Osteoporoza: dieta skuteczna w profilaktyce i leczeniu

Osteoporoza atakuje kości po pięćdziesiątym roku życia. Jest bezwzględna – powoduje znaczne osłabienie tkanki kostnej i prowadzi do licznych złamań, między innymi ud czy kręgosłupa. W jej leczeniu i profilaktyce, a także celem zapobiegania chorobom współtowarzyszącym, zaleca się stosowanie odpowiedniej diety a także jej suplementów.
Kobieta je witaminy na wypadanie włosów
Źródło:123RF
Spis treści

Czym jest osteoporoza?

Osteoporoza jest ciężką chorobą tkanki kostnej, objawiającą się przede wszystkim tendencją do złamań. Przyczyną jest ubytek masy kostnej i zmniejszenie odporności mechanicznej kości. Choroba atakuje głównie  kobiety w wieku pomenopauzalnym. Jak podają autorzy opracowania Osteoporoza jako choroba społeczna i cywilizacyjna – metody profilaktyki, w Unii Europejskiej rozpoznaną osteoporozę ma 22 miliony kobiet i 5,5 miliona mężczyzn, u których łącznie każdego roku stwierdza się 3,5 miliona nowych złamań – najczęściej tzw. bliższego końca kości udowej. W samej tylko Polsce z osteoporozą zmaga się prawie 2 miliony osób, z czego większość po 50 roku życia. Rocznie w Polsce notuje się blisko 170 tysięcy złamań związanych z osteoporozą, a wedle szacunków – tego typu urazu przynajmniej raz w życiu dozna co trzecia kobieta i co piąty mężczyzna.

Leczenie osteoporozy

Leczenie osteoporozy jest wieloetapowe i składa się z różnego rodzaju działań. Jeśli chodzi o terapię czysto farmakologiczną, stosuje się przede wszystkim środki z grupy bisfosfonianów – substancji wykazujących duże powinowactwo do wapnia i odkładających się w kościach. W przypadku złamań, wdraża się typowe procedury w takich sytuacjach, w zależności od charakteru urazu stosując lub nie stosując usztywnienia. Często też pacjent poddawany jest rehabilitacji w gabinecie fizjoterapeutycznym. Ostatecznością są operacje. Natomiast profilaktycznie w leczeniu osteoporozy kładzie się nacisk na dwa elementy:

  • właściwą dietę, bogatą między innymi w wapń i witaminę D;
  • suplementację składników niezbędnych dla zdrowego funkcjonowania kości, a także zapobiegających chorobom - powikłaniem których może być tak zwana wtórna osteoporoza - takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).

Osteoporoza – dieta zalecana

Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ), zaleca aby w przypadku osób cierpiących na osteoporozę, dieta zawierała takie składniki, jak:

  • produkty mleczne:
    • mleko o zawartości tłuszczu poniżej 2%: krowie, owcze, kozie,
    • maślanka, kefir, jogurt, serwatka, koktajle mleczno-owocowe,
    • chude sery twarogowe, feta o obniżonej zwartości tłuszczu, mozzarella, żółte sery;
  • ryby;
    • tłuste ryby morskie: łosoś, sardynki, makrele, śledzie, halibuty, sole, szprotki,
    • ryby wędzone o małej zawartości soli, konserwy rybne,
    • ryby chude: sola, dorsz,
    • owoce morza: homary, langusty, krewetki, małże, ślimaki, kałamarnice, ośmiornice;
  • mięsa:
    • chude mięsa: drób, cielęcina, dziczyzna, królik, chuda wołowina, wieprzowina,
    • chude wędliny: polędwica, indyk, szynka;
  • warzywa (świeże i gotowane):
    • sałata, rukola, jarmuż, brokuły, kapusta,  kalafior, brukselka, kiełki, kukurydza, marchew, pietruszka, seler, cukinia, dynia, patisony, pomidor, papryka, czosnek, cebula, por, kalarepa, rzodkiewki, rzepa, fasolka szparagowa, groszek zielony;
  • owoce (wszystkie, świeże i suszone);
  • nasiona roślin strączkowych:
    • soja, soczewica, fasola, groch, ciecierzyca, bób,
    • tofu, kotlety sojowe,
    • produkty wegańskie i wegetariańskie z wapniem,
  • nasiona sezamu, orzechy;
  • pieczywo i produkty zbożowe:
    • graham, żytnie, orkiszowe, wieloziarniste,
    • kasza gryczana, jaglana, jęczmienna,
    • ryż,
    • makarony pełnoziarniste,
    • płatki zbożowe: żytnie, owsiane, jęczmienne;
  • tłuszcze:
    • oleje roślinne: rzepakowy, oliwa z oliwek,
    • margaryny z witaminą d, masło.

Niewskazana dieta w osteoporozie

Natomiast niewłaściwa, niewskazana dieta w osteoporozie, zawiera wedle IŻŻ takie składniki, jak:

  • produkty mleczne:
    • tłuste serki fromage, bardzo tłuste twarożki, serki topione, tłuste sery żółte i pleśniowe,
    • śmietana i śmietanka;
  • ryby:
    • ryba maślana, tuńczyk w puszce, paprykarz,
    • ryby wędzone o dużej zawartości soli, marynowane,
    • pasty rybne;
  • mięsa:
    • tłuste mięsa,
    • kiełbasy i inne wędliny peklowane i wędzone,
    • podroby, pasztety, parówki;
  • warzywa (świeże i gotowane):
    • szczaw, buraki, botwina, rabarbar, szpinak;
  • pieczywo i produkty zbożowe:
    • słodkie pieczywo cukiernicze, ciasta,
    • słodzone płatki śniadaniowe, z miodem, kakao, czekoladą;
  • tłuszcze:
    • boczek, smalec, słonina,
    • tłuszcze zwierzęce,
    • oleje roślinne: słonecznikowy, sojowy, kukurydziany.

Dieta przy osteoporozie to nie wszystko – suplementy

Jednym z rutynowych działań w leczeniu osteoporozy jest suplementowanie określonych substancji. W przypadku samej choroby, najważniejsze jest dostarczanie dużych dawek wapnia i witaminy D. W wielu sytuacjach niezbędne okazuje się też suplementowanie substancji, które mogą mieć wpływ na kondycję szeroko rozumianego układu ruchu. Warto stosować preparaty na stawy, które zawierają unikalne połączenie substancji budulcowych i wspomagających stawy, takich jak: kolagen, glukozamina, chondroityna i kwas hialuronowy. Dostępne są w tabletkach i wygodnych saszetkach do rozpuszczania.

Czytaj też:

Artykuł zawiera lokowanie produktu

Bibliografia

  • Zofia Chwojnowska, Dieta w osteoporozie - produkty zalecane i niewskazane. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
  • Jolanta Dardzińska, Hanna Chabaj-Kędroń, Sylwia Małgorzewicz, Osteoporoza jako choroba społeczna i cywilizacyjna – metody profilaktyki, Hygeia Public Health 2016, 51(1)