Kto to jest optometrysta?
O ile z lekarzem okulistą większość z nas jest zaznajomiona od najmłodszych lat, nawet jeśli nasze oczy działają prawidłowo, o tyle w przypadku stwierdzenia wad wzroku albo schorzeń narządu odpowiedzialnego za widzenie, wielce prawdopodobne jest, że spotkać nam się przyjdzie z innymi specjalistami, z których nie każdy będzie lekarzem. Jednym z nich jest optometrysta.
Kto to jest optometrysta? Definicja sygnowana przez Międzynarodowe Porozumienie Optometryczne i Optyczne mówi, że „optometrysta to autonomiczny, nauczany i regulowany zawód należący do systemu ochrony zdrowia, a osoba wykonująca ten zawód praktykuje w zakresie badania refrakcji i zaopatrzenie w pomoce wzrokowe, a także diagnozowanie i właściwe postępowanie w przypadku choroby oczu oraz rehabilitacji układu wzrokowego”. Co to oznacza w praktyce?
Czym się zajmuje optometrysta?
Ujmując powyższą definicję w sposób bardziej przystępny, można powiedzieć, że optometrysta jest specjalistą zajmującym się pomiarem wady wzroku (refrakcji) i dobierającym adekwatnie do niej szkła okularowe (okulary korekcyjne) lub soczewki kontaktowe o odpowiedniej mocy. Warto w tym miejscu odwołać się do greckiego źródłosłowu: optos znaczy „widziany” zaś metreo to „mierzenie”.
Do zadań optometrysty należy więc wykonanie badań za pomocą dostępnych urządzeń, takich jak refraktometr, oftalmometr czy oftalmoskop a następnie ich właściwa interpretacja oraz dobór środków zaradczych. Optometrysta prowadzić może także rehabilitację narządu wzroku pod nadzorem i na zlecenie lekarza okulisty. Może ona obejmować ćwiczenia z zakresu skupiania wzroku czy koordynacji ruchu gałek ocznych. Optometrysta jest też osobą, która powinna udzielić pacjentowi kompetentnych informacji na temat stosowanych współcześnie metod leczenia oraz wyrobów medycznych.
Badanie optometryczne
Na czym polega badanie optometryczne? Jego standard został określony przez Polskie Towarzystwo Optometrii i Optyki i wymaga nie tylko przeprowadzenia suchych pomiarów, ale też ogólnej oceny stanu pacjenta w kilku aspektach. W związku z tym badanie optometryczne powinno być prowadzone z uwzględnieniem poniższych etapów.
- Zebranie danych osobowych, wraz z informacjami o trybie życia pacjenta, wykonywanym zawodzie itd.
- Wywiad dotyczący stanu zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem problemów z widzeniem oraz chorób oczu, nie tylko u samego pacjenta, ale też u członków jego rodziny.
- Badanie wstępne: ostrość wzroku, widzenie obuoczne oraz oko dominujące dal/bliż a także, w razie konieczności: ruchy oczu, pole widzenia metodą konfrontacyjną, test Amslera, punkt bliski akomodacji, punkt bliski konwergencji, widzenie barw.
- Refrakcja przedmiotowa: refraktometria/skiaskopia, keratometria.
- Refrakcja podmiotowa: oka prawego, oka lewego, obuoczna.
- Widzenie bliskie: m.in. amplituda akomodacji i widzenie obuoczne z bliska.
- Badanie w lampie szczelinowej: m.in. ocena filmu łzowego, rogówki, spojówki, powiek, mrugania i domykalności powiek.
- Dobór właściwych soczewek.
Optometrysta – czy to lekarz?
Optometrysta jest zawodem, do którego wykonywania jest niezbędna zaawansowana wiedza z zakresu optyki, biofizyki i anatomii. Czy optometrysta jest lekarzem? Nie. Zawód ten jest wprawdzie wpisany do systemu ochrony zdrowia, jednak optometrystów nie kształci się w akademiach medycznych. Aby zostać optometrystą, należy ukończyć studia II stopnia z fizyki o specjalizacji optometria, lub też optometrię zaliczyć w trybie podyplomowym. Oczywiście, nie ma przeszkód, by tego typu kształcenie podjął lekarz, na przykład specjalista w zakresie okulistyki, nie mniej uzyskanie tytułu lekarza nauk medycznych nie jest wymagane, by uprawiać zawód optometrysty.
Optometrysta a okulista
Jaka jest różnica między optometrystą a okulistą? O jednej już powiedzieliśmy – optometrysta nie jest lekarzem. W związku z tym, optometrysta w odróżnieniu od okulisty nie może przepisywać leków na receptę. Może jednak wskazywać pacjentowi konieczność zastosowania któregoś z leków dostępnych w aptece bez recepty. W sytuacji, gdy optometrysta w trakcie badania poweźmie podejrzenie dotyczące jednej z chorób oczu, nie może się podjąć dalszych czynności, lecz powinien „skierować” pacjenta na specjalistyczne leczenie pod nadzorem okulisty.
