Kiedy mówimy o ubytku słuchu?
Ubytek słuchu, inaczej niedosłuch, to schorzenie objawiające się gorszym słyszeniem dźwięków. Niedosłuch może być wadą wrodzoną lub nabytą, powstałą na przykład na skutek hałasu. Ubytek słuchu najczęściej pojawia się wraz z wiekiem, ale może też być związany z przebytym urazem lub infekcją.
Specjaliści wyróżniają cztery rodzaje ubytku słuchu:
- przewodzeniowy,
- odbiorczy,
- mieszany
- centralny.
O ubytku słuchu przewodzeniowym mówi się wtedy, gdy uszkodzeniu uległo ucho zewnętrzne lub środkowe, które przewodzą dźwięk do ucha wewnętrznego.Odbiorczy ubytek słuchu to zaburzenie w funkcjonowaniu ucha wewnętrznego, które odbiera dźwięk. Niedosłuch mieszany to połączenie przewodzeniowego i odbiorczego ubytku słuchu. Natomiast ubytek słuchu typu centralnego to schorzenie układu nerwowego, które sprawia, że dźwięki nie docierają do mózgu. Poza wymienionymi rodzajami niedosłuchu wyróżnia się także stopnie ubytku słuchu, które są mierzone w decybelach.
Ubytek słuchu mierzony w decybelach
Stopień ubytku słuchu wyrażany w decybelach pozwala określić tzw. próg słyszenia. Innymi słowy wyznacza najniższy słyszalny dźwięk. Do wyznaczenia progu słyszenia niezbędne są badania audiometryczne. W czasie takiego badania pacjent jest pobudzany dźwiękami o różnym natężeniu i o różnej częstotliwości.
Natężenie dźwięku, najprościej rzecz ujmując, to głośność dźwięku. Natomiast częstotliwość to inaczej wysokość dźwięku. Natężenie dźwięku jest mierzone w decybelach (dB), a częstotliwość podaje się w hercach (Hz).
Badanie audiometryczne zatem określa poziom najcichszego dźwięku, jaki osoba poddana badaniu jest w stanie usłyszeć. Poziomy wyznacza się dla poszczególnych częstotliwości (zwykle 500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz i 4000 Hz). Osoba o doskonałym słuchu słyszy dźwięki na poziomie od 0 do 120 decybeli. Jeśli najcichszy słyszalny dźwięk jest na poziomie od 20 do 40 dB, to mówi się o małym ubytku słuchu. Najcichsze dźwięki na poziomie od 41 do 65 dB słyszą osoby ze średnim ubytkiem słuchu. O dużym ubytku mówi się, kiedy najcichszy słyszalny dźwięk jest na poziomie 65-90 dB. Głęboki niedosłuch mają osoby, które są w stanie usłyszeć jedynie dźwięki powyżej 91 dB.
Choroba zawodowa
Jeśli osoba ubezpieczona doznała ubytku słuchu w pracy, to przysługuje jej renta z tytułu niezdolności do pracy, co określa tzw. ustawa wypadkowa. Należy jednak pamiętać, że aby mówić o chorobie zawodowej, muszą być spełnione następujące warunki. Po pierwsze choroba musi znajdować się w wykazie chorób zawodowych.
Na liście chorób zawodowych znajduje się “obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz”. Po drugie, uszczerbek na zdrowiu musi być spowodowany działaniem czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy lub związanych ze sposobem wykonywania pracy. W przypadku chorób zawodowych świadczenie przysługuje niezależnie od okresu składkowego.
Renta na ubytek słuchu
W przypadku ubytku słuchu niezwiązanego z wykonywaną pracą, także można się starać o rentę z tytułu niezdolności do pracy lub o rentę socjalną. Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobom, które całkowicie lub częściowo utraciły zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu na skutek choroby lub wypadku i nie rokują do odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Wyróżnia się całkowitą niezdolność do pracy oraz częściową niezdolność do pracy. Co ważne, niezdolność do pracy orzeka się zwykle na okres 5 lat.
Zdarza się, że niezdolność do pracy jest orzeczona na okres dłuższy niż 5 lat, ale tylko w przypadku, gdy wedle najnowszej wiedzy medycznej, nie ma rokowań do odzyskania zdrowia przed upływem tego okresu. Niezdolności do pracy nie orzeka się na stałe.
Prawo do renty z tytuły niezdolności do pracy przysługuje osobom, które:
- zostały uznane za niezdolne do pracy przez lekarza orzecznika ZUS lub komisję lekarską ZUS,
- niezdolność do pracy powstała w okresie składkowym (ubezpieczenie, zatrudnienie) lub nieskładkowym (np. pobieranie zasiłku chorobowego lub opiekuńczego),
- mają wymagany okres składkowy - wynosi on rok w przypadku osób, które stały się niezdolne do pracy przed ukończeniem 20 lat, 2 lata dla osób pomiędzy 20-22 rokiem życia, 3 lata - dla przedziału wiekowego 22-25 lat, 4 lata dla przedziału 25-30 lat i 5 lat dla osób powyżej 30 roku życia.
Osoby, które stały się niezdolne do pracy przed ukończeniem 18. roku życia lub przed ukończeniem nauki w szkole lub na studiach, mogą się ubiegać o rentę socjalną.
Odszkodowanie za ubytek słuchu
W przypadku wystąpienia choroby zawodowej można się starać o jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powstałego w związku z wykonywaną pracą. Kwota odszkodowania zależy od oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wykonywaną pracą. Oceny dokonuje lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS. Za każdy procent uszczerbku na zdrowiu przysługuje kwota wynosząca 20 procent przeciętnego wynagrodzenia. Wysokość tych kwot jest ogłaszana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Pracownik, niezależnie od odszkodowania i renty, może także na drodze cywilnoprawnej domagać się od pracodawcy zadośćuczynienia za uszczerbek na zdrowiu powstały w miejscu pracy.
Czytaj też:
