Układ krążenia
Układ krążenia jest jednym z najbardziej skomplikowanych systemów, w które wyposażone zostały istoty żywe, w tym człowiek. Układ krążenia służy do transportu płynów ustrojowych i składa się z układu krwionośnego oraz układu limfatycznego. Centralnym elementem układu krwionośnego jest serce – wyrafinowana pompa wymuszająca nieustanny ruch krwi w układzie zamkniętym. Do transportu krwi służą natomiast naczynia krwionośne, wśród których wyróżniamy tętnice, żyły i naczynia włosowate. Krew wypływa z serca tętnicami, a wraca żyłami. Sprawność układu krążenia jest jednym z warunków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Dlatego choroby układu krążenia powodują szczególne zagrożenie dla naszego życia, statystycznie stanowiąc najczęstszą przyczynę zgonów w większości krajów zachodnich, w tym Polski.
Czytaj również: Ile lat ma Twoje serce? Sprawdź, jak o nie zadbać
Choroba wieńcowa
Jedną z najpowszechniej występujących chorób układu krążenia jest choroba wieńcowa, zwana też chorobą niedokrwienną serca. Jej istotą jest niedokrwienie mięśnia sercowego wskutek zwężenia lub zamknięcia światła tętnic wieńcowych, doprowadzających krew do serca. Najczęstszym powodem choroby wieńcowej jest inne schorzenie układu krążenia - miażdżyca. Choroba wieńcowa zazwyczaj objawia się pod postacią tzw. dusznicy bolesnej (charakterystyczne kłucie w klatce piersiowej) lub też w skrajnych postaciach - nagłej śmierci sercowej oraz zawału serca.
Zawał mięśnia sercowego
Choroba wieńcowa może mieć charakter stabilny oraz ostry. Najczęściej występującym z tzw. ostrych stanów wieńcowych jest zawał. Zawał, to inaczej mówiąc, martwica mięśnia sercowego, spowodowana jego niedokrwieniem wskutek zamknięcia tętnic wieńcowych. W 90 procentach bezpośrednią przyczyną zawału jest zakrzep powstający w miejscu zawężonym przez blaszki miażdżycowe. Rocznie w Polsce zawał serca przechodzi około 90-100 tysięcy osób, znaczny odsetek z nich umiera. Czynnikami sprzyjającymi wystąpieniu zawału są m.in. nadciśnienie, wysoki poziom cholesterolu, otyłość, cukrzyca, palenie papierosów.
Zapalenie mięśnia sercowego
Zapalenie mięśnia sercowego to choroba o niespecyficznych objawach, która nieleczona może doprowadzić do istotnych powikłań a w konsekwencji – śmierci pacjenta. Zapalenie mięśnia sercowego określane jest jako zespół zmian o charakterze zapalnym, wywołanych przez infekcje wirusowe, grzybicze i bakteryjne. Bardzo częstą przyczyną zapadalności na tę chorobę są zakażenia płynące z jamy ustnej, których źródło stanowią niezaleczone zęby. Zapalenie mięśnia sercowego może prowadzić do nagłej śmierci lub też przewlekłej niewydolności mięśnia.
Niewydolność mięśnia sercowego
Do niewydolności mięśnia sercowego prowadzić mogą inne schorzenia układu krążenia, w tym choroba niedokrwienna serca, zapalenie mięśnia sercowego, migotanie przedsionków czy nieleczone nadciśnienie. Istotą niewydolności jest zaburzenie mechanizmu pompowania krwi przez serce. Choroba ta prowadzi do pogorszenia wydolności fizycznej, a co za tym idzie – obniżenia życiowej sprawności pacjenta. O ile w stanach lekkich niewydolność serca oznacza jedynie szybsze męczenie się podczas wysiłku fizycznego, o tyle w zaawansowanych stadiach znacznie może ona utrudniać wykonywanie codziennych czynności.
Nadciśnienie
Nadciśnienie to choroba polegająca na utrzymywaniu się podwyższonego ciśnienia tętniczego. Przyjmuje się, że wartości graniczne, powyżej których mówić zaczynamy o chorobie, to 140 mm Hg dla ciśnienia skurczowego i 90 dla rozkurczowego. W 90 procentach nadciśnienie występuje bez określonej przyczyny, w pozostałych jest konsekwencją m.in. schorzeń nerek, gruczołów, układu nerwowego, ciąży, silnego stresu, przyjmowania leków. Nieleczone ciśnienie grozi śmiertelnie niebezpiecznymi konsekwencjami, wśród których wyróżnić można zawał, udar niedokrwienny mózgu, niewydolność mięśnia sercowego, zaburzenie pracy nerek.
Sprawdź: Dieta dla nadciśnieniowców
Miażdżyca
Miażdżyca należy do najcięższych chorób układu krążenia. Istotą miażdżycy jest twardnienie wewnętrznych błon tętnic oraz zapychanie się naczyń krwionośnych. Jest to skomplikowany proces, rozpoczynający się zazwyczaj w wieku młodzieńczym, którego główną przyczyną jest przenikanie i osadzanie się w ścianach naczyń krwionośnych nadmiernych ilości cholesterolu. Prowadzi to do usztywniania się i zawężania światła tętnic, co w konsekwencji grozić może udarem, zawałem oraz niedokrwieniem określonych partii ciała.
Udar mózgu
Udar mózgu ma dwie postaci. Udar krwotoczny polega na wylewie krwi do mózgu z pękniętego naczynia, często wskutek silnego stresu lub wysiłku fizycznego. Natomiast udar niedokrwienny mózgu, zwany też zawałem mózgu, jest wynikiem przerwania dopływu krwi do mózgu z powodu zawężenia lub zamknięcia światła tętnic. Główne przyczyny to miażdżyca, migotanie przedsionków, zakrzep w tętnicach zaopatrujących mózg, zawał serca. Udar mózgu jest jedną z najważniejszych przyczyn zgonów w Polsce. Rocznie z tego powodu umiera około 60 tysięcy osób. Natomiast udar, który nie kończy się śmiercią, jest główną przyczyną kalectwa i życiowej niesamodzielności osób dorosłych.
Arytmia
Arytmia serca to schorzenie powodujące nierówną pracę tego narządu (przyspieszanie, zwalnianie, nieregularność). Arytmia może być konsekwencją miażdżycy, nadciśnienia, astmy czy nadczynności tarczycy. W wielu przypadkach arytmia nie powoduje poważniejszych konsekwencji, a niekiedy przebiega wręcz w sposób niezauważalny. Zdarza się jednak, że większa ilość dodatkowych uderzeń serca powoduje tzw. częstoskurcz. A to już jest powód do zaniepokojenia.
Częstoskurcz (tachykardia)
Częstoskurcz to sytuacja, w której serce osoby pozostającej w spoczynku uderza ponad 100 razy na minutę (norma to ok. 60-80 uderzeń). Powodem może być stres, wysiłek, zażycie narkotyków, wypicie kawy, ale też poważne choroby, z niewydolnością oddechową oraz serca, a także zawałem na czele. Nieleczona tachykardia może prowadzić nawet do tzw. nagłej śmierci sercowej.
Żylaki
Żylaki, choć są widoczne gołym okiem, także należą do chorób układu krążenia. Powstają wskutek wadliwego działania mechanizmu tzw. pompy mięśniowej, czyli stawów i mięśni nóg. Jeśli mamy słabe mięśnie lub mało się ruszamy, prawidłowo przestają funkcjonować tzw. zastawki w żyłach kończyn, które u zdrowego człowieka zapobiegają cofaniu się krwi ku dołowi. W konsekwencji krew zaczyna się zbierać w żyłach powierzchniowych, z czasem przeistaczając się w nieestetyczne niebieskie wybrzuszenia.
Jak dbać o serce i układ krążenia?
Większość chorób układu krążenia da się z lepszym bądź gorszym skutkiem leczyć farmakologicznie. Ogromna ilość schorzeń wymaga zróżnicowanych metod i środków. W chorobach układu krążenia podawane są w zależności od potrzeb leki na obniżenie ciśnienia, leki beta-adrenolityczne (beta-blokery), blokery kanału wapnia, leki przeciwarytmiczne, środki zwiększające lub zmniejszające siłę skurczu a także pobudliwości serca i wiele, wiele innych. Pamiętać jednak należy, że oprócz specjalistycznego leczenia, wiele dla naszego serca możemy zrobić sami, dbając o profilaktykę, kondycję fizyczną, zdrową dietę i suplementację witamin i minerałów.
Zobacz jeszcze: Cząsteczka 1-MNA – złoty Graal długowieczności, który zrewolucjonizuje naszą dietę
Prowadzone w ostatnich latach badania naukowe doprowadziły do odkrycia pewnego unikalnego składnika, który w opinii naukowców może mieć wpływ na kondycję naszego układu krążenia. Tym składnikiem jest 1-MNA – substancja endogenna, będąca pochodną witaminy B3.
Substancja występuje naturalnie w algach Wakame i liściach zielonej herbaty, czyli składnikach kuchni japońskiej. Naukowcy podejrzewają, że właśnie cząsteczce 1-MNA mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni zawdzięczają swoją wyjątkową długowieczność (ponad 60 tysięcy stulatków i niezliczeni rekordziści dożywający 110-115 lat).
