Powtarzana jak mantra sentencja „lepiej zapobiegać, niż leczyć” szczególnie sprawdza się w kontekście problemów związanych z podwyższonym poziomem cholesterolu.
Dlaczego profilaktyka jest tak ważna, gdy mówimy o zjawisku podwyższonego cholesterolu? Ponieważ przewlekły, podwyższony poziom cholesterolu powoduje nieodwracalne zmiany chorobowe w naszym organizmie. Największym niebezpieczeństwem jest „cicho” rozwijająca się miażdżyca, która przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Pierwsze zmiany miażdżycowe mogą pojawić się już w dzieciństwie. Przeważnie kilka lat trwa proces odkładania tzw. „blaszek miażdżycowych” w świetle tętnic doprowadzających krew do poszczególnych narządów. Objawy pojawiają się dopiero, gdy dochodzi do całkowitego lub niemal całkowitego zamknięcia przepływu krwi przez oderwany fragment blaszki (złogu cholesterolu). W zależności od miejsca zatoru, objawy mogą być różne. I tak, miażdżyca tętnic wieńcowych daje bóle zamostkowe, często promieniujące do szyi lub barku. Towarzyszyć temu mogą duszności, kołatanie serca, w konsekwencji prowadzące do zawału. Zmiany w tętnicach szyjnych i mózgowych w początkowym stadium mogą wywoływać częste bóle i zawroty głowy, później nawet utratę przytomności. Często ich skutkiem jest udar mózgu i częściowy niedowład ciała.
Na ogół brak objawów, przede wszystkim bólu, powoduje, że pacjenci nie przychodzą na badania profilaktyczne ani kontrolne. Większość pacjentów wychodzi z mylnego i zgubnego założenia, że
„skoro nie boli, to nic się nie dzieje”.
Po co nam badania poziomu cholesterolu?
Dlaczego więc warto chodzić na badania kontrolne i mierzyć co jakiś czas poziom cholesterolu całkowitego, poziomu HDL i LDL, trójglicerydów i innych parametrów gospodarki tłuszczowej? Oto kilka podstawowych argumentów przemawiających za wykonywaniem regularnych badań poziomu cholesterolu:
- Regularna ocena poziomu cholesterolu pozwala na określenie zmian jego poziomu
w czasie i odpowiednie monitorowanie zagrożenia miażdżycą i innymi chorobami układu sercowo-naczyniowego. - Pomiar stężenia cholesterolu raz na 5 lat (u osób zdrowych po ukończeniu 20. roku życia) wystarcza, by w odpowiednim momencie dostrzec konieczność wprowadzenia zmiany diety oraz dodatkowej aktywności fizycznej, co pomoże uniknąć późniejszych powikłań.
- Pacjenci ze stwierdzonym wcześniej zwiększonym poziomem cholesterolu i posiadający co najmniej 2 czynniki ryzyka (cukrzyca, nadwaga lub otyłość, nadciśnienie tętnicze, choroby układu sercowo-naczyniowego w rodzinie, palenie tytoniu lub niskie stężenie cholesterolu HDL) powinni badać się raz w roku, by monitorować poziom lipidów we krwi, a także weryfikować skuteczność leczenia.
- Badanie jest proste, szybkie w wykonaniu i praktycznie nie niesie ze sobą niebezpieczeństwa dla pacjenta.
- Badanie lipidogramu dostarcza informacji, które mogą stać się podstawą do wdrożenia dalszej diagnostyki w kierunku innych chorób (np. trzustki, tarczycy).
- I wreszcie: badać się warto ze zwykłej troski o swoje zdrowie i życie
Badajmy się – to łatwe!
Przesłanki do regularnych badań – mimo braku dolegliwości – warto wziąć pod rozwagę. Dbajmy o swoje zdrowie i regularnie wykonujmy podstawowe badania zwłaszcza, jeżeli chodzi o tak proste i szybkie badania jak lipidogram, poziom cholesterolu całkowitego i poszczególnych jego frakcji (HDL, LDL) oraz trójglicerydów. Pozwoli to na szybkie wdrożenie właściwej terapii, a jeżeli zmiany zostaną wykryte w odpowiednim czasie, pomoże uchronić przed koniecznością przyjmowania na stałe leków. Co ważne, wcześnie wykryty wysoki poziom cholesterolu nie musi wcale wymagać farmakoterapii – w sprzyjających warunkach wystarczy jedynie wprowadzenie odpowiedniej diety oraz dodatkowej aktywności ruchowej.
Jeśli sami dbamy o zdrowie i regularnie wykonujemy wszystkie badania, do tego samego namówmy także bliskich i znajomych , zwłaszcza, jeśli bywają na bakier z profilaktyką –w ten sposób pomożemy im żyć długo i zdrowo.
