Czym jest migotanie przedsionków? Postacie
Migotanie przedsionkówpolega na nierytmicznej i zbyt szybkiej czynności przedsionków serca, czyli jego cienkościennych jam (prawej i lewej) położonych nad komorami. Przedsionki pobierają krew z przysercowych naczyń krwionośnych i pompują ją do grubościennych komór. Arytmia ich pracy powoduje więc również niemiarową pracę komór mięśnia sercowego, co w efekcie prowadzi do zmniejszenia efektywności hemodynamicznej skurczów serca. W trakcie migotania przedsionki nie kurczą się lub kurczą się słabiej, co powoduje zaleganie w nich krwi i w efekcie – tworzenie się skrzeplin.
Migotanie przedsionków może przybierać różne postacie:
- migotanie przedsionków rozpoznane po raz pierwszy,
- nawracające – takie, którego atak miał miejsce więcej niż dwa razy,
- napadowe– trwające mniej niż 7 dni, zazwyczaj ustępujące samoistnie po 24 godzinach,
- przetrwałe– trwające więcej niż 7 dni, nieustępujące samoistnie,
- utrwalone– o charakterze przewlekłym, odporne na kardiowersję – zabieg przywracający rytmiczną czynność serca.
Ze względu na przyczynę ich występowania wyróżnia się natomiast:
- samotne(izolowane) migotanie przedsionków – stanowi ok 20-40% wszystkich zachorowań, występuje samoistnie, bez związku z innymi chorobami,
- towarzyszące innym schorzeniom, głównie serca i układu krążenia.
Przyczyny migotania przedsionków
Ryzyko zachorowania na migotanie przedsionków rośnie z wiekiem, bardziej są więc narażeni na nie ludzie starsi (szczególnie po 80. roku życia). Tzw. czynnikami ryzykasą również:
- choroby serca,
- cukrzyca,
- choroba wieńcowa,
- niewydolność serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- nadczynność tarczycy,
- choroby płuc (nadciśnienie płucne, zatorowość),
- niewydolność nerek,
- zwłóknienie przedsionków,
- nadużywanie alkoholu,
- palenie tytoniu,
- kofeina,
- pozostawanie pod wpływem silnego stresu,
- zabiegi operacyjne serca, płuc lub przełyku,
- udar mózgu,
- obciążenia genetyczne.
Wszystkie te czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia migotania przedsionków polegającego na ich zbyt szybkiej (przekraczającej wartość 300/sek.) i chaotycznej czynności elektrycznej. Przy takiej arytmii przedsionki przestają pompować krew do komór, co zmniejsza efektywność pracy serca.
Objawy migotania przedsionków
Zdarza się, że migotanie przedsionków ma charakter bezobjawowy. Większość pacjentów jednak obserwuje pewne ich symptomy, które najpierw pojawiają się rzadko (szczególnie przy postaci napadowej), a z czasem coraz częściej i coraz bardziej regularnie (wówczas może się ono przekształcić w utrwalone migotanie przedsionków)
Charakterystyczne objawy migotania przedsionków to:
- kołatanie serca,
- ból w okolicach mostka,
- duszności,
- szybkie męczenie się,
- zawroty głowy,
- nadmierna potliwość,
- krótkie utraty przytomności,
- uczucie lęku,
- nieregularne tętno.
Objawy te występują przy większości chorób serca, dlatego po zaobserwowaniu kilku z nich należy niezwłocznie udać się do lekarza celem wykonania odpowiednich badań i ustalenia diagnozy.
Diagnostyka migotania przedsionków i leczenie
Badaniem, które skutecznie wykrywa migotanie przedsionków jest EKG – elektrokardiografia. Jest to metoda polegająca na rejestracji i zapisie elektrycznej czynności mięśnia sercowego. EKG nie jest jednak niestety niezawodne. Czasem nie wykrywa istniejących nieprawidłowości, szczególnie, kiedy mają one charakter napadowy i zdarzają się rzadko. Wówczas lekarz może zlecić wykonanie badań pomocniczych, do których należą:
- echokardiografia– inaczej USG serca lub echo serca, metoda diagnostyki obrazowej polegająca na badaniu mięśnia sercowego za pomocą ultrasonografu,
- próba wysiłkowa– pozwala wykryć chorobę wieńcową, której migotanie może towarzyszyć,
- RTG klatki piersiowej– wykonywane pod kątem chorób płuc,
- EKG metodą Holtera– elektrokardiografia rejestrująca pracę serca przez dłuższy czas (przeważnie dobę), wykrywająca nawet napadowe migotanie przedsionków.
Leczenie migotania przedsionków zależy od postaci, jaką ono przybiera i od jego przyczyny. Zazwyczaj dolegliwość ta towarzyszy innym schorzeniom i wówczas podstawą jest leczenie choroby ją wywołującej, a leczenie samej arytmii ustala się w drugiej kolejności.
Migotanie przedsionków leczy się i farmakologicznie i zabiegowo. Do zalecanych lekównależą:
- leki przeciwkrzepliwe – zapobiegają one powstawaniu skrzeplin i tym samym niwelują ryzyko wystąpienia udaru mózgu, który jest dość częstą konsekwencją braku leczenia migotania przedsionków,
- leki zwalniające rytm pracy serca,
- leki regulujące ciśnienie tętnicze krwi.
Do metod zabiegowego leczenia migotania przedsionków należą natomiast:
- kardiowersja– zabieg przywracający prawidłowy rytm pracy mięśnia sercowego przy użyciu impulsu elektrycznego,
- ablacja– zabieg polegający na termicznym niszczeniu fragmentów tkanki mięśnia sercowego przyczyniających się do arytmii.
Dieta i domowe sposoby leczenia migotania przedsionków
Leczeniefarmakologiczne i zabiegowe warto wspierać odpowiednią dietą i trybem życiapozwalającym na niwelowanie skutków wszelkich chorób serca.
Dieta przy migotaniu przedsionków powinna przede wszystkim opierać się o produkty nisko tłuszczowe, ponieważ te o dużej zawartości tłuszczów zwierzęcych przyczyniają się do powstawania złogów w naczyniach krwionośnych, pogarszając ogólną kondycję układu naczyniowego. Produkty dbające o dobrą formę układu krążenia to:
- warzywa i owoce,
- produkty zbożowe,
- kasza,
- ryby morskie,
- gorzka czekolada,
- orzechy,
- czosnek,
- awokado,
- pomidory,
- szpinak,
- owies,
- produkty o wysokiej zawartości błonnika, np. pestki dyni, ziarna słonecznika.
Tryb życia, jaki powinni prowadzić pacjenci ze stwierdzonym migotaniem przedsionków powinien przede wszystkim mieć regularnycharakter. Poza tym przy dolegliwości tej warto:
- unikać wszelkich używek – kofeiny, tytoniu, alkoholu,
- dbać o regularną aktywność fizyczną – wysiłek fizyczny przy migotaniu przedsionków może być pomocny, jeśli będzie miał odpowiednią formę i natężenie,
- redukować masę ciała – dotyczy osób z nadwagą lub otyłością,
- dbać o zdrowy i regularny sen,
- unikać sytuacji stresowych – stres zgubnie działa na czynność serca i często jest czynnikiem wywołującym napadowe migotanie przedsionków.
Czytaj:
- Migotanie przedsionków – przyczyny, objawy, leczenie, ekg
- Arytmia serca – przyczyny, objawy oraz leczenie
- Choroby serca – niepokojące objawy, które powinny zwrócić Twoją uwagę
