Renta socjalna - ZUS orzeka o niezdolności do pracy
To ZUS orzeka o niezdolności do pracy i może przyznać rentę socjalną. Otrzymują ją osoby pełnoletnie (powyżej 18 lat) i całkowicie niezdolne do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, przy czym naruszenie to musiało powstać przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole i na studiach (do 25 urodzin) albo w czasie studiów doktoranckich i aspirantury naukowej.
Zaświadczenie o całkowitej niezdolności do pracy wydaje lekarz orzecznik ZUS. Należy pamiętać, że całkowita niezdolność do pracy może być chwilowa, stąd – obok renty socjalnej stałej, funkcjonuje też renta okresowa.
Rentę socjalną mogą uzyskać nie tylko obywatele Polscy, ale i pracujący w Polsce cudzoziemcy.
Renta socjalna
Komu się nie należy renta socjalna? Zakład Ubezpieczeń Społecznych wymienia szereg przypadków, w których prawo do renty socjalnej nie przysługuje. Dotyczy to:
- osób, które mają ustalone prawo do emerytury, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, a także osób uprawnionych do świadczenia przedemerytalnego, zasiłku przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
- osób pobierających renty z instytucji zagranicznych,
- osób tymczasowo aresztowanych albo odbywających karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem osób odbywających karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego,
- osób, które mają ustalone prawo do renty rodzinnej w wysokości przekraczającej 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- osób, które są właścicielami lub posiadaczami nieruchomości rolnej.
Obniżenie renty socjalnej
Renta socjalna może zostać obniżona w kilku przypadkach. Osoba pobierająca lub starająca się o rentę socjalną może jednocześnie otrzymywać rentę rodzinną po zmarłym małżonku, jednak w takim przypadku renta socjalna może zostać obniżona tak, aby suma obu świadczeń nie przekraczała 200 procent kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
W praktyce oznacza to, że od 1 marca 2017 łączna wartość renty socjalnej i rodzinnej nie może przekraczać 2 tysięcy złotych brutto. Jeżeli sama renta rodzinna przekracza tę kwotę, renta socjalna w ogóle nie zostanie przyznana.
Renty socjalne - renta a praca
Z obniżeniem lub utratą renty socjalnej należy się też liczyć w przypadku podjęcia pracy zarobkowej (ta jest możliwa, mimo orzeczenia o niezdolności do pracy, jeśli pracodawca utworzy specjalnie wyposażone stanowisko). W tym przypadku istotne są limity dotyczące zarobków.
Bez ryzyka utraty choćby złotówki z renty socjalnej, można miesięcznie dorobić do 70 procent wartości przeciętnego wynagrodzenia w kraju. Po przekroczeniu tej wartości, ZUS obniży rentę o kwotę przekroczenia. Gdy zarobimy powyżej 130 procent średniej płacy w Polsce, renta ulegnie całkowitemu zawieszeniu. Obecnie, osoby pobierające rentę socjalną, mogą zarobić:
- do 3047,50 złotych brutto bez ryzyka obniżenia renty,
- od 3047,50 do 5659,70 zł brutto – świadczenie zmniejszone o kwotę przekroczenia dozwolonego pułapu, czyli poziomu 70 procent średniej pensji w kraju,
- od 5659,70 złotych brutto w górę – ZUS zawiesi prawo do renty.
