Utrata słuchu
Utrata słuchu, zwana też głuchotą, to niezdolność do odbierania bodźców dźwiękowych. Zazwyczaj postępuje latami i nasila się wraz z wiekiem. W Polsce na tę przypadłość uskarża się około 7 milionów osób. O ile w przypadku dzieci odsetek zachorowań waha się w przedziale 1-2 proc., o tyle wśród seniorów powyżej 65 roku życia procent ten przekracza 30.
Ze względu na umiejscowienie dysfunkcji powodującej głuchotę, wyróżniana jest:
- utrata słuchu przewodzeniowa – związana z zaburzeniami pracy przewodu słuchowego, błony bębenkowej i kosteczek słuchowych;
- utrata słuchu odbiorcza – powstała w wyniku zaburzeń pracy ucha środkowego:
- głuchota czuciowa – uszkodzenia ucha wewnętrznego,
- głuchota neuropochodna – uszkodzenia nerwu słuchowego.
Wyróżniamy ponadto utratę słuchu nagłą, następującą w ciągu kilku godzin i obejmującą zazwyczaj jedno ucho, a także częściową, wiążącą się z wybiórczym upośledzeniem słuchu.
Przyczyny głuchoty
Utrata słuchu może być wrodzona lub nabyta. Wrodzona jest następstwem wydarzeń, do których doszło w czasie życia płodowego, zazwyczaj na skutek choroby matki (grypa, odra, świnka różyczka, opryszczka, kiła, toksoplazmoza). Natomiast utrata słuchu nabyta to konsekwencja wszystkich wydarzeń i procesów, do których dochodzi w toku życia, od komplikacji przy porodzie począwszy, na procesach starzenia skończywszy. Najważniejsze przyczyny nabytej utraty słuchu to:
- głuchota przewodzeniowa:
- ostre, wysiękowe lub przewlekłe zapalenia ucha środkowego,
- zapalenie ucha zewnętrznego,
- zatkanie przewodu słuchowego przez woskowinę, przedmioty obce, nowotwór,
- perforacja błony bębenkowej,
- zaburzenia pracy kosteczek słuchowych (młoteczka, kowadełka, strzemiączka),
- głuchota odbiorcza:
- zanikanie komórek słuchowych w związku ze starzeniem się organizmu,
- uraz głowy lub ucha,
- długotrwała ekspozycja na silny hałas, zwłaszcza płynący ze słuchawek dokanałowych,
- stres,
- choroba Maniere’a,
- nieleczone nadciśnienie,
- guz kąta mostowo-móżdżkowego,
- stwardnienie rozsiane,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Nagła utrata słuchu na jedno ucho
Nagła utrata słuchu ma charakter odbiorczy. Pojawia się bez żadnej konkretnej przyczyny w ciągu 3-72 godzin. Zazwyczaj nagła utrata słuchu jest jednostronna, czyli obejmuje tylko jedno ucho. Taka głuchota jest namacalna i niezwykle uciążliwa, w odróżnieniu od zwykłej głuchoty nie stanowi jednak odrębnej jednostki chorobowej, uważana jest natomiast za objaw. Czego?
Często pozostaje to niepoznaną tajemnicą ludzkiego organizmu. W około 30 procentach nagła utrata słuchu w jednym uchu tłumaczona jest zakażeniami wirusowym, w szczególności wirusem opryszczki. Inna istotna przyczyna to zatory i zakrzepy naczyń w obrębie narządu słuchu. Kolejnym powodem nagłej utraty słuchu może być uraz mechaniczny lub akustyczny ucha, związany z przeciążeniem bodźcem dźwiękowym.
Leczenie nagłej utraty słuchu w jednym uchu
Nagła utrata słuchu objawia się uczuciem zatkania i swego rodzaju zamulenia. Głuchota może być częściowa lub całkowita, towarzyszyć jej mogą inne objawy – bardzo często są to szumy uszne. Objawowo nagła utrata słuchu w jednym uchu leczona jest za pomocą podawanych miejscowo glikokortykosteroidów.
Pozostałe przyjmowane leki mogą służyć eliminacji przyczyn, pod warunkiem że zostaną one rozpoznane w toku badań laboratoryjnych i wywiadu medycznego. W takiej sytuacji stosuje się leczenie adekwatne do stwierdzonego schorzenia. W mniej więcej 50-60 procentach nagła utrata słuchu jest całkowicie odwracalna pod warunkiem wdrożenia na czas odpowiedniego leczenia.
Częściowa utrata słuchu
Niezwykle często występującym zjawiskiem jest częściowa utrata słuchu. Często utożsamiana jest z niedosłuchem wynikającym ze starzenia się organizmu i związanego z tym zaniku komórek słuchowych, aczkolwiek możliwych jest też wiele innych przyczyn. Częściowa utrata słuchu polega na utracie lub zaburzeniu możliwości słyszenia wyłącznie wysokich częstotliwości, przy względnie poprawnym słyszeniu niskich dźwięków (obrazowo rzecz ujmując – pacjent gorzej słyszy np. głosy kobiece niż męskie). Częściowa utrata słuchu jest wskazaniem do wszczepienia tzw. implantu ślimakowego, czyli urządzenia umożliwiającego słyszenie wysokich częstotliwości, nie sprawdzają się natomiast w tym przypadku klasyczne aparaty słuchowe.
Utrata słuchu w jednym uchu a renta
Rentę z tytułu niezdolności do pracy ZUS przyznaje osobom, które ze względu na chorobę lub wypadek całkowicie albo w stopniu znacznym utraciły możliwość wykonywania pracy zarobkowej. Całkowita niezdolność do pracy to niemożność podjęcia zatrudnienia w ogóle, zaś częściowa – zgodnej z kwalifikacjami.
Utrata słuchu bywa przyczyną orzeczenia o niezdolności do pracy i przyznania w związku z tym renty, wszystko zależy jednak od stopnia wady, posiadanych kwalifikacji zawodowych (na ile słuch jest potrzebny do wykonywania obowiązków) a także interpretacji orzecznika. Pacjenci nader często skarżą się, że mimo utraty słuchu nie zostali przez uznani za niezdolnych do pracy i nie otrzymali w związku z tym renty. W szczególności utrata słuchu w jednym uchu może być zbyt słabym argumentem, by uzyskać orzeczenie.
Czytaj też:
