Porażenie nerwu twarzowego – charakterystyka
Samoistne porażenie nerwu twarzowego zwane jest również porażeniem Bella. Wśród dwunastu par nerwów czaszkowych, nerw twarzowy jest siódmym. W istocie jest to para nerwów, lewy i prawy, która spełnia istotne funkcje w organizmie. Z reguły dochodzi do porażenia jednego z nich. Nerw twarzowy jest nerwem mieszanym, a to oznacza, iż składa się z włókien ruchowych, czuciowych i wydzielniczych. Początek tej choroby jest nagły, a objawy nasilają w ciągu kilku dni.
Porażenie nerwu twarzowego – przyczyny
Nerw twarzowy to jeden z elementów obwodowego układu nerwowego. Porażenie nerwutwarzowego doprowadza do zaburzeń czynności, za które nerw ten odpowiada. Do podstawowych funkcji prawidłowego działania zaliczane są:
- odczuwanie smaku z przednich powierzchni języka,
- regulacja wydzielania śliny (unerwianie ślinianki podjęzykowej),
- regulacja wydzielania łez (unerwianie gruczołów łzowych),
- ruchy mimiczne twarzy (ruchowe unerwianie mięśni twarzy).
Ten rodzaj dysfunkcji nerwu twarzowego może wywoływać wiele objawów. Pojawiają się szybko i szybko rozwijają, niezależnie od wieku czy płci. Najczęściej występujące objawy to:
- brak możliwości marszczenia czoła,
- trudności w zamykaniu oka,
- utrudnione unoszenie brwi,
- utrata zdolności mrugania,
- kłopoty z wydzielaniem śliny lub łez,
- częściowa utrata czucia w języku, a tym samym utrata zmysłu smaku,
- wygładzona strona twarzy dotknięta udarem, z opadającymi kącikami ust,
- asymetria twarzy.
Przyczyny porażenia nerwu twarzowego mogą być bardzo różne (na skutek ucisku lub mechanicznego uszkodzenia). Aby całkowicie i skutecznie leczyć tę chorobę, konieczne jest przeprowadzenie badań, które pomagają w ustaleniu przyczyny i pochodzenia objawów. Leczenie ma na celu przede wszystkim umożliwienie powrotu do zdrowia i zredukowanie możliwości wystąpienia powikłań. Często stosowana jest farmakoterapia. Ale ogromne znaczenie ma rehabilitacja i ćwiczenia mięśni twarzy.
Porażenie nerwu twarzowego – rehabilitacja
W leczeniu porażenia nerwu twarzowego ogromne znaczenie ma czas reakcji, czyli podjęcie rehabilitacji jak najszybciej. Jeżeli ciągłość nerwu twarzowego nie została przerwana (co oznacza, iż nie jest to przyczyną porażenia), zalecane jest leczenie bazujące głównie na rehabilitacji. Ta forma działań medycznych z reguły kończy się całkowitym odzyskaniem sprawności. Zastosowanie właściwej rehabilitacji i leczenia farmakologicznego zależy od zdiagnozowania choroby. Tylko kompleksowe działania, obejmujące farmakoterapię, zabiegi fizykalne, ćwiczenia mimiczne, kinezyterapię i masaż zapewniają całkowitą skuteczność leczenia. Kinezyterapia obejmuje masaż, ćwiczenia mięśni mimicznych, oraz stymulację nerwowo-mięśniową. Rehabilitacja porażenia nerwu twarzowego przebiega na wielu płaszczyznach, takich jak:
- masaż,
- ćwiczenia wykonywane z fizjoterapeutą,
- indywidualne ćwiczenia w domu,
- elektrostymulacja, przeprowadzana za pomocą odpowiedniego sprzętu w celu pobudzenia nerwów i mięśni,
- magnetoterapia czyli działanie pola magnetycznego o niskiej częstotliwości.
Co ważne wcześniejsze rozpoczęcie rehabilitacji szybciej przywraca utracone funkcje organizmu.
Porażenie nerwu twarzowego – leczenie
Leczenie porażenia nerwu twarzowego musi odbywać się pod kontrolą lekarza i fizjoterapeuty. Duże znaczenie ma chęć samego pacjenta do podjęcia leczenia i dyscyplina w przestrzeganiu zaleceń medycznych. Podstawowe formy leczenia tego schorzenia to:
- zabiegi cieplne
Ten rodzaj zabiegów ma na celu uzyskanie delikatnego przekrwienia, wspomagającego regeneracje nerwu. Najpopularniejsze jest naświetlanie lampą Sollux (filtr czerwony). Często wykorzystywana jest również tak zwana ledoterapia, która wykorzystuje energie diod LED. Po takim zabiegu często wykonywany jest delikatny masaż klasyczny wzdłuż gałęzi nerwu.
- elektrostymulacja
Do tego rodzaju leczenia wykorzystywany jest prąd impulsowy, który pobudza punkty motoryczne mięśnia, dotkniętego porażeniem. Elektrostymulacja powinna być wykonywana w seriach po 10-20 impulsów na dany punkt.
- Kinezyterapia
To ćwiczenia wykonywane przez samego chorego pod nadzorem fizjoterapeuty, przed lustrem (daje to gwarancje prawidłowego wykonywania tych ćwiczeń). Zabiegi te w kolejnej fazie mogą być wykonywane samodzielnie w domu.
- ultradźwięki
Za pomocą stosowanych ultradźwięków uzyskiwane jest działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Ultradźwiękom poddawane są poszczególne gałęzie nerwu, a dzięki delikatnemu „mikromasażowi” uzyskiwany jest efekt przekrwienia. Parametry zabiegu muszą być ściśle określone przez lekarza.
- galwanizacja
Galwanizacja wykorzystuje do zabiegu prąd stały. Może być także wzbogacona o witaminę B1.
Każdy zabieg wymaga ostrożnego stosowania i dawkowania, ponieważ zmiany przy porażeniu nerwu twarzowego umiejscowione są w okolicach głowy. Każdy pacjent musi być poddany systematycznej kontroli lekarskiej. Ale pozytywne zakończenie terapii zależy w dużej mierze od zaangażowania samego chorego.
Porażenie nerwu twarzowego – ćwiczenia
Ćwiczenia mimiczne przy porażeniu nerwu twarzowego należy zawsze wykonywać przed lustrem. Początkowo zdecydowanie konieczna jest kontrola i nadzór fizjoterapeuty. Oto podstawowe ćwiczenia:
- zamykanie oczu - naprzemienne,
- zamykanie oczu - jednocześnie z maksymalnym dociskiem,
- opuszczanie brwi,
- marszczenie nosa,
- szczerzenie zębów,
- gwizdanie,
- zwijanie języka w trąbkę,
- wysuwanie i cofanie żuchwy,
- rozszerzanie nozdrzy,
- wymawianie słów, zawierających spółgłoski,
- wydmuchiwanie powietrza przez słomkę do wody,
- przesuwanie żuchwą na boki.
Wszystkie te ćwiczenia wspomagają mięśnie mimiczne i redukują dolegliwości bólowe, a prawidłowa funkcja nerwu szybciej wraca do normy. Ćwiczenia można zakończyć, gdy po porażonej stronie twarzy zostaną przywrócone świadome ruchy.
