Religia w Polsce – kościoły i związki wyznaniowe

W Polsce religią o największym zasięgu jest katolicyzm. Wyznawców kościoła rzymskokatolickiego w naszym kraju jest około 87 procent. Jednak to nie jedyny nurt chrześcijański i religijny, jaki jest wyznawany. Jakie jeszcze kościoły i związki wyznaniowe funkcjonują w Polsce?
Modląca się kobieta
Źródło:123RF
Spis treści

Jaka religia w Polsce dominuje?

Zgodnie z wieloma przeprowadzonymi badaniami i statystykami Polska jest bardzo religijnym krajem, jednym z najbardziej religijnych w Europie, a także na świecie. W naszym kraju według statystyk Głównego Urzędu Statystycznego mieszkają wyznawcy ośmiu różnych odłamów religijnych. Przy czym GUS wymienia te najbardziej popularne. Największewyznania w Polsce, zgodnie z danymi statystycznymi pochodzącymi z 2011 roku, to:

  • katolicyzm (86,9 %: przy czym 86,7 % zabiera z tego Kościół rzymskokatolicki, 0,14 % - Kościół greckokatolicki i 0,12 % - starokatolicyzm);
  • prawosławie (0,31 %, z czego większość związana jest z Polskim Autokefalicznym Kościołem Prawosławnym);
  • protestantyzm (0,38 %, wśród wyznawców tego nurtu prym wiodą luteranie oraz ewangelicy reformowani – 0,18 %; na dalszym miejscu znajdują się zielonoświątkowcy – 0,09 %, a dalej pozostałe grupy);
  • Świadkowie Jehowy (0,34 %);
  • buddyzm (0,04 %);
  • islam (0,013 %);
  • rodzimowierstwo (0,01 %);
  • judaizm (0,004 %).

Jaka religia w Polsce dominuje? Najpowszechniej praktykowaną religią w naszym państwie jest katolicyzm. Według informacji z 1931 roku katolicy obrządku łacińskiego stanowili niecałe 65 % społeczeństwa w Polsce, po drugiej wojnie światowej sytuacja uległa ogromnej metamorfozie i z katolicyzmem było związanych już 94 % ludności.

Jakie są kościoły w Polsce?

Kościoły w Polsce oraz związki wyznaniowezajmują dużo miejsca na mapie wyznaniowej kraju. Do kościołów liczących co najmniej 100 tysięcy wiernych zalicza się 8 takich instytucji. 

Przede wszystkim jako największy należy wymienić Kościół Katolicki w obrządku łacińskim. Do 2017 roku zarejestrowano prawie 33 miliony ochrzczonych wiernych. Drugim co do ilości deklarowanych wyznawców (zgodnie z danymi GUS – około 504 tysięcy wiernych) kościołem w naszym państwie jest Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny. Na kolejnym miejscu znajduje się Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczpospolitej Polskiej z ilością wiernych w liczbie 61 tysięcy. Na dalszych pozycjach plasują się: Kościół Greckokatolicki w Polsce (z około 55 tysiącami wiernych), Kościół Zielonoświątkowy (24 tysiące wyznawców), Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP (około 23 tysięcy wiernych) i Kościół Polskokatolicki w RP (18 tysięcy wyznawców). 

Wśród mniejszych kościołów, do których uczęszcza mniej niż 10 tysięcy wiernych, najczęściej wymienia się np. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego (około 9 tysięcy sympatyków), Kościół Chrześcijan Babtystów (5,4 tysiące wyznawców), Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP (z około 4 tysiącami wiernych) oraz Kościół Ewangelicko-Reformowany (ponad 3 tysiące wyznawców).

Jakie są kościoły i związki wyznaniowe w Polsce?

Związek wyznaniowy to wspólnota religijna, która posiada osobowość prawną. Prawną rejestracją związków wyznaniowych na terenie kraju zajmuje się obecnie Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Aby zarejestrować taki związek wyznaniowy należy złożyć wniosek o wpis do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych. Można tego dokonać po zebraniu podpisów co najmniej 100 osób, mających pełną zdolność do czynności prawnych, które zostały poświadczone notarialnie. Do wniosku dołącza się też statut związku wyznaniowego. 

Biorąc pod uwagę obrządki religijne oraz tradycję, kościoły i związki wyznaniowe w Polsce przynależą do jednej z kategorii: katolicka, starokatolicka, prawosławna, protestancka (które tworzą wyznania chrześcijańskie w Polsce) i niechrześcijańska (tutaj można wymienić grupy żydowskie, tatarskie, karaimskie, muzułmańskie, buddyjskie i hinduistyczne). 

Przykładem związku wyznaniowego, który prężnie działa w Polsce są Świadkowie Jehowy. Jehowa według tej wiary jest jedynym Stwórcą. Wyznawcy Jehowy wierzą też, że Jezus Chrystus jest Synem Boga. Świadkowie Jehowy są znani i rozpoznawalni przez szerzenie swojej ewangelii. Głosicieli Jehowy jest około 8,5 miliona w Polsce. Innym związkiem wyznaniowym w Polsce, który liczy sobie mało, bo około 300 członków, jest Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego w Polsce. 

Chrześcijaństwo w Polsce

Chrześcijaństwo w Polsce skupia się wokół kościoła katolickiego. To wiodący nurt religijny w naszym kraju. W Kościele Rzymskokatolickim wyróżnia się 4 obrządki: łaciński, bizantyjsko-ukraiński, neounicki i ormiański. Wyznawców obrządku łacińskiego jest w Polsce najwięcej, do 2008 roku zarejestrowano 34 miliony ochrzczonych osób. 

Chrześcijanie w Polsce będący wyznawcami kościoła katolickiego wierzą w czyściec, prawdziwą obecność Chrystusa w Eucharystii, wyznają kult świętych, Maryi, obrazów i relikwii. Na czele kościoła katolickiego stoi papież, który ma najwyższą władzę kościelną. Najważniejszym organem w kościele rzymskokatolickim w Polsce jest natomiast Konferencja Episkopatu Polski, w której skład wchodzą arcybiskupi metropolici, biskupi ordynariusze i biskupi pomocniczy. Honorową funkcję w polskim kościele katolickim pełni prymas Polski.

Kapłanów rzymskokatolickich obowiązuje celibat, mogą nimi być jedynie mężczyźni.

Kościoły protestanckie i prawosławne w Polsce

Osób jakiego wyznania w Polscejest obecnie najwięcej, poza wiernymi związanymi z wiodącym kościołem katolickim? Odpowiedź brzmi: osób wyznających prawosławie. Kościoły prawosławne w Polsce to przede wszystkim Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, który liczy około 505 tysięcy wiernych (dane z 2017 roku). Prawosławie to drugi obok katolicyzmu nurt chrześcijaństwa, który w naszym kraju zajmuje ważne miejsce. Wiara prawosławna nie obejmuje pojęcia czyśćca, osoby prawosławne nie uznają też papieża jako nadrzędnego „władcy” kościelnego. Komunia święta w tym nurcie religijnym jest przyjmowana pod postacią chleba i wina.

Kościoły protestanckie w Polsce to trzecia grupa kościołów i związków wyznaniowych, która zrzesza około 250 tysięcy wiernych. Spośród dwóch odłamów tego kościoła: luteranizmu i kalwinizmu, to ten pierwszy (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP) zyskał w Polsce większą popularność gromadząc około 70 tysięcy wyznawców. Wiara luterańska opiera się na Biblii, Chrystusie, Słowie i wierze jako łasce. Spowiedź w tym kościele jest ogólna przed Chrystusem, a Eucharystię przyjmuje się pod dwiema postaciami chleba i wina. 

Czytaj:

Bibliografia

  • https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Polska-Koscioly-i-zwiazki-wyznaniowe;4575054.html
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Kościoły_i_inne_związki_wyznaniowe_w_Polsce
  • https://www.gov.pl/web/mswia/rejestr-kosciolow-i-innych-zwiazkow-wyznaniowych
  • „Religie w Polsce” Artur Rumpel