Pomiar ciśnienia krwi
Pomiar ciśnienia tętniczego jest prostym badaniem diagnostycznym, stosowanym w profilaktyce oraz leczeniu chorób układu krążenia. Może je wykonać lekarz, jednak ze względu na relatywnie niską częstotliwość wizyt w poradni, wskazane jest zaopatrzenie się w aparat do pomiaru ciśnienia, który będziemy w stanie obsługiwać sami w domu.
Mierzenie ciśnienia na własną rękę jest istotne szczególnie w sytuacji, gdy jego zmiany mają charakter skokowy, a także gdy obserwowana jest niebezpieczna tendencja, jeśli chodzi o postępujące zmiany w układzie krwionośnym. Zobaczmy zatem, jak prawidłowo wykonać pomiar ciśnienia krwi mając do dyspozycji specjalistyczne urządzenia a także, jak brzmi odpowiedź na trapiące internautów pytanie: jak zmierzyć ciśnienie bez ciśnieniomierza, jeśli zajdzie taka nagła potrzeba?
Pomiar ciśnienia krwi – przygotowanie
Niezależnie od klasy i typu zastosowanego przyrządu do pomiaru ciśnienia, wynik będzie można uznać za miarodajny wyłącznie wówczas, gdy do badania będziemy odpowiednio przygotowani.
Aby wykonać prawidłowy pomiar ciśnienia, należy spełnić kilka warunków.
- Odpocząć przynajmniej kilka minut przed badaniem w pozycji siedzącej, nie ruszając się z miejsca gdzie będziemy mierzyć ciśnienie.
- Nie pić kawy, herbaty, napojów energetyzujących, ani nie palić papierosów, nie spożywać także obfitych, tłustych posiłków przynajmniej na godzinę przed przystąpieniem do badania.
- Nie być pod wpływem alkoholu ani narkotyków.
Pomiar ciśnienia krwi – na której ręce?
Pomiaru ciśnienia dokonujemy na lewej ręce, zakładając opaskę ciśnieniomierza na ramię (około 1,5-2 centymetrów za łokciem) lub przedramię (1,5–2 centymetry za nadgarstkiem), w zależności od tego, jakim ciśnieniomierzem się posługujemy (naramiennym czy nadgarstkowym).
Pomiaru ciśnienia nie można wykonywać przez żadną, nawet najcieńszą tkaninę, zatem zakładając opaskę na ramię, wysoko podwijamy rękaw lub też zdejmujemy ubranie. W przypadku przedramienia, wystarczy lekkie zsunięcie bluzki czy koszuli.
Mierzenie ciśnienia krwi powinno się odbywać w pozycji siedzącej. Rękę układamy w taki sposób, aby opaska ciśnieniomierza znajdowała się mniej więcej na wysokości serca. Wewnętrzna część ręki powinna być skierowana ku górze.
Mierzenie ciśnienia – jak założyć mankiet?
Mankiet ciśnieniomierza powinien być dopasowany do obwodu ręki – ani zbyt luźny, ani zbyt ciasny nie spełni swojej roli w odpowiedni sposób. Warto zatem znać swoje wymiary, a także zapoznać się z informacją na pudełku wybranego przez nas produktu; możliwe, że posiada on rozmiar. Opaskę zapinamy (zazwyczaj na rzepy) w taki sposób, by przylegała do ramienia lub przedramienia, ale go nie uciskała. Dalszy tok postępowania jest zależny od tego, czy posługujemy się ciśnieniomierzem elektronicznym, zegarowym czy rtęciowym. Dla uproszczenia zaznaczmy, że aparaty do mierzenia ciśnienia w domu niemal zawsze są urządzeniami elektronicznymi, w pełni zautomatyzowanymi. W takim przypadku wystarczy wcisnąć guzik i po chwili odczytać wynik. Dzięki temu, bez problemu można je obsługiwać w pojedynkę, aczkolwiek pamiętajmy, że wygoda okupiona jest zmniejszoną precyzją – błąd pomiaru może przekraczać 10 mmHg, podczas gdy norma wynosi 3. Z tego też powodu lekarze w gabinetach częściej używają ciśnieniomierzy zegarowych, albo starszych, rtęciowych. Są znacznie dokładniejsze, choć bardzo niewygodne w obsłudze. Dodatkowo, osoba niedoświadczona może doprowadzić do przekłamania wyniku, zbyt mocno uciskając słuchawką stetoskopu na tętnicę (wynik jest wówczas zaniżony).
Jak zmierzyć ciśnienie bez ciśnieniomierza?
Jak zmierzyć ciśnienie bez ciśnieniomierza – dopytują często pacjenci stykający się po raz pierwszy z problematyką zaburzeń funkcjonowania układu krążenia. Niestety – odpowiedź jest krótka: cuda nie istnieją, pomiaru ciśnienia nie dokonamy bez ciśnieniomierza, niemożliwe jest więc mierzenie ciśnienia bez ciśnieniomierza. Nie ufajmy zatem dobrym radom z internetowych forów, nawet jeśli takowe się pojawiają. Domowe sposoby na pomiar ciśnienia tętniczego po prostu nie istnieją. Być może zamieszanie w tej materii bierze się z faktu, że wiele osób myli pomiar ciśnienia z pomiarem pulsu, którego faktycznie można dokonać trzymając trzy palce na nadgarstku lewej ręki lub na szyi.
Nie jest jednak prawdą, że wysoki puls oznacza z automatu wysokie ciśnienie, ani że istnieją wzory, za pomocą których można wartość pulsu przeliczyć na wysokość ciśnienia. Nawet przy bardzo wysokim pulsie, ciśnienie może być prawidłowe.
Pomiar ciśnienia – jak interpretować wyniki?
Pomiar ciśnienia, nawet wykonany perfekcyjnie od strony technicznej, nie będzie mieć większego sensu, jeśli nie będziemy w stanie choćby w przybliżeniu zinterpretować jego wyników. Oczywiście, dokładniejszy pomiar ciśnienia przeprowadzi lekarz, warto jednak wiedzieć, czy zachodzi potrzeba wizyty w poradni. A zatem, jeśli pomiar ciśnienia wykazuje:
- ciśnienie skurczowe nieco poniżej 120 mmHg, rozkurczowe poniżej 89 – ciśnienie jest optymalne,
- skurczowe 120-129, rozkurczowe 80-84 – ciśnienie jest prawidłowe,
- skurczowe 140-159, rozkurczowe 90-99 - nadciśnienie jest łagodne,
- skurczowe 160-179, rozkurczowe 100-109 - nadciśnienie jest umiarkowane,
- skurczowe powyżej 180, rozkurczowe powyżej 110 - nadciśnienie jest ciężkie.
Niech nas nie zmylą nazwy. Nawet łagodne nadciśnienie powinno być przedmiotem naszej troski oraz konsultacji lekarskiej, może ono bowiem być zwiastunem większych problemów z układem krążenia w przyszłości. Na wstępnym etapie możliwa jednak bywa korekta ciśnienia za pomocą zwykłej diety czy zmiany sposobu życia, bez konieczności włączania farmakologii. Zatem warto zacząć się leczyć. Oczywiście, od tej chwili będziemy skazani na regularny pomiar ciśnienia, zarówno w gabinecie lekarskim, jak i na co dzień w domu.
