Zabezpieczenie majątku - dziedziczenie
Wielokrotnie w serwisie omawiana była instytucja testamentu, który jest najprostszą formą dziedziczenia po zmarłych, tuż po najmniej skomplikowanym dziedziczeniu ustawowym - które wprost z przepisów mówi kto i w jakich częściach uzyska nasz majątek po śmierci.
Niemniej, obywa podane rozwiązania mają pewne wady. Dziedziczenie ustawowe - powoduje podział majątku spadkowego według reguł zapisanych w przepisach, przez co wiele osób może nie być usatysfakcjonowanych takim podziałem ich dóbr. Testamenty nie rzadko budzą sporo wątpliwości, a w przypadku konfliktów w rodzinie - bywają kością niezgody. Historia zna przypadki zaginięć testamentów jak i podważania ich ważności - co oczywiście rodzi dużo problemów i obaw.
Czytaj też: Testament własnoręczny. O co zadbać, żeby był ważny?
Obydwie wskazane powyżej formy - zostały stworzone wprost do pośmiertnego przekazania bliskim swojego majątku. W mojej ocenie jednak warto poznać dodatkowo jedną szczególnie ważną instytucję prawną, umożliwiające przekazanie majątku za życia z jednoczesnym zabezpieczeniem sobie odpowiednich warunków życiowych.
Przeczytaj również: testament - co się dzieję gdy go nie mamy?
Umowa dożywocia - zabezpieczenie majątku naszych bliskich
Prawo dożywocia to rozwiązanie prawne, które polega na zaistnieniu dwóch elementów:
- przekazanie własności nieruchomości (np. z seniora na dziecko, wnuka itp.) wraz z
- jednoczesnym zobowiązaniem się nabywcy do zapewnienia zbywającemu (seniorowi) utrzymania aż do śmierci;
Patrz! : Dług zamiast spadku? Ciemna strona dziedziczenia
Umowa dożywocia uregulowana przez art. 908-916 kodeksu cywilnego. Dla swej ważności powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Z chwilą jej zawarcia senior przekazuje posiadaną dotychczas nieruchomość wskazanej osobie (np. dziecku, wnukowi) - zaś ta osoba ma bezwzględny obowiązek jej utrzymania, w szczególności poprzez dostarczenie:
- wyżywienia,
- ubrania,
- mieszkania,
- światła, opału,
- opieki i pielęgnacji w chorobie,
- sprawienie własnym kosztem pogrzebu odpowiedniego do lokalnych zwyczajów;
Sprawdź również: Co to jest zachowek i co warto o nim wiedzieć?
Darowizna majątku za życia
Jak zatem widzimy, w dużym uproszczeniu można uznać więc - że prawo dożywocia - stanowi darowiznę majątku za życia w zamian za zapewnienie utrzymania aż do jego końca.Po sporządzeniu umowy dożywocia wraz z wpisem o zmianie właściciela nieruchomości do ksiąg wieczystych - umieszczany jest również zapis o ciążącym na nieruchomości prawie dożywocia dla wskazanej osoby. Powoduje to bardzo mocną ochronę interesu seniora, gdyż tak obciążoną nieruchomość - dużo trudniej będzie komukolwiek zbyć.
Na koniec warto odpowiedzieć sobie jeszcze tylko na pytanie, czy prawo dożywocia uwzględnia sytuację gdyby z jakichś powodów relacje seniora z nabywcą nieruchomości się pogorszyły i nie byli oni w stanie się porozumieć? To naturalne, że takie sytuacje się zdarzają, ludzie na różnym etapie swojego życia porzucają bliskich lub unikają z nimi kontaktu z powodu rodzinnych konfliktów.
Czytaj więcej: Jak przekazać 1% podatku i wybrać organizację?
Wracając jednak do prawa dożywocia - gdyby zobowiązany nie wykonywałby swoich obowiązków należycie przepisy przewidują właściwe rozwiązanie. Sąd może na wniosek, którejkolwiek ze stron - zamienić zobowiązanie związane z utrzymaniem i zapewnieniem bytu na dożywotnią rentę zapewniającą to wszystko seniorowi w zamian za dokonane przeniesienie własności nieruchomości.
Podsumowując, zatem jak widzimy - prawo dożywocia - jest mocnym zabezpieczeniem interesów seniora, jego bytu i utrzymania aż do śmieci w zamian za przekazanie nieruchomości za życia. Niemniej, zawsze należy rozważyć wszystkie możliwości prawne oraz wybrać najodpowiedniejsze do naszej sytuacji rodzinnej.
Sprawdź również:
Co z tym dziedziczeniem? Prawnik odpowiada na pytania
Jak uzyskać zasiłek pogrzebowy po zmarłym bliskim? Rady prawnika
Autor tekstu: Kancelaria Doradztwa Prawnego LEGEUM