Ból mięśni pleców - jakie są przyczyny? Co oznacza?

Ból mięśni pleców w większości przypadków jest efektem schorzeń kręgosłupa, albo też znacznego ich osłabienia, co prowadzi do licznych napięć, przeciążeń, ucisków na nerwy. Mięśnie pleców mogą boleć tak bardzo, że uniemożliwiać będzie to normalne funkcjonowanie pacjenta. Co oznacza? Konieczność zmiany trybu życia, rehabilitacji, a być może nawet operacji.
Fizjoterapeuta pokazuje ćwiczenia na ból mięśni pleców
Źródło:123RF
Spis treści

Ból mięśni pleców

Ból mięśni pleców potrafi ściąć z nóg. W sensie dosłownym. Przestaje to dziwić, jeśli uzmysłowimy sobie, jak potężny mechanizm mięśniowy znajduje się na plecach. To właśnie tam ulokowane są jedne z największych, a zarazem najważniejszych partii mięśni w ciele człowieka. Wśród nich wyróżniamy:

  • mięśnie grzbietu powierzchniowe, w tym:
    • mięśnie kolcowo-ramienne, w tym: mięsień czworoboczny, najszerszy grzbietu, równoległoboczny oraz dźwigacz łopatki;
    • mięśnie kolcow0-żebrowe, w tym mięsień zębaty tylny górny oraz dźwigacz łopatki;
  • mięśnie grzbietu głębokie, pełniące rolę prostownika grzbietu, rozciągnięte po obu stronach wyrostków kolczystych kręgów, wśród których znajduje się: 
    • pasmo przyśrodkowe,
    • pasmo boczne,
    • pasmo podpotyliczne.

Przyczyny bólu mięśni pleców

Zadaniem mięśni pleców jest stabilizacja sylwetki i ochrona kręgosłupa, przypisane im są również określone funkcje związane z mobilnością kończyn górnych i dolnych, a także szyi/głowy. Mięśnie pleców wraz z kręgosłupem stanowią złożony i wzajemnie ze sobą sprzężony mechanizm,  w którym dysfunkcje jednego elementu powodują zaburzenia w pracy drugiego. Urazy kręgów, ich zwyrodnienia, a także wady postawy powodują nadmierne napinanie mięśni pleców i, co za tym idzie – ich niedokrwienie, niedotlenienie, ucisk na okoliczne nerwy, a na koniec ból. Niekiedy dojmujący, ciągły, pulsacyjny, lub postrzałowy. Mechanizm ten zachodzi tym łatwiej, im słabsze są mięśnie pleców. A te są tym słabsze, im bardziej siedzący, nieruchomy tryb życia prowadzi ich właściciel. Jednocześnie osłabienie określonych mięśni działa w odwrotną stronę, wpływając destrukcyjnie na kręgosłup oraz na inne partie mięśniowe. 

Ból mięśni pleców przy łopatkach

Ból mięśni pleców w okolicach łopatek zazwyczaj spowodowany jest naciągnięciem mięśni kolcowo-ramiennych, w tym mięśnia czworobocznego, który rozpoczyna się u podstawy czaszki, a na dole łączy się z obojczykami i kręgami piersiowymi, i którego rolą jest zapewnianie mobilności barków i łopatek. O uraz tego mięśnia, choć jest jednym z największych w ciele człowieka, niezwykle łatwo. Wystarczy zasnąć w niewłaściwej pozycji. Ból mięśni pleców na łopatkach może być też powodowany urazem mięśni równoległobocznych, rozpostartych między kręgami szyjnymi a łopatką.

Ból mięśni pleców na dole

Ból mięśni pleców na dole, w okolicach lędźwi, z dużą dozą prawdopodobieństwa jest konsekwencją przeciążenia mięśni głębokich grzbietu, które przebiegają wzdłuż kręgosłupa. Na odcinku lędźwiowym nie występują już żebra, zatem stabilność korpusu oparta jest wyłącznie na kręgosłupie oraz systemie mięśni – pleców i brzucha. Nadmierne osłabienie jednej choćby partii mięśni prowadzi do utrwalania wad postawy, zwyrodnień, przeciążeń i innych dolegliwości, które mogą skutkować bólem pleców. Dlatego pacjenci kierowani na rehabilitację pod kątem schorzeń kręgosłupa, pracują przede wszystkim nad wzmocnieniem „stelaża” mięśniowego. 

Ćwiczenia na ból mięśni pleców

Jeżeli stan zaawansowania schorzeń nie wymaga leczenia operacyjnego, większość dolegliwości będących źródłem bólu pleców można wyeliminować w procesie rehabilitacji w gabinecie fizjoterapeutycznym. Jednocześnie intensywnie należy trenować w domu, wykonując zestaw ćwiczeń zaordynowany przez rehabilitanta (zdecydowanie radzimy wcześniej skorzystać z tego typu fachowych instrukcji, bowiem rozpoczęcie ćwiczeń bez właściwego rozpoznania choroby i wiedzy na jej temat, może wyrządzić więcej szkody, niż pożytku). Typowe ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców, to:

  • długi spacer boso po plaży, trawie lub innym nierównym podłożu;
  • ćwiczenia z wykorzystaniem piłki rehabilitacyjnej – na przykład balansowanie ciałem w celu złapania równowagi, siedząc na piłce ze stopami opartymi o podłoże i rękoma wyciągniętymi w bok lub przód;
  • jednoczesne unoszenie wyprostowanych rąk i nóg w górę w pozycji leżącej na brzuchu;
  • tzw. deska: ciało wsparte na kolanach oraz przedramionach przylegających całą powierzchnią do ziemi. Nogi zgięte w kolanach, stopy ku górze, kręgosłup i głowa w linii prostej;
  • podnoszenie bioder w podparciu bocznym - na dłoni lub na łokciu;
  • napinanie tak zwanych guzów kulszowych w celu wzmocnienia mięśni dna miednicy.

Czytaj też: 

Bibliografia

  • Anna Kałużna, Krystian Kałużny, Łukasz Wołowiec, Ola Płoszaj, Walery Zukow, Bartosz Kochański, Wojciech Hagner, Profilaktyka bólów kręgosłupa - przegląd piśmiennictwa, Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(7)
  • Adam Krechowiecki, Florian Czerwiński, Zarys anatomii człowieka, Warszawa 2006, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
  • Piotr Kozłowski, Katarzyna Kożuch, Magdalena Kozłowska, Izabela Ławnicka, Karolina Kozłowska, Ocena częstości występowania bólu kręgosłupa oraz stylu i jakości życia wśród osób z bólem kręgosłupa, Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(6)
Więcej z kategorii Leczenie bólu
Ból mięśni pleców - jakie są przyczyny? Co oznacza?
Fizjoterapeuta pokazuje ćwiczenia na ból mięśni pleców
Ból barku - przyczyny, ćwiczenia, domowe sposoby
Mężczyzna trzyma się za bark
Ból szyi - jakie są najczęstsze przyczyny? Leczenie
Kobieta odczuwa ból szyi
Powiązane artykuły
Kobieta z bolącą ręką
Ból ręki - przyczyny, badania, leczenie
Miejsce występowania bólu biodra
Bóle bioder - przyczyny, leczenie i ćwiczenia
Osoba z bólem barku
Ból barku - przyczyny, leczenie. Co pomaga na bolący bark?
Starszy mężczyzna odczuwa nerwoból twarzy
Nerwobóle - czym są? Ile trwają? Objawy, leczenie
Osoba trzymająca się za lędźwie
Ból pleców - co pomaga na bolące plecy?