Czym jest osteoporoza?
Osteoporoza jest chorobą określaną jako złodziejka kości, ponieważ podstępnie, po cichu, przez lata redukuje masę kostną szkieletu. Osteoporozą najbardziej zagrożone są kobiety po menopauzie oraz mężczyźni, którzy ukończyli 65 rok życia. Jednak już u pań po 40-tce oraz u panów, którzy osiągnęli 45 rok życia dochodzi do procesu rozrzedzania tkanki kostnej. Szacuje się, że kobiety w wieku pomenopauzalnym są narażone aż w 40 procentach na złamania kości będące wynikiem osteoporozy. U panów to zagrożenie ocenia się jedynie na 13-22 %.
Osteoporoza prowadzi do złamań kości, określanych jako osteoporotyczne, które kumulują się najczęściej w obrębie kręgosłupa, kości przedramienia i szyjki kości udowej, te z kolei wywołują bóle osteoporotyczne.
Wiek nie jest jedynym czynnikiem warunkującym wystąpienie tej choroby. Innymi są m.in. mała podaż witaminy D oraz wapnia, brak ruchu, palenie papierosów, czy nadużywanie alkoholu. Osteoporoza może być też wywołana przez inne schorzenia (to tzw. osteoporoza wtórna), takie jak nadczynność tarczycy, cukrzyca, czy przedwczesna menopauza.
Objawy bólowe osteoporozy
Czym charakteryzuje się osteoporoza? Objawy bóloweto późny symptom tego schorzenia. Mogą świadczyć o złamaniu kości w wyniku osteoporozy, zatem mamy wówczas do czynienia z wykryciem choroby w zaawansowanym stadium.
Jakie są objawy osteoporozy? Problem z wykryciem osteoporozy jest taki, że często przebiega ona bezobjawowo. Warto zwracać uwagę na takie sygnały jak garbienie się (czyli pojawienie się tzw. wdowiego garbu), znaczne obniżenie wzrostu, dolegliwości bólowe przy wstawaniu, problemy z poruszaniem się, obniżenie nastroju, a nawet depresję. To wszystko może być wynikiem złamania kręgów, które przebiegają skrycie i powodują obniżanie się sylwetki.
Skutki osteoporozy mogą być dramatyczne, ponieważ zagrażają nie tylko zdrowiu, ale i życiu pacjenta. Wśród następstw osteoporozy wylicza się m.in. takie komplikacje jak przewlekły ból, zanik mięśni, unieruchomienie, odleżyny, zatorowość płucna oraz zwiększone ryzyko wystąpienia zakażeń.
Dlatego tak ważna jest profilaktyka polegająca na obserwacji organizmu, ograniczaniu ryzyka złamań kości oraz wykonywanie badań takich jak densytometria kości.
Czy osteoporoza boli?
„Czy osteoporoza boli?” – to jedno z pytań, które często pada w gabinecie lekarskim. Wspomniane wcześniej oznaki osteoporozypokazują, że w wyniku złamań kości dochodzi do pojawienia się bólu. Czasami ból nie jest na tyle intensywny, aby pacjent od razu udał się po pomoc lekarską. Identyfikuje się go z przejawem starości, zwyrodnieniem stawów, itp. A tymczasem może to być charakterystyczne dla złamania trzonów kręgów. Do tego typu złamania dochodzi nawet w wyniku kichnięcia, potknięcia się o dywan, kaszlnięcia, czy dźwignięcia nawet niewielkiego przedmiotu z podłogi.
Jednak zdarzają się sytuacje, w których trudno wytrzymać z bólu. Może to mieć miejsce np. kiedy złamany krąg uciska okoliczne korzenie nerwowe. Oprócz bólu może się także pojawić drętwienie i niedowład nogi.
Ewidentne objawy osteoporozy u dorosłych to złamanie kości przedramienia np. w wyniku podparcia się podczas upadku z niewielkiej wysokości (czyli np. z poziomu własnego ciała), czy złamanie szyjki kości udowej. W tych przypadkach ból jest silny i towarzyszą mu trudności z poruszaniem kończyną, opuchlizna oraz zniekształcenie okolicznych tkanek.
Jak leczy się osteoporozę?
Najskuteczniejszym sposobem leczenia osteoporozy jest profilaktyka choroby oraz jak najszybsze wykrycie schorzenia. Wśród praktyk leczniczych wymienia się działania nastawione na farmakoterapię, fizykoterapię, kinezyterapię oraz zaopatrzenie chorego w odpowiedni sprzęt ortopedyczny, taki jak kule, balkonik, czy laska. Oczywiście jeśli konieczne jest nastawienie złamania, wykonuje się je i unieruchamia kość w gipsie, gorsecie, łusce, czy szynie lub wykonuje operację (np. endoplastykę).
Leki, jakie stosuje się w kuracji osteoporozy to m.in. analgetyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, preparaty regulujące napięcie mięśniowe, a nawet środki przeciwdepresyjne.
Wśród działań fizykoterapeutycznych najsilniejsze właściwości przeciwbólowe wykazują m.in. krioterapia, prądy TENS, laseroakupunktura, pole magnetyczne, hydroterapia i masaż ręczny tkanek miękkich.
Co robić, by uniknąć osteoporozy?
Bardzo istotnym zagadnieniem związanym z osteoporozą jest odpowiednia profilaktyka. Przede wszystkim należy się skupić na właściwej diecie, w której należy przewidzieć odpowiednią dzienną podaż wapnia oraz witaminy D. Tę ostatnią należy dostarczać organizmowi także poprzez spacery na świeżym powietrzu, najlepiej w słoneczną pogodę. Warto też zwrócić uwagę na dostarczanie organizmowi odpowiedniej dawki fosforu i magnezu.
Należy odstawić używki, czyli rzucić palenie oraz spożywanie alkoholu, a nawet kawy, której także przypisuje się wypłukiwanie cennych witamin i minerałów z tkanki kostnej.
Zanim sięgniemy po lek, zastanówmy się dwa razy czy jest on niezbędny, a sama dawka nie jest zbyt wysoka.
W przypadku pojawienia się zaburzeń hormonalnych należy być pod opieką lekarza właściwej specjalizacji, by na czas korygować rozmaite niedobory w ustroju.
Należy robić wszystko, by zapobiegać upadkom, skręceniom i złamaniom oraz wtórnym unieruchomieniom ciała. Dlatego najlepiej jest kupować buty posiadające dobrą przyczepność do podłogi, a do domu wybierać maty antypoślizgowe, zamiast śliskich płytek, itp.
