Zawał serca – pierwsza pomoc w punktach
Przy wystąpieniu pierwszych objawów zawału serca, bardzo wiele zależy od tego, jak szybko i jak skutecznie zostanie udzielona pierwsza pomoc. Zawał często postępuje tak szybko, że decydujące są chwile jeszcze przed przyjazdem karetki. Dlatego warto wiedzieć, co po kolei należy robić, gdy u kogoś z otoczenia wystąpią symptomy niedokrwienia mięśnia sercowego:
1. Ułożyć chorego w odpowiedniej pozycji.
To pierwsza i bardzo istotna czynność, którą należy wykonać jeszcze przed telefonem na pogotowie. Jednym z pierwszych i najbardziej charakterystycznych objawów zawały jest silny ból zamostkowy określany jako dławiący i duszący. Utrudnia on oddychanie, a odpowiednia pozycja pozwala tę trudność niwelować.
Osobę przytomną układa się w pozycji półleżącej, nieprzytomną– w pozycji bocznej ustalonej.
Obie pozycje skutecznie udrożniają drogi oddechowe.
2.Wezwać pogotowie.
Fachową pomoc medycznie należy wezwać absolutnie bezzwłocznie. Zawał, nawet jeśli jego pierwsze objawy nie są zbyt silne, w każdej chwili może gwałtownie postąpić. Wówczas pierwsza pomoc udzielona w domu okazuje się niewystarczająca.
Numery telefonów alarmowych, pod którymi wezwać można pomoc medyczną: 112lub 999.
3.Przystąpić do reanimacji
Po wezwaniu pogotowia przez cały czas należy kontrolować tętno i oddech chorego. Kiedy tętno staje się niewyczuwalne, oznacza to zatrzymanie akcji serca i konieczność wykonania resuscytacji.
Należy pamiętać, że najskuteczniejszy sposób reanimowania pacjenta to 30 uciśnięćklatki piersiowej na 2 oddechy.
Aby właściwie przeprowadzić resuscytację, należy pacjenta ułożyć na plecach i uklęknąć obok niego. Oddychanie usta-usta robi się, odchylając głowę chorego delikatnie do tyłu i jedną ręką zatykając mu nos. Powietrze trzeba wtłaczać silnym wydechem, by dotarło do płuc osoby nieprzytomnej.
Uciśnięcia klatki piersiowej – głębokie na 4-5 cm, wykonuje się obiema rękami (dłonie splecione, ułożone jedna na drugiej) nieco powyżej mostka.
Resuscytację przerywa się, gdy u chorego nastąpi powrót krążenia, dlatego co jakiś czas trzeba sprawdzać, czy tętno jest znów wyczuwalne.
4.Podać aspirynę
Jeśli chory przez cały czas jest przytomny, warto szybko podać mu aspirynę w dawce 300-500 mg.
W przypadku braku dostępu do aspiryny, można zastąpić ją innym lekiem zawierającym kwas acetylosalicylowy.
Kiedy mamy stuprocentową pewność, że u pacjenta wystąpił zawał serca, można podać mu nitroglicerynę. Często posiadają ją w domu osoby, które wcześniej już chorowały na zawał.
5.Poluzować odzież
Warto zadbać o swobodę oddychania chorego. W tym celu, oprócz ułożenia go w odpowiedniej pozycji, można zdjąć mu lub rozluźnić krępujące części odzieży, jak krawat, pasek, rozpiąć koszulę pod szyją czy guzik spodni.
6.Uspokajać chorego
W oczekiwaniu na przybycie pomocy medycznej warto samemu zachować spokój (wówczas pierwsza pomoc jest duża bardziej efektywna) i starać się uspokoić chorego. Przy zawale stres wywołuje jedynie zgubne skutki i może pogłębić występujące dolegliwości. Wyciszenie pacjenta może natomiast przynieść bardzo korzystne skutki, niwelując dokuczliwe objawy.
Pierwsza pomoc medyczna przy zawale serce
Fachowa pomoc medyczna przy zawale mięśnia sercowego jest absolutnie niezbędna. Należy ją wezwać możliwie jak najszybciej, ponieważ ratownicy medyczni dysponują w karetkach lekami i sprzętem dużo skuteczniej zatrzymującym rozwój i skutki zawału niż metody domowe.
Jeśli po przybyciu pogotowia pacjent nadal jest nieprzytomny, ratownicy przystępują do natychmiastowej resuscytacji przy pomocy defibrylatorów. Często przynosi ona znacznie lepsze efekty niż zwykła reanimacja, oddziałując na mięsień sercowy impulsem elektrycznym prądu stałego. Defibrylacjawygasza migotanie komór będące najczęstszą przyczyną zatrzymania krążenia.
Pacjent niezwłocznie zostaje poddany odpowiednim badaniommającym na celu potwierdzenie wystąpienia zawału:
- pomiar tętna,
- pomiar ciśnienia,
- EKG,
- w karetce – stały monitoring funkcji krążeniowo-oddechowych.
Na etapie medyczno-ratunkowym (czyli przedszpitalnym) wykorzystuje się w przypadku zawału serca tzw. schemat MONA: morfina, tlen (O – oxygen), nitrogliceryna, aspiryna.
Morfinę podaje się dożylnie, mieszankę gazów o zawartości tlenu większej niż w powietrzu atmosferycznym – przez maskę twarzową okalającą usta i otwory nosowe, nitroglicerynę – pod język lub dożylnie (w zależności od poziomu ciśnienia tętniczego), aspirynę – doustnie.
Na tym etapie pomocy pacjentowi często podaje się również leki trombolityczne – udrożniające naczynia krwionośne i rozpuszczające zakrzepy w nich powstałe.
Aspiryna – pierwsza pomoc przy zawale?
Kiedy następuje zawał serca i nieodzowna jest pierwsza pomoc, bardzo skuteczna może okazać się podana doraźnie aspiryna. Jest ona powszechnym i znanym lekiem przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym. Dlaczego jest również pomocna przy zawale?
Zawał to ostre niedotlenienie mięśnia sercowego będące efektem zablokowania dopływu do niego krwi transportującej właśnie tlen i wszelkie składniki odżywcze. Zablokowanie to przeważnie następuje na skutek powstania w tętnicy wieńcowej tamującego ją zakrzepu.
Aspiryna zawiera kwas acetylosalicylowy, który hamuje aktywność enzymu odpowiedzialnego za krzepnięcie krwi. Zmniejsza więc krzepliwość, przyczyniając się do rozpuszczania istniejących zakrzepów i niwelując ryzyko powstania nowych. Dlatego podanie aspiryny jest jednym z pierwszych i najważniejszych punktów pierwszej pomocy przy zawale serca. Może ono skutecznie zahamować rozwój niedotlenienia i tym samy złagodzić jego skutki.
Czytaj:
