Co to jest demencja starcza?
Demencja starcza to bardzo przykre schorzenie mózgu, w dodatku nieodwracalne. Nie da się go wyleczyć lekami dostępnymi obecnie na rynku farmaceutycznym. Można jedynie wyciszać obawy choroby oraz zmierzać do wydłużania wstępnych etapów choroby, tak by do ostatniej fazy demencji starczej doszło możliwie najpóźniej.
To schorzenie upośledzające prawidłowe działanie mózgu, przejawiające się zanikami pamięci, problemami z mową, liczeniem, rozpoznawaniem bliskich osób, zaspokajaniem podstawowych potrzeb życiowych (takich jak choćby trzymanie moczu i umiejętność skorzystania z toalety), zdolnością do łączenia przyczyny ze skutkiem, itd.
Otępienie starcze, jak określa się także tę chorobę, może wynikać z innych schorzeń, które panoszą się w organizmie chorego, takich jak np. choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, AIDS, hiponatremia oraz zespół przedotępienny.
Demencja starcza zazwyczaj pojawia się u osób w podeszłym wieku, jednak nie tylko. Do otępienia mózgu może dojść także u młodych ludzi. Doprowadzić może do tego długotrwała depresja, silny stres, alkoholizm, infekcja mózgu, stwardnienie rozsiane, czy pląsawica Huntingtona.
Jak objawia się demencja starcza?
Demencja starcza początkowo może nie dawać wyraźnych objawów. Można ją pomylić z chwilowym roztargnieniem, czy uznać za cechę charakterystyczną dla senioralnego wieku, itp.
Dlatego warto poznać symptomy demencji starczej aby w porę zareagować. Oto najważniejsze z nich:
- zaniki pamięci – chory może pamiętać doskonale wydarzenia sprzed kilkunastu laty ale ma problemy z przypomnieniem sobie sytuacji, które wydarzyły się tydzień wcześniej (w zaawansowanych stadiach – kilka godzin wcześniej);
- spadek emocjonalny – może się to objawiać zamknięciem się w sobie, wahaniami nastrojów, a nawet apatią, które mogą wynikać w powyższej oznaki choroby (problemów z pamiętaniem);
- trudności w odnalezieniu się w czasie i przestrzeni – chory nie orientuje się jaki jest rok kalendarzowy, miesiąc, czy dzień tygodnia, w jakim miejscu się znajduje i po co; im poważniejsza faza otępienia starczego, tym więcej tego typu kłopotów (np. chory nie będzie rozpoznawał bliskich i traktował je jak obce osoby lub/i będzie miał trudności z odnalezieniem drogi do domu, itp.);
- zaburzenia mowy, problemy z liczeniem oraz nazywaniem przedmiotów;
- agresja;
- brak odnajdywania się w różnych sytuacjach – może objawiać się to np. ubiorem nieadekwatnym do pogody czy okoliczności, itp.
Etapy demencji starczej
Kolejne fazy demencji starczej są nieuniknione, jednak to jak długo w danym etapie choroby będzie przebywał pacjent jest kwestią indywidualną, zależną od wielu czynników, m.in. od regularności wykonywania treningu mózgu, diety, aktywności fizycznej, przyczyny schorzenia, genów, itp.
Pierwsza faza demencji starczej może zostać pomylona z domeną późnego wieku, kiedy występują kłopoty z zapamiętywaniem pewnych spraw, czy pogorszenie nastroju. Jednak bliskie osoby powinny być wyczulone na te objawy i w razie pojawienia się niepokojących oznak, skontaktować się z lekarzem.
Dalszy etap choroby może przejawiać się poważniejszymi utratami pamięci, sięgającymi do kilku dni wstecz, czy obniżeniem sprawności intelektualnej (trudności w kojarzeniu, rozumieniu tego, co się mówi do pacjenta, problemy z mówieniem, gubienie wyrazów, itp.).
Najcięższy etap demencji starczej wiąże się najczęściej z całodobową opieką nad takim pacjentem, ponieważ nie jest on w stanie zająć się sobą: ubrać, umyć, skorzystać z toalety (tutaj też należy wspomnieć o problemach z trzymaniem moczu), itp. Może też nie rozpoznawać domowników, czy stracić zdolność mówienia. Z reguły takie osoby leżą w łóżku ze względu na problemy z poruszaniem się i chodzeniem.
Napady agresji mogą być widoczne na każdym etapie otępienia starczego.
Jak opiekować się osobą chorą na demencję starczą?
Opieka nad osobą cierpiącą na demencję starczą stanowi wyzwanie. Oprócz otoczenia chorego czułością i zrozumieniem powinno się regularnie umawiać kontrolne wizyty lekarskie. Warto także zastanowić się dodatkowo nad zainwestowaniem w psychoterapię.
Opiekunowie chorych na demencję starczą powinni zadbać o trening usprawniający chorego fizycznie ale przede wszystkim psychicznie. Rozwiązywanie krzyżówek, oglądanie wiadomości, czytanie książek oraz gazet, uczenie się wierszyków, śpiewanie piosenek, granie w planszówki, itd. to bardzo skuteczna terapia spowalniająca proces chorobowy.
Chory na demencję starczą powinien również mieć zapewnioną urozmaiconą dietę, wypełnioną witaminami (głównie D i E) i innymi składnikami odżywczymi (przede wszystkim nienasyconymi kwasami tłuszczowymi).
Jak leczy się demencję starczą?
Demencji starczej nie da się wyleczyć, jednak można wyciszać objawy schorzenia i postępować tak, żeby opóźnić wystąpienie ostatniej fazy choroby.
Najczęściej przy tym schorzeniu wprowadza się do kuracji inhibitory cholinoesterazy (np. donepezil, galantamina, takryna), memantynę oraz leki uspokajające. Oczywiście decyzję o postępowaniu leczniczym podejmuje lekarz prowadzący pacjenta z demencją starczą.
Profilaktyczne działania, które pomogą uniknąć zachorowania na demencję starczą to m.in. zdrowa dieta, aktywność fizyczna, brak nałogów (przede wszystkim nikotynowego oraz alkoholowego), leczenie nadciśnienia tętniczego krwi i cukrzycy oraz wykonywanie regularnych badań kontrolnych.
Artykuł zawiera lokowanie produktu
Czytaj także:
