Zapalenie jamy ustnej – choroby, objawy, leczenie i domowe sposoby

Zapalenie jamy ustnej to szerokie zagadnienie, obejmujące różne choroby jamy ustnej, takie jak np. kandydoza jamy ustnej, czy afty w jamie ustnej, ale także dolegliwości spowodowane m.in. niedoborami żywieniowymi, paleniem papierosów lub przyjmowaniem antybiotyków. Charakterystyczny objaw tych schorzeń to ból w jamie ustnej.
Spis treści

Zapalenie jamy ustnej – choroby

Zapalenie jamy ustnej zwane też zapaleniem błony śluzowej jamy ustnej obejmuje różne choroby jamy ustnej. Niezależnie od rodzaju schorzenia pacjenci najczęściej odczuwają ból w jamie ustnej, utrudniający (a czasem uniemożliwiający) jedzenie oraz mówienie.Stan zapalny jamy ustnej mogą wywoływać takie czynniki jak:

  • infekcje (o podłożu bakteryjnym, wirusowym lub grzybiczym, np. opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, poantybiotykowe zapalenie jamy ustnej, spowodowane koniecznością długotrwałego przyjmowania antybiotyków lub sterydów miejscowych);
  • afty w jamie ustnej;
  • nieprawidłowo założona, źle dopasowana lub nieodpowiednio użytkowana proteza zębowa albo aparat ortodontyczny;
  • alergia kontaktowa na pewne produkty spożywcze lub chemiczne;
  • choroby ogólne;
  • chemioterapia i radioterapia, którą leczy się nowotwory;
  • niedobory żywieniowe;
  • palenie papierosów.

Zapalenie jamy ustnej powinno się skonsultować z lekarzem, zwłaszcza kiedy zmiany w jamie ustnej są rozległe, nie ustępują pomimo stosowania domowych sposobów, bądź preparatów dostępnych w aptece bez recepty oraz kiedy ból jest bardzo silny.

Zapalenie jamy ustnej – objawy

Ze względu na to, że wiele różnych schorzeń może wywoływać zapalenie jamy ustnej, objawy także mogą być różnorodne.

Najczęściej pojawiającym się jednak symptomem jest ból w jamie ustnej. Dodatkowo pacjenci odczuwają swędzenie oraz mrowienie jamy ustnej, a także zauważają wykwity i nadżerki w jamie ustnej zlokalizowane po wewnętrznej stronie warg, policzków, na języku, podniebieniu, czy dziąsłach.

Objawy zapalenia jamy ustnej związane z opryszczką wirusową charakteryzują się występowaniem pęcherzyków pojawiających się na błonie śluzowej jamy ustnej, a także gorączką, bólem mięśni, powiększeniem węzłów chłonnych i pogorszeniem samopoczucia. W przypadku zapalenia jamy ustnej spowodowanego problemami z protezą zauważa się punktowe zaczerwienienie śluzówki jamy ustnej, obrzęk, a nawet przerost brodawkowaty.

Stany zapalne jamy ustnej spowodowane przez grzyby (np. po długiej antybiotykoterapii) objawiają się czerwonymi, nabłonkowymi plamami oraz piekącym bólem. Alergiczna odmiana zapalenia jamy ustnej przejawia się m.in. zmianami rumieniowymi, opuchlizną, owrzodzeniami, a także bólem i pieczeniem. Owrzodzenia, nadżerki, ból, zaczerwienienie oraz obrzęk mogą natomiast towarzyszyć zapaleniu jamy ustnej o podłożu chemio- i radioterapeutycznym. Aftowe zapalenie jamy ustnej natomiast wyróżnia występowanie takich symptomów jak np. pokryte białym lub żółtym nalotem owrzodzenia, nadżerki oraz ból.

Inne objawy jakie mogą się pojawić w przebiegu zapalenia jamy ustnej to m.in. ślinotok, nieprzyjemny posmak w ustach, brzydki zapach z ust, ból szyi, drętwienie okolic jamy ustnej.

Zapalenie jamy ustnej – przyczyny

Przyczyny zapalenia jamy ustnej odnoszą się do rodzaju schorzeń z jakimi mamy do czynienia. Kandydoza jamy ustnej spowodowana może być długim leczeniem antybiotykami lub sterydami miejscowymi (ostra kandydoza zanikowa), bądź też nieumiejętnym osadzeniem protezy zębowej lub aparatu dentystycznego przez lekarza (przewlekła kandydoza zanikowa). W tym drugim przypadku winę czasem ponosi pacjent niewłaściwie użytkując sztuczną szczękę.

Za wirusowe zapalenie jamy ustnej odpowiadają oczywiście wirusy, takie jak Herpex simplex. Winnymi alergicznego zapalenia jamy ustnej są substancje alergizujące, np. jakiś produkt spożywczy lub czynnik chemiczny, z którymi jama ustna miała styczność.

Niekiedy leczenie nowotworów chemioterapią lub radioterapią rodzi skutki uboczne, takie jak zapalenie jamy ustnej. Dzieje się tak dlatego, że chemia i napromieniowanie atakują nie tylko komórki rakowe ale także zdrowe komórki, np. te odpowiedzialne za regenerację nabłonka.

Powody występowania aft w jamie ustnej nie są tak ewidentne, przypuszcza się, że czynnikiem je wywołującym może być osłabienie systemu immunologicznego, alergia pokarmowa lub ścieńczenie, czyli zmniejszenie grubości błony śluzowej jamy ustnej.

Zapalenie jamy ustnej – leczenie

W przypadku gdy pacjent zdiagnozuje u siebie zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, leczenie najczęściej polega na… czekaniu aż nieprzyjemne objawy miną. Można się wspomagać stosowaniem maści i żeli na afty, opryszczkę, owrzodzenia, itp., robieniem płukanek z dodatkiem soli lub ziół, takich jak np. szałwia, zażywaniem leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.

Tak postępuje się gdy choroby błony śluzowej jamy ustnej nie są dotkliwe, a zmiany nie duże. Kiedy zaś schorzenie bardzo dokucza, a owrzodzenie zajmuje większą część jamy ustnej, należy skontaktować się z lekarzem.

Doktor zleci wówczas leczenie ukierunkowane na konkretną przyczynę schorzenia. Może przepisać leki na zapalenie jamy ustnej, takie jak np. leki przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne. Należy oczywiście niezwłocznie wykluczyć czynnik, który wywołał stan zapalny w jamie ustnej, jak antybiotyk, produkt uczulający, papierosy, itp.

Zapalenie jamy ustnej – leczenie domowe

Kiedy pojawia się zapalenie jamy ustnej, leczenie domowe w pierwszym rzucie jest jak najbardziej wskazane. Właściwa higiena jamy ustnej polegająca na delikatnym szczotkowaniu zębów miękką szczoteczką oraz na płukaniu jamy ustnej płynami o działaniu antybakteryjnym to najprostsze czynności, jakie można wykonać.

Czym płukać jamę ustną przy zapaleniu? Przydatne będą w tym przypadku mieszanki bazujące na soli, szałwii, czerwonej koniczynie, liściach malin, łopianu, czy roztworze wody utlenionej, które łagodzą zapalenie jamy ustnej. Domowe sposoby leczenia schorzeń jamy ustnej polegają też na stosowaniu odpowiedniej diety.

Przeczytaj: 

Więcej z kategorii Choroby
Lek a suplement - czym się różnią?
Czy zły cholesterol może być przyczyną wczesnego Alzheimera?
Młoda kobieta pocieszająca starszą kobietę
Utrata słuchu - nagła, częściowa, w jednym uchu, renta
Powiązane artykuły
Ból głowy z tyłu
Ból z tyłu głowy – przyczyny, rodzaje i niebezpieczne objawy. Co może oznaczać ból z tyłu czaszki?
Ubytek słuchu - w decybelach, renta, odszkodowanie
Skala Norton - ocena stopnia odleżyn. Tabela skali
Skala Barthel - czym jest? Klasyfikacja pacjenta
Choroba Alzheimera – jak rozwija się demencja?