Badania okresowe kierowców
Badania okresowe kierowców są obowiązkowe dla kierowców zawodowych. Bez tego rodzaju badań nie można bowiem pracować w charakterze kierowcy. Wykonujący ten zawód są zobowiązani do poddawania się badaniom okresowym co 5 lat do ukończenia 60. roku życia, a po ukończeniu 60 lat - co 2,5 roku. Zdarzają się jednak takie sytuacje, że lekarz, skraca termin kolejnego badania z uwagi na stan zdrowia badanego.
Niekiedy takie badania muszą też przejść osoby, które nie pracują zawodowo jako kierowcy. Dotyczy to osób, które ze względu na stan zdrowia otrzymały terminowe prawo jazdy. W takiej sytuacji, dokument uprawniający do prowadzenia pojazdów zostanie przedłużony, tylko po otrzymaniu orzeczenia od lekarza.
Badania okresowe przy wymianie prawa jazdy
Do 21 stycznia 2013 roku kierowcy niezawodowi otrzymywali bezterminowe prawo jazdy, czyli dożywotnie, bez konieczności wykonywania badań okresowych. Po zmianie przepisów w 2013 roku, kierowcy, którzy zdali egzamin na prawo jazdy kat. B., otrzymują terminowe prawo jazdy na okres nie dłuższy niż 15 lat. Aby prawo jazdy zostało przedłużone, konieczne jest wykonanie badań lekarskich. Nowe przepisy dotyczą też “starych” praw jazdy. Mianowicie wszystkie bezterminowe prawa jazdy będą musiały zostać wymienione w latach 2028-2033 na terminowe, ale bez konieczności wykonywania badań lekarskich.
Wkrótce przepisy dotyczące badań kierowców mają zmienić się po raz kolejny. Obecnie Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad ustawą, która ma zobligować kierowców seniorów do wykonywania obowiązkowych badań. Ustawodawca chce, by kierowcy, którzy ukończyli 60 lat, byli obowiązkowo kierowani na badania. Zgodnie z zapowiedziami ministerstwa, ustawa ma być gotowa w ciągu najbliższych miesięcy.
Badania okresowe kierowców zawodowych
Zupełnie inaczej wygląda sprawa badań lekarskich w przypadku kierowców zawodowych. Aby zostać zawodowym kierowcą nie tylko trzeba przejść bardziej szczegółowe badania. Sam kurs na kierowcę zawodowego trwa znacznie dłużej - nawet 280 godzin i jest o wiele droższy - kosztuje ponad 5 tysięcy złotych.
Zanim jednak przyszły zawodowy kierowca zapisze się na kurs, musi spełniać kryterium wiekowe, inne dla każdej kategorii prawa jazdy. Po spełnieniu tego kryterium, musi przejść szczegółowe badania lekarskie, a dodatkowo badania psychologiczne. Dopiero po otrzymaniu zaświadczenia lekarskiego, kierowca może złożyć w odpowiednim starostwie wniosek o założenie profilu kandydata na kierowcę. Wtedy może rozpocząć kurs na prawo jazdy kategorii C lub C+E.
Zawodowi kierowcy, poza dokumentem uprawniającym do prowadzenia pojazdów, prawdopodobnie do wykonywania pracy będą potrzebować też zaświadczenia ADR, które uprawnia do przewozu towarów niebezpiecznych oraz oświadczenia o niekaralności. Ponadto, aby móc prowadzić pojazd z tachografem, kierowcy muszą wyrobić także tzw. kartę kierowcy, którą wydaje Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych. Całkowity koszt uzyskania wszystkich uprawnień i dokumentów niezbędnych do wykonywania pracy zawodowego kierowcy może sięgnąć nawet 10 tysięcy złotych.
Co sprawdza badanie okresowe kierowców?
Lekarz medycyny pracy, który wykonuje badania kierowców jest zobowiązany do oceny stanu zdrowia w celu stwierdzenia, czy istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania zdrowotne do kierowania samochodem. Zgodnie z Rozporządzeniem wydanym przez Ministra Zdrowia w sprawie badańlekarskich osób ubiegających sięo uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców, uprawiony lekarz powinien dokonać oceny stanu zdrowia w zakresie:
- narządu wzroku;
- narządu słuchu i równowagi;
- układu ruchu;
- układu sercowo-naczyniowego i układu oddechowego;
- układu nerwowego, w tym padaczki;
- czynności nerek;
- cukrzycy, przy uwzględnieniu wyników badania poziomu glikemii;
- stanu psychicznego;
- objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub jego nadużywanie;
- objawów wskazujących na uzależnienie od środków działających podobnie do alkoholu lub ich nadużywanie;
- stosowania produktów leczniczych mogących miećwpływ na zdolnośćdo kierowania pojazdami;
- innych poważnych zaburzeństanu zdrowia, które mogąstanowićzagrożenie w sytuacji kierowania pojazdami.
Lekarz wykonujący badanie powinien uwzględnić możliwość rozwoju choroby lub cofania się objawów, a także wziąć pod uwagę wszelkie zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, jakie mogą wynikać z prowadzenia pojazdu przez osobę badaną. W razie wątpliwości powinien wysłać badanego na konsultacje do lekarza specjalisty lub psychologa, a także zlecić wykonanie badań diagnostycznych.
Warto podkreślić, że kierowca, u którego wystąpił napad padaczki lub zachorował na cukrzycę, powinien sam zgłosić się na badania w celu ponownej oceny stanu zdrowia
Badania okresowe dla kierowców z psychologiem
Kierowcy zawodowi, oprócz badań lekarskich, muszą też przejść badania psychologiczne. Tego rodzaju badanie składa się z wywiadu bezpośredniego, obserwacji badanego oraz opisu osoby badanej pod względem sprawności intelektualnej, sprawności psychomotorycznej, osobowości oraz dojrzałości społecznej.
Lekarz ma prawo do odmowy wykonania badania, jeśli podejrzewa, że osoba badana znajduje się pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających. Badanie nie odbędzie się także w sytuacja, gdy osoba badana zgłosi złe samopoczucie.
Badania okresowe kierowców zawodowych odbywają się na koszt pracodawcy. W rozporządzeniach ministra zdrowia w sprawie badańlekarskich oraz psychologicznych zostały ustalano stałe opłaty za przeprowadzenie badanie. Koszt badania lekarskiego wynosi 200 złotych, natomiast psychologicznego - 150 złotych.
