Objawy andropauzy
Andropauza nazywana jest męskim przekwitaniem. Wśród naukowców nie ma zgodności, czy termin ten należy traktować z pełną powagą, czy bardziej w kategoriach publicystycznych. W odróżnieniu bowiem od kobiecej menopauzy, andropauza nie wiąże się z nieodwracalną utratą możliwości rozrodczych, lecz jedynie ze stopniowym ich upośledzeniem na gruncie hormonalnym, a także czynnościowym. Tak czy inaczej, okres w życiu mężczyzny, który nazywamy andropauzą, charakteryzuje się określoną specyfiką oraz wystąpieniem symptomów na kilku przynajmniej płaszczyznach. Wyróżniamy objawy andropauzy:
- somatyczne, czyli fizykalne – to wszelkiego rodzaju dolegliwości bólowe, osłabienie kondycji, zaburzenia snu i apetytu;
- seksualne - w tym obniżenie libido i zaburzenia erekcji;
- psychiczne– takie, jak depresja, apatia, drażliwość, występujące autonomicznie, ale też będące konsekwencją zaburzeń innego typu, na przykład związanych ze sferą seksualności.
Typowe objawy psychiczne andropauzy
Andropauza w większość przypadków objawia się mniejszym lub większym zaburzeniem nastroju, od delikatnej chandry po ciężką depresję. Powszechne jest też i naturalne występowanie symptomów z szerokiego spektrum zaburzeń lękowych. Typowe objawy psychiczne andropauzy, to:
- depresja lub epizody depresyjne,
- zaburzenia lękowe (nerwice),
- obniżona samoocena oraz tzw. pewność siebie,
- drażliwość, apatyczność,
- brak motywacji, obniżona kreatywność,
- fobie społeczne.
Z czego wynikają objawy psychiczne andropauzy?
Objawy psychiczne andropauzy są następstwem szeregu procesów zachodzących w organizmie oraz sferze mentalnej mężczyzny.
- Starzenie się, przemijanie, lęk przed śmiercią– uważa się, że mężczyzna wchodzi w okres andropauzy w wieku około 50 lat. To czas pierwszej poważniejszej refleksji nad przemijaniem, to ten moment, gdy zaczyna się myśleć o śmierci w kategoriach bardziej realnych, niż abstrakcyjnych. Może to powodować silne stany depresyjne i lękowe.
- Choroby. Po przekroczeniu 50 roku życia gwałtownie wzrasta zagrożenie chorobami o potencjalnie śmiertelnych skutkach: miażdżycą, cukrzycą, nowotworami, zawałem. Efekt: pogłębienie stanów depresyjnych i lękowych, brak pewności jutra.
- Obniżenie sprawności seksualnej, wycofanie się z życia seksualnego. Skutki – oprócz pogorszenia nastroju, także obniżona samoocena.
- Zmiany i zaburzenia hormonalne, dotyczące nie tylko wydzielania hormonów płciowych, ale też różnego rodzaju „hormonów szczęścia”, takich jak dopamina czy serotonina. Efekt: stany depresyjne, lękowe, rozdrażnienie, apatia.
- Procesy społeczne.W wieku ok. 50 lat (plus minus 5 lat), statystyczny mężczyzna traci jedno lub obje rodziców, żegna wyprowadzające się z domu dzieci, a także – mimo osiągnięcia pewnej pozycji zawodowej, traci pewność jutra w pracy (np. pod naporem młodszych kolegów).
Leczenie objawów psychicznych andropauzy
Leczenie objawów psychicznych andropauzy u mężczyzn zazwyczaj ma charakter przyczynowo-objawowy. Typowe stany depresyjne a także zaburzenia lękowe leczy się za pomocą psychoterapii, głównie w najbardziej rozpowszechnionym nurcie poznawczo-behawioralnym. Wsparciem w trudniejszych przypadkach jest terapia farmakologiczna, z użyciem leków przeciwdepresyjnych (m.in. inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny) a także obniżających poziom lęku.
Dodatkowo leczenia mogą wymagać zaburzenia oraz schorzenia leżące u podstaw depresji. Jeśli mamy do czynienia z obniżeniem sprawności seksualnej, w zależności od przyczyn, stosuje się:
- terapię hormonalną opartą na testosteronie,
- inhibitory fosfodiesterazy,
- zastrzyki z alprostadylu.
Są to leki typowo seksuologiczne, których stosowanie jednakże – jeśli przyniosą odpowiedni efekt – może się pośrednio przekładać na sferę psychiki.
Oprócz tego istotna jest dbałość o kondycję fizyczną i dietę (nie przypadkowo mówimy „w zdrowym ciele zdrowy duch), a także relacje interpersonalne.
Skutki objawów psychicznych andropauzy
Objawy psychiczne andropauzy mają daleko idące skutki. Odbierają radość życia nie tylko osobom bezpośrednio nimi dotkniętym, ale też ludziom znajdującym się w ich otoczeniu. Powoduje to szereg napięć, osłabienie relacji rodzinnych, przyjacielskich i zawodowych. Konsekwencją jest wycofanie społeczne, a następnie – na zasadzie mechanizmu błędnego koła – pogłębienie stanów depresyjnych (samotność jest czynnikiem w bardzo istotny sposób wpływającym na obniżenie samopoczucia). Depresja, lęk, apatia, niewiara w przyszłość – to wszystko może też prowadzić do różnego typu zaniedbań, dotyczących na przykład aktywności fizycznej, higieny osobistej czy zdrowego odżywiania się. Także i w tym przypadku może dojść do sprzężenia zwrotnego – na przykład wystąpienia lub nasilenia chorób, których tak bardzo obawiają się mężczyźni w określonym wieku (zawał, rak jelita grubego, cukrzyca). W skrajnych przypadkach, skutki objawów psychicznych andropauzy mają charakter ostateczny – mowa tu śmierci samobójczej w wyniku pogłębionej i utrwalonej depresji.
Czytaj:
