Zapalenie płuc - wywiad z dr Piotrem Dąbrowieckim

Męczy cię wysoka gorączka, a od kilku dni zmagasz się z dusznościami i kaszlem? Zapalenie płuc to nie abstrakcja - dowiedz się, czy jesteś w grupie ryzyka i jak leczyć tę ciężką chorobę.

O tym, jakie szczepionki mogą nas uchronić przed chorobą, dlaczego warto udać się do lekarza i kto wymaga opieki szpitalnej, opowiada dr n. med. Piotr Dąbrowiecki*, specjalista chorób wewnętrznych i alergologii z Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie.

Jeśli wierzyć doniesieniom prasowym, dopadła nas właśnie epidemia grypy. Jak wiemy pogrypowe powikłania to częsty, choć niejedyny powód zapalenia płuc? Co jeszcze wywołuje zapalenie płuc?

- Faktycznie bardzo często do zapalenia płuc dochodzi w wyniku niewłaściwego leczenia grypy czy zapalenia oskrzeli. Osoba chora może przekazać innym złośliwego wirusa lub bakterię najczęściej drogą kropelkową, np. w wyniku kaszlu czy podania rąk, w które wcześniej kichnęliśmy. Wystarczy, że przebywać będziemy z chorym w jednym pomieszczeniu. Jeśli mamy silny organizm, chorobę możemy zablokować – jest jednak spora grupa osób, które są bardziej narażone na zachorowanie.

Kiedy zatem jesteśmy bardziej narażeni?

- Zdecydowanie łatwiej zachorować na zapalenie płuc, jeśli cierpimy na POChP (przewlekłą obturacyjną chorobę płuc), astmę, przewlekłe choroby układu krążenia czy przewlekłe stany zapalne. Dużą rolę odgrywa też wiek – im jesteśmy starsi, tym łatwiej zachorować.

Jak można – oprócz standardowego leczenia antybiotykami – sobie pomóc? Czy możemy leczyć się samodzielnie?

- Tak, jeśli sytuacja nie jest specjalnie groźna. Przede wszystkim zalecam odpuścić sobie wszystkie obowiązki –położyć się do łóżka, czyli dać sobie czas na zregenerowanie sił. W ramach „domowego” leczenia zapalenia płuc pomocne może być oklepywanie klatki piersiowej, które zmniejsza zaleganie wydzieliny w układzie oddechowym i umożliwia odkrztuszanie. Łatwiej nam się wtedy oddycha, bo oskrzela oczyszczone z wydzieliny przewodzą więcej powietrza do pęcherzyków płucnych.

A czy istnieje szczepionka chroniąca przed bakteryjnym zapaleniem płuc?

- Niestety nie. Owszem, istnieją szczepionki, które chronią przed określonymi patogenami, np. wirusem grypy czy pneumokokami – znacząco zmniejsza się wówczas ilość powikłań u osób starszych – ale nie istnieje taka, która chroniłaby nas stricte przed zapaleniem płuc.

Szczególnie groźne są zapalenia szpitalne…

- Tak – takie zapalenia są najgroźniejsze. Najczęściej dochodzi do nich po dwóch dniach terapii szpitalnej – pacjent wysoko gorączkuje, kaszle, cierpi na duszności, widoczne są u niego zmiany w rentgenie, których wcześniej nie było. Flora wewnątrzszpitalna jest bardziej niebezpieczna niż pozaszpitalna.

Dlaczego mówi się, że podeszły wiek sprzyja zachorowaniu?

- Głównie ze względu na dodatkowe schorzenia, jakie atakują osoby starsze. Chodzi m.in. o niewydolność oddechowo-krążeniową, astmę, gorzej działające nerki, które słabiej metabolizują leki. Starsi ludzie mają problem z odkrztuszaniem, wiele narządów pracuje wolniej. Dodatkowo choroby układu kostno-stawowego potęgują niepełnosprawność. Brakuje im ruchu, który wspomaga nasz układ odpornościowy. Dlatego aby wyleczyć zapalenie płuc u młodego człowieka, wystarczy czasem jeden antybiotyk i pobyt w domu. U osób starszych czasami stosujemy dwa antybiotyki wspomagane lekami objawowymi, a to dodatkowo obciąża osobę w wieku podeszłym i o powikłanie nietrudno. Niewydolność nerek, dekompensacja układu krążenia, niewydolność oddechowa powodują, że terapia tych osób musi przebiegać w szpitalu.

A czy prawdą jest, że u ludzi starszych zapalenie płuc może występować bez wyraźnych objawów, np. bez gorączki? Czy trudniej jest w tym wieku zdiagnozować chorobę?

- Zdarza się, że u osób starszych inaczej działa układ immunologiczny. Jest on mniej aktywny, przez co mamy mniejsze szanse, że odpowiednio szybko zauważymy niepokojące objawy. To źle, bo np. gorączka, choć sama w sobie nie jest chorobą, ma za zadanie zasygnalizować chorobę i pomóc nam w walce z wirusami. Często u osób w wieku podeszłym szczególnie atypowe zapalenia płuc mogą sprawiać trudności w postawieniu odpowiedniej diagnozy lekarzom POZ.

Więcej o zapaleniu płuc czytaj także na Medme.pl

Dziękuję za rozmowę.

 



Dr n. med. Piotr Dąbrowiecki

Specjalista chorób wewnętrznych i alergologii

Wojskowy Instytut Medyczny