Czym jest łysienie?
Łysienie należy odróżnić od wypadania włosów. Ten drugi przypadek najczęściej ma charakter przemijający i jest związany z czynnikami zewnętrznymi, takimi jak nadmiar ekspozycji na słońce, mróz, czy chlorowaną wodę, niewłaściwa pielęgnacja, przyjmowane leki, uboga dieta ale może też wynikać z np. bycia w okresie okołoporodowym, przeżywania menopauzy, stresu, przemęczenia, itp. Po wyeliminowaniu powyższych faktorów przyczynowych, wypadanie włosów z reguły ustaje.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że człowiek gubi dziennie od 50 do około 100 włosów i taka sytuacja jest jak najbardziej naturalna. Szczęśliwie fizjologiczne tracenie włosów w ludzkiej populacji nie następuje jednocześnie, jak to się dzieje np. u niektórych zwierząt, dlatego że ludzkie włosy znajdują się w różnych etapach rozwojowych.
Łysienie natomiast to symptom chorobowy, który przejawia się tym, że mieszek włosowy przestaje produkować włos. Najpierw wytwarzany włos jest coraz cieńszy, coraz słabszy, aż finalnie nie wyrasta wcale. Łysienie może być dziedziczne, szczególnie narażeni na łysinę są mężczyźni, których matki miały łysych dziadków i ojców. Inne przyczyny łysienia to m.in. choroby występujące w organizmie (np. schorzenia autoimmunologiczne, ostra infekcja z wysoką gorączką, czy toczeń rumieniowaty), problemy hormonalne, zatrucie metalami ciężkimi, promieniowanie jonizujące, przyjmowane leki lub niedobory pokarmowe.
Jakie są rodzaje łysienia?
Rozpoznaje się wiele typów łysienia. Specjalistyczna diagnoza w przypadku łysienia stanowi klucz do wyboru najskuteczniejszej terapii leczniczej. Dlatego że każda odmiana łysienia jest leczona nieco inaczej. Oto niektóre rodzaje łysienia:
- łysienie androgenowe,
- łysienie plackowate,
- łysienie telogenowe,
- łysienie bliznowaciejące,
- łysienie po chemioterapii,
- trichotillomania,
- łysienie anagenowe,
- łysienie rozlane.
Najczęściej występującym rodzajem łysienia jest łysienie androgenowe. Łysienie występuje szczególnie u mężczyzn (zwłaszcza po 40-tym roku życia), jednak doskwiera także kobietom (w tym przypadku często już trzydziestoletnim), a nawet dzieciom, jednak w dużo mniejszym stopniu.
W przypadku zaobserwowania u siebie objawów łysienia należy udać się na wizytę do trychologa, który zajmuje się problematyką chorób dotyczących włosów i skóry głowy albo do dermatologa. Lekarz przeprowadzi wnikliwy wywiad z pacjentem (m.in. odnośnie przyjmowanych leków, przebytych operacji, rodzaju użytego znieczulenia, przypadków łysienia w rodzinie, diety, regularności cykli miesiączkowych u kobiet, porodów), zleci badania morfologiczne chcąc sprawdzić czy łysienie nie jest spowodowane schorzeniami ustrojowymi oraz wykona lub skieruje na specjalistyczne badanie włosów (badanie trychologiczne). Na podstawie wyników postępowania diagnostycznego lekarz zaleci rodzaj leczenia.
Łysienie androgenowe – objawy i leczenie
Jak wygląda łysienie androgenowe? Objawy tej odmiany łysienia są bardzo charakterystyczne. Początkowo pojawiają się zakola, które z czasem stają się coraz bardziej pogłębione. Później przerzedzają się włosy na czubku głowy. Łysienie androgeniczne obejmuje coraz większą połać czoła oraz czubka głowy, nie dotyka natomiast pasem włosów występujących w części skroniowo-potylicznej. Ostatecznie osoba dotknięta łysieniem androgenowym posiada „rogalik” z włosów wokół czubka głowy, w pozostałych miejscach jest łysa.
Za łysienie androgenowe najczęściej odpowiada pochodna testosteronu, czyli dihydrotestosteron (DHT).
Z łysieniem androgenowym mierzą się przede wszystkim mężczyźni po 60-tce (50 %), w okolicy 50-tego roku życia (40 %) oraz panowie po 40-tce (30 %).
Kiedy jest już zdiagnozowane łysienie androgeniczne, leczenie tego problemu u mężczyzn polega na dopasowaniu odpowiedniej dawki leku hamującego enzym 5-alfa-reduktazy, który odpowiada za przeistaczanie się testosteronu w dihydrotestosteron. Jednym z takich środków jest finasteryd.
U kobiet cierpiących na łysienie androgeniczne proponuje się natomiast leczenie hormonalne, oparte na podawaniu estrogenu.
Łysienie plackowate – objawy i leczenie
Łysienie plackowate to także często występujący rodzaj łysienia. Objawia się ono występowaniem łysych, pozbawionych włosów plam na skórze głowy, które z reguły mają regularny, kolisty kształt i sytuują się w części czołowej, potylicznej oraz ciemieniowej. Plackowate łysienie może mieć charakter trwały lub przemijający, może też nawracać. Łysienie na czubku głowy nie stanowi wizytówki tej choroby, dlatego, że w łysieniu plackowatym często dochodzi do wyłysienia w innych rejonach owłosionej skóry, np. na brwiach, rzęsach, w okolicach intymnych, itd.
Medycyna nie zna, jak dotąd, powodów wywołujących łysienie plackowate. Jednak wiele wskazuje, że ten typ łysienia jest powodowany chorobami autoimmunologicznymi trawiącymi organizm. Podejrzewa się również kontekst związany z genami lub odpowiedzią układu nerwowego na silny stres oraz mocne przeżycia psychiczne.
W przebiegu łysienia plackowatego włosy mogą odrastać lub nie, łyse „plamy” mogą wracać w tych samych lub innych miejscach – u każdego może to wyglądać inaczej. Leczenie łysienia plackowatego polega na przyjmowaniu środków redukujących stres, leków immunosupresyjnych oraz kortykosteroidów. Jak jeszcze można eliminować łysienie plackowate? Leczenie może objąć też np. fototerapię, terapię dźwiękiem, czy psychoterapię.
Łysienie telogenowe – przyczyny i leczenie
Łysienie telogenowe ma charakter temporalny, co oznacza, że przemija wraz z upływem czasu, najczęściej po kilku miesiącach. W czasie łysienia telogenowego włosy przerzedzają się na skutek działania jednego z czynników:
- poród (wraz z którym dochodzi do spadku estrogenów w organizmie kobiety, co powoduje wypadanie włosów);
- choroba, podczas której występowała wysoka gorączka;
- leki obniżające krzepliwość krwi;
- stres;
- zabieg chirurgiczny (a raczej reakcja organizmu na ten zabieg);
- uboga dieta;
- odstawienie antykoncepcji hormonalnej (która zaopatruje ustrój w estrogeny).
Podczas rozpoznania choroby bardzo ważne jest znalezienie przyczyny, która wywołała łysienie telogenowe. Leczenie, jeśli jest potrzebne, polega na wprowadzeniu postępowania obniżającego stres, zmiany zachowań żywieniowych, itp.
Czytaj:
