Czym jest lek? Czym różni się od suplementu diety?
Suplementy diety nie podlegają takim samym wytycznym prawnym, jak ma to miejsce w przypadku leków. Co to oznacza w praktyce? Jak wskazuje ustawa o Prawie Farmaceutycznym, leki przed wprowadzeniem na rynek, muszą posiadać badania potwierdzające ich:
- skuteczność
- bezpieczeństwo stosowania
- wysoką jakość.
Tego typu badania trwają nierzadko latami i są niebywale kosztowne; dopiero jednak po ich odbyciu możliwe jest wprowadzenie danego leku do obrotu. To jednak nie koniec: przez cały czas obecności na rynku, dany lek podlega regularnej kontroli Inspekcji Farmaceutycznej. Taki sposób postępowania zapewnia, że kupując lek w aptece mamy pewność, że jest on niezanieczyszczony, posiada dokładnie odmierzoną dawkę substancji czynnej i jest bezpieczny tak, jak wykazano to w ulotce.
Suplement diety - co to jest?
Tymczasem suplementy diety są środkami spożywczymi, które mogą być stosowane jako uzupełnienie zbilansowanej diety. Preparaty te w zamierzeniu mają być skoncentrowanymi dawkami witamin, składników mineralnych i innych substancji odżywczych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Podstawową różnicą między suplementem diety a lekiem jest fakt, że aby wprowadzić go do obrotu, producent nie ma obowiązku udowodnić, że jest to preparat skuteczny, bezpieczny i standaryzowany (zawierający taką samą ilość deklarowanej substancji czynnej w dawce).
Jako środek spożywczy, suplement diety podlega nie ustawie o Prawie Farmaceutycznym, ale o Bezpieczeństwie Żywności i Żywienia. Z tego wynika, że aby wprowadzić dany suplement do obrotu, wystarczy go zgłosić do Sanepidu i w zasadzie możliwym jest rozpoczęcie sprzedaży. Co więcej, Sanepid ma wyjątkowo długi czas (około półtora roku) na sprawdzenie, czy dany preparat nie zawiera niedozwolonych substancji czynnych i czy jest bezpieczny. W tym czasie jednak nie ma przeciwwskazań do jego obrotu. Oznacza to, że nowo wprowadzone na rynek suplementy diety mogą być sprzedawane bez jakiejkolwiek kontroli organu nadrzędnego legalnie.
Czy suplementy diety są więc bezpieczne?
Jak wynika z powyższych informacji, jako pacjenci powinniśmy zachować sporą dozę nieufności względem suplementów diety. Nie oznacza to, że nie warto ich zażywać, jednak koniecznym jest dokładne sprawdzenie konkretnego preparatu przed wydaniem na niego pieniędzy oraz rozpoczęciem stosowania.
Narodowy Instytut Leków potwierdził, że ok. 1/4 przebadanych przez powołane do tego celu komisje suplementów ma skład różny od deklaracji producenta. Jak się ustrzec przed kupowaniem "kota w worku"?
Jak kupować suplementy diety?
Przede wszystkim - rozsądnie! Większość producentów suplementów diety stawia na działanie marketingowe, które mają na celu przekonanie do kupowania konkretnych preparatów. Niestety, co potwierdzają badania, tego typu zabiegi działają. Polacy coraz to chętniej kupują suplementy diety, natomiast rzadko kiedy konsultują się w tej kwestii z lekarzem prowadzącym.
Chcąc zadbać o odpowiednią podaż witamin i minerałów, powinniśmy przede wszystkim przyjrzeć się swojej diecie i sprawdzić, czy jest ona zbilansowana i urozmaicona. W dalszej kolejności wskazane jest wykonanie badań, które sprawdzą, czy nasz organizm posiada odpowiednie "zapasy" poszczególnych składników odżywczych oraz mikroelementów. Jakie badania warto wykonać z pewnością podpowie lekarz internista, a następnie na podstawie wyników wskaże, który preparat będzie dla nas odpowiedni.
Decydując się na konkretny środek możemy sprawdzić, czy ma on status leku czy suplementu (na opakowaniu jak i ulotce zawsze znajduje się tego typu informacja). Wysokiej jakości suplementy diety są standaryzowane i mają badania, które - chociaż nie są konieczne do wprowadzenia do obrotu preparatu w Polsce - niektórzy producenci decydują się wykonać ze względu na dbanie o najwyższe standardy produktów. Informacje na ten temat są dostępne na stronie preparatu oraz w jego ulotce.
W niektórych przypadkach znacznych niedoborów lepszym rozwiązaniem, niż stosowanie suplementów, jest sięgnięcie po lek zawierający daną substancję czynną. Szczególnie ma to miejsce w przypadku jodu, magnezu, żelaza.
Suplementy diety należy kupować zawsze z legalnego źródła, które podlega ustawie o Prawie Farmaceutycznym - czyli apteki (lub e-apteki).
