Rehabilitacja stawu skokowego po skręceniu i złamaniu

Rehabilitacja stawu skokowego to gwarancja sprawności „kostki” po kontuzji. Właśnie „kostką” potocznie nazywany jest staw skokowy. Wszelkie urazy związane ze stawem skokowym (skręcenia czy złamania) należą do występujących najczęściej. Dotykają głównie sportowców, ale nie tylko. Bardzo często są skutkiem nieprawidłowego położenia stopy na podłożu. Niektóre z urazów kończą się opatrunkiem gipsowym. Aby staw skokowy był w pełni sprawny i nie ograniczał w codziennych funkcjach konieczna jest rehabilitacja, zalecona przez specjalistów.
Pacjentka na rehabilitacji stawu skokowego
źródło:123RF
Spis treści

Skręcenie stawu skokowego 

Rehabilitacja ogólnie pojęta, a w tym także stawu skokowego, to świadczenie przeznaczone dla osób, które potrzebują zastosowania pełnego zakresu świadczeń rehabilitacyjnych. Jej podstawowym celem jest przywrócenie maksymalnie najlepszej sprawności stawu skokowego, a tym samym umożliwienie powrotu przynajmniej do części wcześniej wykonywanych obowiązków.

Czym charakteryzuje się taka rehabilitacja? Podstawowy model zakłada, iż powinna być wczesna, powszechna, kompleksowa i ciągła. Zabiegi na stawy, po złamaniach czy urazach, stanowią proces, który trwa tak długo, ile potrzeba do uzyskania zadowalającego stanu zdrowia.

Rehabilitacja stawu skokowego 

Rehabilitacja stawu skokowego po skręceniu lub złamaniu to w wielu przypadkach długotrwały proces, który poprzez szereg działań terapeutycznych pozwala odzyskać sprawność w chodzeniu i codziennym funkcjonowaniu. W zależności od stopnia urazu, wdrażane jest odpowiednie działanie rehabilitacyjne. Medycyna rozróżnia 3 stopnie urazów stawów skokowych:  

  • uraz I stopnia – charakteryzujący się niewielkim obrzękiem i bólem, polegający na naciągnięciu więzadeł, 
  • uraz II stopnia – charakteryzujący się większym bólem i obrzękiem, więzadła są naderwane, a staw skokowy jest niestabilny, 
  • uraz III stopnia – charakteryzujący się całkowitym przerwaniem więzadeł, dużym obrzękiem, krwiakami i ogromna niestabilnością stawu skokowego. 

W zależności od stopnia urazu, wszystkie działania rehabilitacyjne powinny odbywać się pod czujnym okiem fizjoterapeuty. Samodzielne ćwiczenia, nie skonsultowane ze specjalistą, mogą przynieść więcej złego niż korzyści. We wszystkich rodzajach skręceń czy złamań, opieka medyczna posługuje się tak zwaną procedurą DRICE (skrót od angielskich wyrazów). Jest to algorytm wczesnego postępowania przy skręceniu stawu skokowego

●     D (diagnosis) – diagnoza,

●     R (rest) – odpoczynek,

●     I (ice) – lód,

●     C (compression) – kompresja, ucisk (oznacza to założenie szyny, stabilizatora, bandażowanie),

●     E (elevation) – uniesienie.

Skręcenie stawu skokowego – rehabilitacja 

Rehabilitacja stawu skokowego głównie opiera się na zmniejszaniu bólu i obrzęku, wzmocnieniu stabilności stawu i poprawie jego ruchomości. Często doprowadzenie do stanu normalnego funkcjonowania i chodzenia jest procesem długotrwałym. 

●     Etap I - wczesny etap rehabilitacji ma za zadanie zwiększyć ruchomość stawu skokowego, poprawić krążenie krwi poprzez odpowiednie ćwiczenia. Rehabilitanci zalecają zabiegi z fizykoterapii, które przyspieszają gojenie tkanek i jednocześnie działają przeciwbólowo. 

●     Etap II - kolejny etap rehabilitacji ma za zadanie poprawić siłę mięśni, odbudować czucie ruchu w stawie i zwiększyć jego elastyczność. 

●     Etap III - w ostatnim etapie rehabilitacji pacjent wraca do swojej aktywności przed urazem. Bardzo ważnymi ćwiczeniami są te, które wzmacniają czucie głębokie. Ma to duży wpływ na powrót do stabilności stawu skokowego. 

Współczesna medycyna w urazach stawów skokowych wykorzystuje tak zwany „kinesiology taping”. Są to specjalne paski limfatyczne, które przyspieszają wchłanianie krwiaków i dodatkowo stabilizują miejsca dotknięte urazem. 

Rehabilitacja stawu skokowego po złamaniu

Złamanie stawu skokowego to dość przykra dolegliwość. Często te złamania maja charakter trójkostkowy. Oznacz to, iż doszło do złamania kostki bocznej, przyśrodkowej i kości piszczelowej w tylnej części. Tak skomplikowane złamanie bardzo utrudnia życie i przynosi ogromny ból. Rehabilitacja po złamaniu także przebiega etapowo:

  • etap I – poruszanie się o kulach, ćwiczenia usprawniające staw biodrowy i kolanowy, częste schładzanie miejsca urazu, 
  • etap II – ćwiczenia izometryczne mięśni, krioterapia stawu, masaż limfatyczny, stopniowe obciążanie złamanej stopy, 
  • etap III – wykonywanie wszystkich dotychczasowych ćwiczeń, podskoki, zeskoki, ćwiczenie balansu ciała, obciążanie chorej kończyny. 

Zadaniem rehabilitacji stawu skokowego po złamaniu jest przywrócenie całkowitej sprawności złamanej kończynie. Niestety w przyszłości, nawet po bardzo skutecznej rehabilitacji, kostka może puchnąć przy zbyt dużym wysiłku czy zmianie pogody. Dlatego zawsze należy pamiętać, iż stopa raz złamana wymaga opieki i ostrożności w aktywności fizycznej. 

Rehabilitacja stawu skokowego – ćwiczenia

Ćwiczenia po kontuzji stawu skokowego pozwalają powrócić do normalnej aktywności i codziennych zajęć. Rehabilitacja stawu skokowego to konieczny element powrotu do zdrowia. Bardzo często niewyleczone czy po prostu „przechodzone” skręcenie stawu, za wczesne chodzenie czy aktywność fizyczna mogą wywołać całkowitą i trwałą niestabilność tej części ciała.

Przed jakimikolwiek ćwiczeniami zawsze należy zrobić rozgrzewkę, choćby najkrótszą. I nie wolno zapomnieć o bardzo ważnej zasadzie – nie można ignorować bólu. Ból w trakcie ćwiczeń jest sygnałem, że dzieje się coś złego dla organizmu, a ćwiczenia trzeba przerwać. 

Oto kilka ćwiczeń, które usprawnią staw skokowy. 

Ćwiczenia rozciągające: 

●     stanąć przodem do ściany, opierając się rękoma, chora noga wyprostowana z tyłu, stopa płasko na ziemi, wypychanie bioder w kierunku ściany,

●     rozciąganie ręcznikiem poprzez założenie go na kontuzjowaną stopę i przyciąganieręcznika do siebie,

Ćwiczenia wzmacniające: 

●     stanąć na obu nogach i podeprzeć się o krzesło, aby zachować równowagę. Unieść zdrową nogę, aby cały ciężar spoczywał na chorej. Unosić i opuszczać piętęchorej nogi, jak najwyżej,

●     zbieranie palcami kontuzjowanej nogi przedmioty z podłogi lub chwytanie chusteczki,

●.    przyciąganie i odciąganie palców stopy.

Jako pierwsze zawsze trzeba wykonywać ćwiczenia rozciągające, potem wzmacniające i na koniec znowu ćwiczenia rozciągające. Wartom także zabezpieczać staw skokowy odpowiednim stabilizatorem bądź obuwiem.

Czytaj również

Bibliografia

  • Załącznik do zarządzenia nr 24/2006 Prezesa NFZ „Szczegółowe materiały informacyjne o przedmiocie postępowania w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: rehabilitacja lecznicza”,
  • K. Czechowski, A. Wilmowska-Pietruszyńska „O potrzebie rehabilitacji kompleksowej”, Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski,
  • J. Atopowicz,R. Biernat i inni „Fizjoterapia po skręceniu stawu skokowo-goleniowego”, Centrum Rehabilitacji Ruchowej w Olsztynie.
Więcej z kategorii Rehabilitacja
Rehabilitacja ogólnoustrojowa w warunkach stacjonarnych
Pacjentka w trakcie rehabilitacji ogólnoustrojowa
Rehabilitacja kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego NFZ
Pacjent w trakcie rehabilitacji kręgosłupa
Choroba Parkinsona – rehabilitacja. Zalecane ćwiczenia
Kobieta cierpiąca na chorobę Parkinsona w czasie rehabilitacji
Powiązane artykuły
Mężczyzna w czasie rehabilitacji barku
Rehabilitacja barku – ćwiczenia po artroskopii stawu
Pacjent na rehabilitacji po endoprotezie biodra
Rehabilitacja po endoprotezie biodra – jak długo trwa?
Pacjentka w trakcie rehabilitacji po udarze mózgu
Rehabilitacja po udarze mózgu w ośrodkach NFZ i w domu
Laska do chodzenia - na co warto zwrócić uwagę przy wyborze?
Pacjentka na rehabilitacji stawu skokowego
Rehabilitacja stawu skokowego po skręceniu i złamaniu