Warunki otrzymania odprawy emerytalnej
Odprawa emerytalna należy się prawie każdemu. Nie zależy ona od dobrej woli pracodawcy, prawo do jej otrzymania jest zapisane w Kodeksie Pracy. Stanowi on, że odprawę emerytalną wypłaca ostatni pracodawca, u którego zatrudniony był pracownik przed udaniem się na emeryturę. Warunkiem jest:
- jednoczesne skorzystanie z uprawnień emerytalnych,
- rozwiązanie stosunku pracy z danym pracodawcą.
Nie dostaniemy jej jednak w przypadku:
- zwolnienia dyscyplinarnego,
- kiedy pracownik sam rozwiązał umowę bez wypowiedzenia.
Kodeks pracy o odprawie emerytalnej
Prawo do odprawy emerytalnej nie zależy ani od ogólnego stażu pracy, ani od tego, jak długo było się zatrudnionym w ostatnim miejscu pracy. Co ważne, kodeks pracy stanowi, że pracownik ma prawo tylko do jednej odprawy emerytalnej. Aczkolwiek eksperci wyjaśniają, że w przypadku równorzędnego pozostawania w stosunku pracy w dwóch lub więcej miejscach i jednoczesnego rozwiązania umów w każdym z zakładów pracy w związku z przejściem na emeryturę, odprawę powinni wypłacić wszyscy pracodawcy.
Wysokość odprawy emerytalnej
Jak liczyć odprawę emerytalną 2020? Tak, jak odprawę emerytalną 2019 i 2018. Kodeks pracy określa również wysokość odprawy emerytalnej – to jednokrotność miesięcznego wynagrodzenia. Pytanie - czym jest miesięczne wynagrodzenie, bo przecież w wielu wypadkach nie ogranicza się ono do stałej pensji. Do jego obliczenia stosuje się przepisy rozporządzenia z 1996 roku w sprawie „sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie nie wykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych i innych należności”, a także z wydanego rok później rozporządzenia dotyczącego zasad udzielania i wynagradzania za urlop wypoczynkowy dla pracowników.
Odprawa emerytalna jak obliczyć?
Jak obliczyć odprawę emerytalną? Wysokości miesięcznego wynagrodzenia oblicza się tak, jak ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop. Jakie są warunki nabycia prawa do odprawy?
Po pierwsze:
- sumuje się wysokość miesięcznego wynagrodzenia podstawowego, dodatku stażowego i inny stałych składek w pensji.
Po drugie:
- dodaje się do tego składniki zmienne Jeśli przysługują one za okresy do 1 miesiąca, stosuje się średnią z ostatniego kwartału, jeżeli powyżej 1 miesiąca – średnią z ostatniego roku.
Kwestią dyskusyjną przez dłuższy czas było, czy w poczet takich składników zmiennych należy wliczać premie uznaniowe. Obecnie przyjmuje się, że nie powinny one być brane pod uwagę przy wyliczaniu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, a co za tym idzie – także przy wyliczaniu wysokości odprawy emerytalnej.
Odprawa emerytalna a ZUS
Prawdziwe informacje są takie, że ZUS nie pobiera składek od odpraw emerytalnych i rentowych. Nawet w przypadku, gdy świadczenia te są wyższe niż wynika z Kodeksu Pracy, to ZUS w nie nie ingeruje. Co ważne, odprawę emerytalną lub rentową można wypłacać w transzach. W związku z tym mają one bezpośredni związek z ustaniem stosunku pracy.
Odprawa emerytalna nauczyciela - jak obliczyć?
Są zawody, w których odprawa należy się i jest wyższa. Na przykład w przypadku nauczycieli to równowartość pensji z dwóch albo trzech miesięcy. Wynika to wprost z Karty Nauczyciela. A ta, w artykule 87 mówi tak:
„Nauczycielowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne (...) przyznaje się odprawę w wysokości dwumiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy”.
Warunek – odprawa emerytalna przysługuje, jeśli nauczyciel nie skorzystał z 6-miesięcznej odprawy, określonej w art, 28 Karty Nauczyciela.
Należy też pamiętać, że odprawa emerytalna nauczyciela w wysokości dwumiesięcznych zarobków dotyczy osób, które pracowały w szkole do 20 lat. W przypadku zatrudnienia dłuższego niż 20 lat, przysługuje odprawa w wysokości trzech wynagrodzeń. W przypadku nauczycieli, dokładną jej wysokość również określa się na zasadach, które są wykorzystywane do obliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.
Odprawa emerytalna pracownika samorządowego
W korzystniejszej sytuacji, niż ta, która wynika z Kodeksu Pracy, są też między innymi osoby zatrudnione w samorządach. Odprawa emerytalna pracownika samorządowego to równowartość 6 miesięcznych wynagrodzeń, chyba że wewnętrzne przepisy danej jednostki przyznają prawo do jeszcze wyższej wypłaty.
Mówiąc dokładniej, odprawa dla pracownika przysługuje już osobom mającym 10-letni staż zawodowy, przysługuje 2-miesięczna odprawa należy się w związku z odejściem na emeryturę lub rentę, choć przy tak krótkim okresie pracy, w naturalny sposób dotyczy to odpraw związanych z rentą, nie emeryturą. W przypadku 15-letniego stażu wysokość odprawy emerytalnej wzrasta do równowartości 3 miesięcznych wynagrodzeń, ale i ten przypadek dotyczy osób zdecydowanie zbyt młodych na emeryturę. Natomiast mając przynajmniej 20 lat stażu można liczyć na dodatkową wypłatę w wysokości 6-miesięcznych zarobków.
Odprawa emerytalna w budżetówce
Te same zasady dotyczą odprawy emerytalnej w budżetówce, począwszy od wysokich rangą urzędników państwowych, na pracownikach niższego szczebla kończąc. Również pracownicy korpusu służby cywilnej mogą liczyć na 6-miesięczną odprawę emerytalną, jeśli przepracowali minimum 20 lat. Pamiętajmy, że prawo do odprawy, to nie to samo co prawo do emerytury dla pracowników.
Czytaj też: