Postmenopauza
Menopauza jest określeniem na ostatnie krwawienie miesięczne u dojrzałej kobiety. Jeśli młoda kobieta przestaje miesiączkować, nie ma to nic wspólnego z menopauzą, która jest naturalnym etapem przejściowym pomiędzy płodnością a bezpłodnością. Ale nie każdy brak miesiączki u dojrzałej kobiety musi od razu oznaczać menopauzę. Przyczyną ustąpienia krwawień miesiączkowych mogą być różnego rodzaju choroby. Lekarz stwierdza menopauzę, jeśli przez kolejne 12 miesięcy po „ostatnim” krwawieniu miesięcznym, kobieta nie miała miesiączki, a także jeśli nie ma wątpliwości, co do tego, że jest to naturalny stan biologiczny organizmu związany z wygasaniem czynności jajników.
Zanim kobieta przestanie miesiączkować, w jej ciele zachodzi wiele zmian. Jest to powolny i stopniowy proces zmierzający od płodności do bezpłodności. Menopauzę poprzedza stan nazywany premenopauzą, który objawia się zaburzeniami miesiączkowania. Po pojawieniu się ostatniej miesiączki, czyli menopauzy, dokonują się dalsze zmiany w ciele kobiety - przychodzi postmenopauza. W literaturze medycznej wyróżnia się jeszcze jeden stan związany z klimakterium – mianowicie perimenopauzę, czyli menopauzalny okres przejściowy. Perimenopauza rozpoczyna się kilka lat przed menopauzą, a kończy 12 miesięcy po ostatniej miesiączce.
Kiedy zaczyna się okres postmenopauzalny?
Przyjmuje się, że premenopauza zaczyna się 8-10 lat przed ostatnią miesiączką. Później następuje menopauza, a po niej kobieta wchodzi w postmenopauzę, która trwa do końca życia. Perimenopauza jako etap przejściowy obejmuje jednocześnie ostatnia lata okresu premenopauzalnego i pierwszy rok po menopauzie. Po perimenopazie przychodzi postmenopauza. Podsumowując - okres postmenopauzalny rozpoczyna się po roku od ostatniej miesiączki, a premenopauzalny trwa do chwili wystąpienia ostatniego krwawienia miesiączkowego.
Jak wykryć postmenopauzę? Wyniki badań hormonalnych
Postmenopauzę można wykryć na podstawie obserwacji klinicznych. Jeśli kobieta powyżej 45. roku życia nie miesiączkuje od 12 miesięcy i nie jest to związane ze stanem chorobowym, to lekarz nie ma wątpliwości, że przeszła ona menopauzę i wchodzi w postmenopauzę.
Jeśli jednak w okresie perimenopauzy występują bardzo nieregularnie krwawienia i trudno oszacować, czy kobieta przeszła już menopauzę, można wykonać badania hormonalne. Tego typu badania zlecane są głównie kobietom po histerektomii, żeby stwierdzić, czy weszły w okres postmenopauzalny.
Postmenopauza jest rozpoznawana na podstawie następujących wyników badań:
- wysoki poziom FSH (hormon folikulotropowy) – powyżej 30 mIU/ml,
- podwyższony poziom LH (hormonu luteinizującego) - 42 – 188 mlU/ml,
- obniżony poziom estradiolu - 10-30 pg/ml,
- obniżony poziom androstendionu - poniżej 10 ng/dL.
Objawy postmenopauzy
Dokuczliwe objawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, zimne poty, bezsenność i niestabilność emocjonalna, stopniowo wyciszają się w okresie postmenopauzy. Wówczas organizm kobiety zaczyna przyzwyczajać się do obniżonego poziomu hormonów płciowych, nie oznacza to jednak, że wszystkie dolegliwości związane z przekwitaniem ustępują.
Wśród objawów postmenopauzy wymienia się:
- przyrost tkanki tłuszczowej spowodowany spowolnieniem metabolizmu,
- suchość, świąd i pieczenie w pochwie,
- dyspareunia, czyli ból podczas stosunków,
- silne parcie na mocz,
- zakażenia układu moczowego,
- nietrzymanie moczu,
- wypadanie macicy,
- zmarszczki i utrata jędrności skóry,
- zespół suchego oka,
- bóle mięśniowo-stawowe.
Co bardzo ważne, kobiety w okresie postmenopauzy są bardziej narażone na rozwój cukrzycy typu 2, osteoporozy, osteopenii, chorób serca i naczyń, a także raka piersi i szyjki macicy.
Postmenopauza a ciąża
Zajście w ciążę w czasie postmenopauzy jest teoretycznie niemożliwe, gdyż w tym okresie całkowicie zanika czynność hormonalne jajników. Niemniej medycyna zna różne przypadki. Daljinder Kaur z Indii jest żywym dowodem na to, że ciąża w okresie postmenopauzy jest możliwa. Kobieta w wieku 72 lat urodziła syna i została okrzyknięta najstarszą matka na świecie.
Czytaj:
