Ból barku
Tak zwany zespół bolesnego barku obejmuje grupę schorzeń, zaburzeń i urazów fizycznych, których głównym objawem jest silny ból. W wielu przypadkach ból w barku jest efektem przeciążeń, którym organizm jest poddawany w czasie wysiłku fizycznego. Tego typu kontuzji często doznają osoby uprawiające sport (tenis, badminton, siatkówka, koszykówka, piłka ręczna), ale też pracownicy fizyczni wykonujący zwłaszcza prace wymagające długotrwałego trzymania rąk w górze (monterzy w fabrykach, magazynierzy, mechanicy samochodowi). Z drugiej strony ból barku może mieć podłoże zgoła odwrotne: całkowicie nieaktywny tryb życia, powodujący, że podjęcie najmniejszego nawet wysiłku kończy się przeciążeniem lub urazem. Dodatkowo należy pamiętać, że bark może boleć z przyczyn, których umiejscowienie dalekie jest od samego stawu - to tak zwany „ból rzutowany”.
Przyczyny bólu barku
Możliwe przyczyny bólu barku to między innymi:
- zespół cieśni podbarkowej – ucisk na struktury znajdujące się przestrzeni dzielącej głowę kości ramiennej od wyrostka barkowego łopatki;
- zespół zamrożonego barku – ograniczona ruchomość w stawie ramienno-łopatkowym;
- uszkodzenie stożka rotatorów – zespołu ścięgien i mięśni otaczających staw ramienno-łopatkowy;
- zapalenie kaletki podbarkowej;
- zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowego;
- urazy, zwichnięcia;
- stany reumatyczne;
- zwyrodnienia odcinka szyjnego kręgosłupa;
- nowotwory płuc;
- choroba niedokrwienna serca.
Ból barku przy podnoszeniu ręku
Staw barkowy jest jednym z tych, które każdego dnia wykonują największą pracę, a zarazem charakteryzują się skomplikowaną budową, po to by zapewnić ruchomość ręki w każdej niemal płaszczyźnie – unoszenie, opadanie, odwodzenie w bok, obrót. Wszystko to razem sprawia, że bark jest niezwykle podatny na urazy i schorzenia. Ból barków może mieć charakter ciągły, ale też związany z wykonywaniem określonych ruchów. Jeśli ból w stawie odczuwalny jest głównie w związku z odwodzeniem ręki w górę, z dużą dozą prawdopodobieństwa przyczyny leżą w obrębie samego stawu - w grę może wchodzić na przykład uszkodzenie ścięgien i mięśni stożka rotatorów, czy zapaleniu kaletki podbarkowej. Pacjent nie jest jednak w stanie postawić diagnozy samodzielnie. Schorzenia barku, których objawy utrzymują się dłużej niż 5-7 dni, bezwzględnie powinny być przedmiotem konsultacji lekarskiej. W zależności od objawów, specjalista zleci wykonanie badań takich jak:
- zdjęcie rentgenowskie (RTG) barku,
- tomografia komputerowa,
- rezonans magnetyczny,
- artroskopia.
Jeżeli sformułowane zostanie podejrzenie, iż ból nie ma podłoża typowo ortopedycznego, pacjent może zostać skierowany na badanie przewodnictwa nerwowego, diagnostykę pod kątem chorób układu krążenia czy reumatoidalnego zapalenia stawów.
Ćwiczenia na ból barku
W przypadku poważniejszych schorzeń ortopedycznych, niezależnie od ewentualnego leczenia farmakologicznego lub operacyjnego, pacjent z bolącym barkiem powinien trafić na rehabilitację. Fizjoterapeuta będzie prowadzić z pacjentem zajęcia w gabinecie, ale też zleci zestaw do samodzielnych treningów w domu. Jakich? Oto kilka przykładowych ćwiczeń.
- Stań prosto, ręce opuść wzdłuż tułowia. Wykonuj ruchy okrężne barkami – do przodu i do tyłu.
- Stojąc lub siedząc z wyprostowanymi plecami, wykonuj barkami ruchy po osi pionowej, starając się sięgnąć jak najwyżej w stronę uszu. Ręce przez cały czas pozostają opuszczone wzdłuż tułowia. W podobny sposób wypychaj barki maksymalnie do tyłu, a następnie do przodu.
- Stań prosto i odwiedź rękę od tułowia. Postaraj się utrzymać pozycję przez 7 sekund. Jeśli nie jesteś w stanie tego zrobić, włóż pod pachę niewielką poduszkę.
- Stojąc prosto, chwyć zdrową ręką na za nadgarstek, przedramię lub ramię kończyny chorej i wykonuj nią bierne ruchy we wszystkich płaszczyznach.
- Połóż się na plecach, ręce rozłóż równolegle do tułowia. Możesz trzymać niewielkie (0,5-2 kg) ciężarki. Zegnij ręce w stawach łokciowych, nie wykonując jednakże żadnego ruchu w stawach barkowych. Odegnij ręce, ćwiczenie powtórz 10 razy.
- Opuszczoną rękę zegnij w łokciu, dotykając pleców, a następnie unieś ją wzdłuż kręgosłupa, ściągając jednocześnie łopatki.
Domowe sposoby na ból barku
Oprócz ćwiczeń fizycznych, z bólem barku i ramienia można próbować sobie radzić za pomocą sprawdzonych domowych sposobów, w tym przede wszystkim okładów. Istnieją dwie szkoły: jedna mówi o okładach zimnych (np. kostki lodu w torebce), inna o ciepłych (np. termofor). Wiele zależy od konkretnego schorzenia, a także indywidualnych predyspozycji pacjenta – warto w tej materii posiłkować się zaleceniami lekarza. Oprócz tego, na bolący bark można stosować miejscowo lub ogólnie działające leki łagodzące ból, przede wszystkim z grupy dostępnych bez recepty niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Pamiętać też trzeba o dostosowywaniu obciążeń do stanu zdrowia. Jeśli ból jest wynikiem przeciążenia, należy do minimum zredukować aktywność fizyczną.
Czytaj też:
