Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku - jak napisać?

Złożenie do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku jest niezbędne do rozpoczęcia sądowego postępowania spadkowego, potwierdzającego do niego prawa. Bez stwierdzenia nabycia spadku przez sąd w prawomocnym postanowieniu (lub przez notariusza w akcie poświadczenia dziedziczenia) spadkobiercy nie mogą swobodnie rozporządzać majątkiem. Zobacz, jak powinien wyglądać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku i jakie dokumenty są potrzebne, by sąd mógł wydać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Ile wynosi opłata za wniosek o stwierdzenie nabycia spadku w 2020 roku?
Spis treści

Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku to jedna z możliwości przewidzianych przez prawo, do określenia kręgu spadkobierców. Art. 926§1 Kodeksu cywilnego stanowi, iż powołanie do spadku może wynikać z ustawy bądź testamentu.

Stwierdzenie nabycia spadku

Stwierdzenie nabycia spadku odbywa się na drodze sądowej. Postanowienie jest potwierdzeniem tego, że mamy prawo do spadku i pozwala spadkobiercom na swobodne rozporządzanie odziedziczonym majątkiem. Zgodnie z art.1025 Kodeksu cywilnego tylko osoba mająca w tym interes może złożyć taki wniosek do sądu. W tym przypadku takimi osobami są spadkobiercy ustawowi bądź testamentowi.

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku przyda się między innymi, kiedy odziedziczyliśmy:

  • nieruchomości – postanowienie sądu będzie potrzebne do zmiany wpisów w księdze wieczystej oraz rejestrze gruntów i budynków, to warunek niezbędny do tego, by odziedziczone nieruchomości można było sprzedać, darować drugiej osobie czy w jakikolwiek inny sposób nimi rozporządzać;
  • samochody – potrzebne będzie do zmian w dowodzie rejestracyjnym i karcie pojazdu, bez tego nie sprzedamy auta;
  • udziały w spółce – zmian w KRS także nie dokona się bez postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Gdzie złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku to efekt tak zwanej sprawy spadkowej. Aby przeprowadzić postępowanie spadkowe, przynajmniej jeden z zainteresowanych, czyli spadkobierców, musi do właściwego sądu rejonowego, złożyć pisemny wniosek o stwierdzenie nabycia spadku.
W myśl art. 628 Kodeksu postepowania cywilnego jest to sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy. Gdy nie jest możliwe ustalenie takiego miejsca, właściwym do złożenia wniosku jest sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy. Przykładowo, nieruchomości podlegające dziedziczeniu znajdują się w Łodzi, miejsce pobytu zmarłego nie było znane, wówczas właściwym dla sprawy spadkowej jest sąd łódzki. W przepisach taki sąd określany jest mianem „sądu spadku”.

Wniosek składamy w tylu kopiach, ile osób uczestniczy w sprawie spadkowej.

Wzór wniosku o stwierdzenie nabycia spadku

Wzór wniosku o stwierdzenie nabycia spadku można znaleźć na stronach sądów. Wzory różnią się co do drobnych szczegółów stylistycznych w różnych sądach, dlatego najlepiej jest ściągnąć i wydrukować wniosek ze strony swojego sądu. Nie mniej pokażemy w tym miejscu, jakie dane należy w nim uwzględnić, bazując na oryginalnym dokumencie prezentowanym przez jeden z sądów rejonowych w Polsce.

Adresatem wniosku o stwierdzenie nabycia spadku jest właściwy, dla ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, sąd rejonowy. Właściwość sądu określają przepisy Kodeksu postępowania cywilnego (art. 628 i następne), a więc nie ma w tym zakresie dowolności.

We wniosku podajemy dane wnioskodawcy (imię, nazwisko, dokładny adres, PESEL, ewentualnie dane kontaktowe) a także dane innych uczestników postępowania.

W dalszej części, pod nagłówkiem o treści „Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku”, napisane powinno być:

„Wnoszę o stwierdzenie nabycia spadku po …………………………………….., zmarłym dnia……………………… w ………………………., którego ostatnie miejsce pobytu było w…………………… Zmarły ze spadkobierców ustawowych (żona, dzieci, lub gdy nie miał dzieci – żona, rodzice i rodzeństwo zmarłego) pozostawił: …………………… …....................... ........................... .......................... .........................”

Następnie padają wykluczające się stwierdzenia, z których niepotrzebne trzeba skreślić:

„Zmarły pozostawił testament, w którym do spadku powołał ............................. ................................... …………………………….

Zmarły nie pozostawił testamentu”

Oraz:

„W skład spadku nie wchodzi gospodarstwo rolne

W skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne położone w .................................. o powierzchni ......................”

Całość wieńczy podpis wnioskodawcy.

Dokumenty, załączniki i opłata

Do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku załączamy większy plik załączników. W tym miejscu wspomnimy o nich pobieżnie, dokładnych informacji należy szukać na stronach odpowiednich sądów, okazuje się bowiem, że na stronach internetowych różnych sądów, oczekiwania te są precyzowane w nieco inny sposób. Poniżej przykładowa lista załączników, oczekiwanych między innymi przez sądy w Łodzi i Wrocławiu:

 

  • odpis wniosku w tylu kopiach ilu jest uczestników postępowania;
  • odpis skrócony aktu małżeństwa dla kobiet - w 1 egzemplarzu;
  • odpis skrócony aktu urodzenia dla mężczyzn – w 1 egzemplarzu;
  • odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy - w 1 egzemplarzu;
  • testament w oryginale + tyle kopii ilu jest uczestników postępowania;
  • oświadczenia o przyjęciu, odrzuceniu spadku, zrzeczeniu się dziedziczenia (jeśli były składane);
  • opłata stała 50 zł (w znakach sądowych );
  • opłata za wpis dokonany w Rejestrze Spadkowym - 5 zł. 

Od 21 sierpnia 2019 r. opłata wzrosła i wynosi ona 100 zł, dotychczas obowiązywała kwota 50 zł. Wyższa stawka obowiązuje też w 2020 roku. 

Ważne: sąd spadku bada, kto jest spadkobiercą. Konieczność dostarczenia ww. dokumentów ma celu potwierdzenie pokrewieństwa ze spadkodawcą (w przypadku dziedziczenia ustawowego) lub potwierdzenie ważności testamentu, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego. Żadne przepisy nie regulują tego zagadnienia, sąd po prostu potrzebuje dokumentów, które potwierdzają powiązania rodzinne danych osób.

Stwierdzenie nabycia spadku i co dalej?

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku porządkuje, ale nie zamyka ogromu spraw związanych z przejęciem spadku. Uregulować należy bowiem jeszcze sprawy podatkowe – spadek należy zgłosić do urzędu skarbowego i albo skorzystać z możliwości zwolnienia z podatku, albo – gdy jest to niemożliwe – podatek od spadku zapłacić.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn z 1983 r. szczegółowo reguluje kwestie podatkowe. Nieznajomość tych przepisów nie zwalnia z obowiązku uregulowania podatku, gdy ten jest wymagany. W przypadku dziedziczenia testamentowego, konieczne może być wypłacenie zachowku pominiętym w testamencie członkom najbliższej rodziny. Ale to osoby uprawnione do zachowku, muszą zwrócić się do spadkobiercy ze swoim żądaniem

Warto też, mając już w ręku postanowienie sądu, uregulować kwestie formalne związane z przedmiotami wchodzącymi w skład spadku. Chodzi o zmianę zapisów w księgach wieczystych oraz rejestrze gruntów i lokali w przypadku nieruchomości, chodzi o dokonanie zmian w KRS, jeśli zostaliśmy udziałowcami spółki, chodzi o przepisanie na siebie samochodu i tym podobne.

Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku powołuje do spadku, bez określania masy spadkowej (art. 677 kpc). Dlatego też tym dokumentem można potwierdzić swoje prawa do spadku w różnych instytucjach (np. banki, notariusze, wydziały komunikacyjne, ZUS)

Konsultacja merytoryczna prawnik Jolanta Woźniak

Zobacz też:

Dziedziczenie długów – zasady. Jak nie spłacać rodzinnych długów?

Dziedziczenie ustawowe – zasady, kolejność, definicje

Podział majątku (spadku) – po śmierci rodziców, małżonka

Spadek z dobrodziejstwem inwentarza – co warto o nim wiedzieć?

Wydziedziczenie – informacje, skutki. Jak to zrobić?

 

 

 

Powiązane artykuły
Podatek od spadku - wysokość, zasady. Jak obliczyć?
Testament - podważenie testamentu, wydziedziczenie
Testament własnoręczny. O co zadbać, żeby był ważny?
Testament - co się dzieję gdy go nie mamy?