Testament, czyli ostatnia wola
Testament, to inaczej ostatnia wola. Osoba go sporządzająca rozporządza w nim majątkiem na wypadek swojej śmierci. Mówiąc prościej – określa, kto, co i w jakiej części będzie dziedziczyć po zmarłym. Przyjmuje się w polskim prawie, że ustalenia testamentu są nadrzędne wobec ustawowych zasad dziedziczenia, według których następowałby podział majątku.
Wzór testamentu
Wzór testamentu w jego rutynowej, podstawowej postaci, jest dość prosty. Ostatnia wola może brzmieć na przykład tak:
„Ja, niżej podpisany Jan Nowak, zamieszkały w …, przy ulicy..., urodzony dnia..., nr PESEL..., wyrażając moją ostatnią wolę, oświadczam, że do spadku po mnie powołuję: mojego syna Pawła w części 1/3, moją córkę Annę w części 1/3 oraz moją konkubinę Zofię Kowalską w części 1/3”
Jak napisać testament?
Oczywiście, to, co zostanie konkretnie zapisane w tym dokumencie, zależy wyłącznie od woli osoby go spisującej. Testament może być znacznie bogatszy w treść, niż przywołany powyżej tekst. Może zawierać wykaz składników wchodzących w skład majątku, może zawierać treść ostatniego pożegnania skierowanego do bliskich albo informację o tym, kto zostaje wydziedziczony. Uwaga, to bardzo ważne – zwykły testament, który nie jest przygotowywany przez notariusza, powinien być sporządzony pismem odręcznym. W przeciwnym razie nie będzie ważny.
Kto może sporządzić testament?
Ostatnią wolę może spisać każda osoba dorosła (od 18 roku życia), mająca pełną zdolność do czynności prawnych, będąca w pełni sił umysłowych, świadoma tego co czyni i nie działająca pod wpływem na przykład czyichś gróźb. Zapis testamentowy sporządza się wyłącznie indywidualnie, wspólnego dokumentu nie mogą przygotować małżonkowie, nawet jeśli mają wspólność majątkową.
Rodzaje testamentu
Notarialny
Wyróżnianych jest kilka rodzajów ostatniej woli. Pierwszy z nich to testament notarialny. Nazwa mówi właściwie wszystko – sporządzony jest w formie notarialnej, w kancelarii notariusza. Koszt przygotowania testamentu notarialnego to zaledwie 50 złotych. Dlaczego warto taki przygotować?
Choćby dlatego, że w przyszłości pozwoli to uniknąć sporów między spadkobiercami, z których część może myśleć o podważeniu testamentu. Notariusz ma obowiązek ustalić, czy osoba go spisująca ma pełnię praw do tej czynności, czy jest świadoma, czy działa zgodnie ze swoją wolą, czy nie jest do niczego i przez nikogo przymuszana.
Holograficzny
Testament holograficzny, czyli zwykły, sporządzany jest przez samego zainteresowanego, dlatego tak bardzo istotne jest, aby w całości został napisany pismem odręcznym. W przyszłości, w razie prób podważenia dokumentu ze względu na wątpliwość co do autorstwa, konflikt między spadkobiercami może rozstrzygnąć analiza grafologiczna. Osoba kaleka, nieposiadająca kończyn górnych, może napisać tego typu dokuemnt za pomocą protezy, ust lub stóp, czyli w ten sposób, w jaki wykonuje codzienne czynności, normalnie wykonywane rękoma. Nieważny będzie testament napisany (podyktowany) na maszynie do pisania lub komputerze.
Allograficzny
Testament allograficzny, to inaczej testament ustny. Polega on na słownym przekazaniu swojej ostatniej woli, w obecności przynajmniej dwóch świadków, przedstawicielowi jednej z władz publicznych.Wysłuchać go mogą:
- prezydent,
- burmistrz,
- wójt,
- starosta,
- marszałek województwa,
- sekretarz powiatu i gminy,
- kierownik urzędu stanu cywilnego.
Podważenie testamentu
Testament uznaje się za nieważny, jeśli jest sprzeczny z prawem albo zasadami współżycia społecznego. Nie uznaje się też jego ważności, jeśli osoba go sporządzająca działała pod wpływem groźby, nie była świadoma znaczenia swojego działania lub nie miała woli spisania testamentu. Podejrzenie zaistnienia którejś z wyżej wymienionych okoliczności może być podstawą do próby podważenia ostatniej woli.
Wykonawca testamentu
Wykonawcą jest osoba lub osoby do tego wyznaczone w samym testamencie. Ktoś, kto nie chce być wykonawcą, mimo iż został do tego wyznaczony, musi złożyć specjalne oświadczenie przed sądem. Wykonawca testamentu zarządza majątkiem spadkowym, powinien uregulować długi spadkowe, a na koniec – przekazać spadkobiercom majątek wedle wskazań zapisanych w dokumencie Szczegółowe zagadnienia dotyczące wykonawcy testamentu uregulowane są w Kodeksie Cywilnym w artykułach od 986 do 990, a także w Kodeksie Postępowania Cywilnego (artykuły 664 i 665).
Zobacz także:
