Wydziedziczenie - na czym polega? Podstawowe fakty

W sytuacji gdy któryś z członków rodziny zachowuje się w sposób naganny w stosunku do osoby sporządzającej testament, polski system prawny, pod pewnymi warunkami, umożliwia zawarcie w testamencie zapisu, w którym następuje wydziedziczenie takiej osoby.
Spis treści

Wydziedziczenie - czym jest

Wydziedziczenie stanowi najsurowszą w prawie spadkowym sankcję spadkodawcy wobec członka rodziny zachowującego się niegodziwie. Polega ono na pozbawieniu niegodnego zstępnego, małżonka lub rodzica prawa do zachowku.

Przeczytaj: Kiedy można skorzystać z uprawnienia do zachowku?

Wydziedziczenie a testament negatywny

W potocznym rozumieniu wydziedziczenie oznacza pominięcie nagannego członka rodziny w testamencie. W prawie taka sytuacja określana jest mianem testamentu negatywnego. Tzn. jeżeli syn zachowujący się nagannie zostaje nieuwzględniony w testamencie ojca np. na rzecz pozostałych dzieci, z tytułu testamentu nie przysługuje mu udział w spadku, ale nadal przysługuje mu roszczenie o zachowek wobec pozostałych spadkobierców (tj. prawo do żądania od spadkobierców powołanych w testamencie określonej sumy pieniężnej). Jeżeli natomiast ojciec skutecznie zawrze w testamencie zapis o wydziedziczeniu niegodnego syna, to syn ten nie będzie brał udziału w spadkobraniu oraz nie będzie mógł żądać zachowku od pozostałych spadkobierców.

Sprawdź również: Testament - co się dzieję gdy go nie mamy

Przyczyny wydziedziczenia

Polski Kodeks cywilny dopuszcza wydziedziczenia w trzech przypadkach:


  • Po pierwsze, w sytuacji gdy spadkobierca uporczywie postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego wbrew woli spadkodawcy (np. prowadzi przestępczy tryb życia, nadużywa alkoholu itp.).
  • Po drugie, gdy spadkobierca dopuszcza się względem spadkodawcy lub jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci (np. dopuszcza się wobec niej pobicia, groźby karalnej czy zakłócenia miru domowego).
  • Po trzecie, w przypadku gdy spadkobierca uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych (np. obowiązku alimentacyjnego lub obowiązku pomocy niedołężnemu rodzicowi).


Zobacz: Co z tym dziedziczeniem? Prawnik odpowiada na pytania

Sposób dokonania wydziedziczenia

Wydziedziczenie może być dokonane wyłącznie w testamencie. Spadkodawca musi zawrzeć w nim zapis, że wydziedzicza daną osobę oraz wskazać przyczynę, dla której to robi.

Sprawdź też to: Alimenty od dziadków

Bezskuteczność wydziedziczenia

Testamentowy zapis o wydziedziczeniu pozostaje bezskuteczny w sytuacji, w której spadkodawca przebaczył spadkobiercy.

Czy wiesz:

Co to jest zachowek i co warto i nim wiedzieć?

Jak uzyskać zasiłek pogrzebowy po zmarłym bliskim?