Dom opieki
Państwowe (a właściwie samorządowe, w gwoli ścisłości) domy opieki dla seniorów, są w rzeczywistości Domami Pomocy Społecznej (DPS), ze specjalizacją dla osób w podeszłym wieku. Prawo do umieszczenia w państwowym domu seniora mają osoby, które z powodu wieku nie mogą samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, i którym nie można zapewnić wsparcia w formie usług opiekuńczych.
Państwowe domy opieki
Osobę wymagającą pomocy, kieruje się do domu spokojnej starości zlokalizowanego – poza szczególnymi okolicznościami - jak najbliżej miejsca jego zamieszkania. Jeśli termin oczekiwania na miejsce w tym danym domu opieki przekracza 3 miesiące, seniora można skierować – ale na jego wniosek – do innego domu, w którym termin ten jest krótszy niż 3 miesiące.
W razie niemożności umieszczenia w domu opieki z braku wolnych miejsc, senior trafia na listę oczekujących. Nie jest to niestety sytuacja niecodzienna, problemy z wolnymi miejscami i czas oczekiwania, to jedna z głównych wad państwowych domów opieki.
Państwowe domy mają spełniać określone urzędowo standardy. Organizacja domu spokojnej starości powinna zapewniać pensjonariuszom realizację takich praw, jak:
- wolność,
- intymność,
- godność,
- poczucie bezpieczeństwa;
powinna też być dostosowana do stopnia ich fizycznej i psychicznej sprawności.
Decyzję o skierowaniu do domu opieki oraz wysokości opłaty za pobyt wydaje urząd gminy. Decyzję o umieszczeniu w domu seniora wydają organy gminy albo starostwa, ewentualnie marszałek województwa – to w przypadku regionalnych domów opieki.
Domy spokojnej starości – ceny
Myli się ten, kto sądzi, że istnieją darmowe domy opieki. Cennik obwiązuje nawet w przypadku państwowych domów spokojnej starości. Koszty przypadające na rodzinę są bardzo zróżnicowane i zależą od konkretnego domu, a także możliwości finansowych seniora (wysokość emerytury) i jego rodziny (wysokość dochodów). Czasem potrafi być naprawdę drogo.
Pobyt w państwowym domu opieki jest odpłatny do wysokości tak zwanego średniego miesięcznego kosztu utrzymania. Nie podamy w tym miejscu żadnej uniwersalnej wartości, ponieważ jest to kwota, którą co rok (do 31 marca) ustalają samorządy, na terenie których funkcjonuje dany dom opieki (prezydent , burmistrz lub wójt w przypadku gminy, starosta w imieniu powiatu, lub marszałek w imieniu województwa). Orientacyjnie podajemy jednak przykłady z kilku miast, dotyczą one średnich kosztów utrzymania w 2017 r., w konkretnych, wybranych domach starości:
- Warszawa: 4321 zł,
- Wrocław: 3754 zł,
- Łódź: 3036 zł.
Dom seniora – opłaty
Zobowiązanym do ponoszenia opłat za pobyt w domu opieki są w kolejności:
- mieszkaniec domu,
- małżonek, zstępni przed wstępnymi,
- gmina, która skierowała seniora do domu opieki.
Zasady pokrywania kosztów pobytu w domu opieki są następujące:
- mieszkaniec domu (senior) płac za pobyt w pierwszej kolejności, ale jedynie do wysokości 70 procent swojego dochodu (czyli zazwyczaj emerytury),
- resztę kosztów pokrywa rodzina, ale po spełnieniu kilku warunków:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium;
- w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
- w ostatniej kolejności płatnikiem jest gmina, która pokrywa różnicę miedzy wpłatami poczynionymi przez rodzinę, a ustalonym kosztem utrzymania pensjonariusza w tym konkretnym domu opieki.
Prywatny dom opieki
Jak widzieliśmy powyżej, koszty utrzymania w państwowym domu pomocy wcale nie muszą być niskie. Jeśli senior ma wysokie świadczenia emerytalne, tudzież dobrze sytuowana jest jego rodzina, mogą oni pokrywać znaczną część kosztów sięgających pułapu 3-4 tysięcy zł miesięcznie (aczkolwiek, w przypadku osób bardzo biednych, koszt ten wyniesie zaledwie kilkaset złotych). Dlatego warto rozejrzeć się za alternatywą – a może nią być prywatny dom opieki.
W Polsce prywatne domy opieki wyrastają obecnie jak grzyby po deszczu – jest to odpowiedź na postępujące zmiany demograficzne – wydłużający się czas życia, coraz większy odsetek osób najstarszych w populacji. Zazwyczaj prywatne domy opieki mieszczą się w kameralnych budynkach, w spokojnej okolicy.
Czy są lepsze, niż państwowe? Nie ma na to pytanie dobrej odpowiedzi. Wiele z nich zapewnia doskonały standard (w stosownej cenie oczywiście), ale też donoszą od czasu do czasu media o prywatnych domach opieki, które są przechowalniami osób starszych, nastawionymi jedynie na wyciąganie pieniędzy. W najbardziej radykalnych przypadkach dochodziło do sytuacji, gdy właściciele takich domów pomocy stawali się dziwnym zbiegiem okoliczności, spadkobiercami dużej części swoich podopiecznych. Na szczęście tego typu przypadki to margines, nie mniej – należy osobiście sprawdzić legalność funkcjonowania danego domu opieki oraz panujące w nim warunki. Bardzo dokładnie trzeba się też zapoznać z umową, w razie wątpliwości konsultując ją z prawnikiem.
Prywatne domy opieki – cennik
Ceny w prywatnych domach opieki są bardzo zróżnicowane. Najtańsze oferty zaczynają się w granicach 2 tysięcy złotych miesięcznie. Górna granica właściwie nie istnieje, bo są domy, w których miesiąc kosztuje 5 tysięcy, są takie gdzie trzeba zapłacić 10 tysięcy, są i droższe. Wszystko zależy od lokalizacji, standardu, zakresu i jakości opieki oraz pomocy medycznej. Niewątpliwie prywatne domy opieki mają tę zaletę, że nie każą sobie czekać miesiącami na wolne miejsce, w większości tego typu placówek wolny pokój znajdziemy niemal od ręki.
Zobacz też:
- Assisted living - mieszkania chronione zamiast domu seniora
- Ubezwłasnowolnienie osoby starszej – warunki
- Działka ROD (Rodzinny Ogród Działkowy) – warunki użytkowania
