Choroba zawodowa – czym jest?
Choroba zawodowa to pojęcie zahaczające o dwie dziedziny – medycynę i prawo. Jak czytamy na stronie Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi, choroba zawodowa jest definiowana jako „patologia wywołana czynnikami szkodliwymi występującymi w środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy i jednocześnie znajdująca się w urzędowym wykazie chorób zawodowych”.
Wykaz chorób zawodowych znajdziemy czytając stosowne rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych, wydane przez Ministerstwo Zdrowia.
Wykaz chorób zawodowych
Wykaz chorób zawodowych zawiera kilkadziesiąt pozycji, usystematyzowanych w 26 grupach. Znajdują się wśród nich między innymi:
- zatrucia wywołane przez substancje chemiczne,
- gorączka metaliczna,
- pylice płuc,
- choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu,
- byssinoza,
- beryloza,
- choroby płuc wywołane pyłem metali twardych,
- przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym,
- przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat,
- przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy,
- obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem,
- choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi,
- choroby zakaźne lub pasożytnicze.
Rejestr chorób zawodowych
Informacje o stwierdzonych chorobach zawodowych są w Polsce ewidencjonowane. Każdy przypadek choroby zawodowej musi być przez powiatowego albo wojewódzkiego inspektora sanitarnego opisany w tzw. karcie stwierdzenia choroby zawodowej w terminie 14 dni od dnia, kiedy decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej stała się ostateczna. Karta następnie wysyłana jest do Łodzi, gdzie tutejszy Instytut Medycyny Pracy prowadzi Centralny Rejestr Chorób Zawodowych.
Rejestr chorób zawodowych – najczęstsze choroby zawodowe
Rejestr Chorób Zawodowych zawiera wiele ciekawych informacji. Z danych zbieranych przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi wynika, że w 2016 roku na choroby zawodowe zapadło 2119 osób w całym kraju. Z tego najwięcej na:
- pylice płuc – 603,
- choroby zakaźne lub pasożytnicze – 576,
- przewlekłe choroby narządu głosu – 205,
- przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego – 182,
- ubytek słuchu – 133,
- przewlekłe choroby układu ruchu – 116,
- nowotwory złośliwe – 66,
- choroby skóry – 65,
- astmę oskrzelową – 49,
- choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu – 41.
Choroby zawodowe – najwięcej na Śląsku
Jeżeli chodzi o podział geograficzny zapadalności na choroby zawodowe, zdecydowany prym wiedzie województwo śląskie, zarówno ze względu na skalę i charakter tamtejszego przemysłu, ale też - zdecydowanie największą liczbę zatrudnionych w tym najludniejszym z polskich województw.
Na Śląsku stwierdzono w 2016 roku aż 638 przypadków chorób zawodowych. To przeszło jedna trzecia wszystkich chorób zawodowych stwierdzonych w Polsce w 2016 r. Kolejne miejsca w tym zestawieniu zajęły województwa mazowieckie (193), dolnośląskie (173), małopolskie (171) i wielkopolskie (140).
Choroba zawodowa – najłatwiej o nią w rolnictwie
Jeżeli chodzi o zapadalność na choroby zawodowe pod kątem sekcji gospodarki, to najwięcej przypadków, bo aż 522 , zanotowano w 2016 roku w rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie i rybactwie. Niewiele mniej, bo 516, stwierdzono chorób zawodowych w przetwórstwie przemysłowym. Niechlubne podium domyka górnictwo i wydobywanie z 488 przypadkami chorób zawodowych.
Choroba zawodowa - uprawnienia chorego
Stwierdzenie choroby zawodowej nakłada na pracodawcę obowiązek przeniesienia poszkodowanego pracownika w inne miejsce lub na inne stanowisko, gdzie nie będzie narażony na działanie szkodliwych czynników. Nie wymaga to nawet zmiany umowy, a jedynie wydania polecenia służbowego. Jeśli w związku z przeniesieniem obniżone zostanie wynagrodzenie, pracownik przez pół roku będzie otrzymywać dodatek wyrównawczy.
Osoba chora na chorobę zawodową i niezdolna do pracy może oczywiście liczyć na zasiłek chorobowy ze swojego ubezpieczenia, a po okresie pół roku – świadczenie rehabilitacyjne.
Choroba zawodowa może być też podstawą do ubiegania się o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy.
Sprawdź też:
