Skuty lodem region
Dla sprostowania – Laponia (lub jak wolą mieszkańcy, Sapmi) nie jest osobnym państwem czy miastem, ale zarówno rozległym regionem na samej północy Europy, który obejmuje swym zasięgiem rosyjski Półwysep Kolski, część Szwecji, Finlandii oraz Norwegii, a także najbardziej wysuniętą na północ, administracyjną częścią Finlandii. To właśnie tutaj znajduje się siedziba „Świętego Mikołaja” – w mieście Rovaniemi, które jest zarazem głównym lapońskim miastem.
Żywa legenda Świętego Mikołaja
Laponia znana jest głównie z atrakcji turystycznej, jaką jest Wioska Świętego Mikołaja – wielkiego parku rozrywki. W jego obręb wchodzi budynek poczty, do którego przychodzą listy od dzieci z całego świata, biuro świętego, a także koło podbiegunowe, którego granica przechodzi przez sam środek wioski.
Z miejscem tym wiąże się ciekawa historia. Bezpośrednią przyczyną założenia Wioski Świętego Mikołaja było ogromne zainteresowanie lapońskimi terenami po wizycie Eleanor Roosevelt w latach 50., kiedy to po II wojnie światowej postanowiono zrekonstruować miasto zlokalizowane przy kole podbiegunowym. Wzmożony ruch turystyczny wymusił niemal na mieszkańcach przebudowę tego miejsca. Na korzyść działał również fakt, że miasto uznawano za legendarną siedzibę Świętego Mikołaja.
Rdzenna ludność Sapmi
Laponię zamieszkują Saamowie – ludność będąca potomkami rdzennych mieszkańców Skandynawii, jedna z najstarszych w Europie. Określenie Lapończycy należy do nacechowanych negatywne, stąd też wolą, by nazywać ich Saamami. „Lapp” oznacza bowiem łatę lub szmatkę, z których to miałby rzekomo składać się ubiór przedstawicieli tej skandynawskiej ludności. Pozostałą część mieszkańców stanowią przedstawiciele Norwegii, Szwecji, Finlandii i Rosji.
Saamowie należą do koczowniczych ludów zajmujących się między innymi wypasem reniferów. Do dziś zresztą jest to region, w którym możliwy jest spęd zwierząt stadnych. Wciąż żywe są również wierzenia, które obejmują szamanizm, charakterystyczny sposób śpiewania oraz tradycyjny ubiór. Obecnie prowadzą osiadły tryb życia. Liczbę Saamów rejestrują jedynie dwa państwa – Rosja i Finlandia. Szacuje się, że przedstawicieli rdzennej ludności jest około 60 tysięcy.
Dziewicza natura
Poza kilkoma głównymi ośrodkami miejskimi, w których żyją Saamowie, region ten może poszczycić się niesamowitą naturą, nietkniętą ludzką ręką. Uroku dodaje jej surowy, arktyczny klimat oraz wyżynna budowa terenu. Laponia bogata jest w gęste lasy tajgi, płaskowyże tundry, tereny bagniste oraz górzyste, a także postrzępione, fiordowe wybrzeże.
Nie bez przyczyny więc region Laponii znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Na dodatek istnieje tam całe mnóstwo rezerwatów i parków przyrodniczych, chroniących ten niespotykany już niemal krajobraz.
Długie noce, długie dni
Jednym z najciekawszych zjawisk występującym na terenie Laponii jest noc polarna, która trwa przy kole podbiegunowym przez sześć miesięcy. Nie jest to jednak noc, jaką znamy – jest ona dość jasna, ze skrawkiem słońca na horyzoncie. A staje się jeszcze piękniej, gdy na niebie pojawi się zorza polarna, niezwykłe, często spotykane przy kole podbiegunowym zjawisko. Po nocy polarnej przychodzi natomiast dzień polarny, kiedy to słońce świeci nieprzerwanie przez dwa miesiące.
Region reniferów
Największym bogactwem regionu Sapmi są renifery – mówi się, że w pobliżu koła podbiegunowego żyje ich znacznie więcej, niż ludzi. Renifery zaopatrują mieszkańców Laponii w podstawowe dobra, takie jak mleko, skóry, kości, poroże oraz mięso. To ostatnie stanowi główny składnik lapońskich potraw.
Mięso z renifera jest niezwykle zdrowe i bogate w wartościowe tłuszcze. Bardzo popularnym daniem serwowanym w regionie Laponii jest poronkäristys, czyli duszone mięso renifera z dodatkiem tłuczonych ziemniaków oraz borówką. Oprócz tego serwuje się również kiełbasy, suszone kawałki mięsa, a nawet pizzę z dodatkiem mielonego mięsa z renifera.
