Reumatoidalne zapalenie stawów
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), dawniej zwane artretyzmem, jest przewlekłą chorobą tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. Istotą schorzenia jest degradacja chrząstki stawowej oraz kości, która prowadzi do ich deformacji oraz upośledzenia funkcji. Dalekosiężną konsekwencją RZS jest postępujące kalectwo, a w jego następstwie – przedwczesna śmierć. Szacuje się, że w Polsce na RZS cierpi około 1 procent dorosłej populacji (dane za: Agnieszka Jura-Półtorak, Krystyna Olczyk, Diagnostyka i ocena aktywności reumatoidalnego zapalenia stawów), co w przełożeniu na liczby bezwzględne oznacza około 300 tysięcy osób dotkniętych tą chorobą. Pamiętać należy, że reumatoidalne zapalenie stawów przyjmuje kilka postaci klinicznych:
- typ I, z samoistną remisją, postać łagodna, poddające się leczeniu.
- typ II, wolno ale stale postępujące zaawansowanie choroby, gorsza reakcja na leczenie
- typ III, ciężki przebieg, szybki postęp, niska czułość na leki, wprost prowadzi do kalectwa.
Leczenie i dieta RZS
Reumatoidalne zapalenie stawów leczy się za pomocą fizjoterapii oraz farmakologicznie, stosując leki dwóch typów:
- modyfikujące przebieg choroby, w tym przede wszystkim metotreksat – organicznych związek chemiczny będący antagonistą kwasu foliowego.
- łagodzące dolegliwości bólowe i zapalne, w tym środki należące do grup gikokortykosteroidów oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Wspomagająco stosuje się też w leczeniu RZS dietę, której odpowiednio skomponowane składniki mają zmniejszać poranną sztywność stawów oraz łagodzić dolegliwości bólowe i stany zapalne. Jakie elementy warto włączyć do jadłospisu, by uzyskać oczekiwany efekt?
Reumatoidalne zapalenie stawów – dieta
W odróżnieniu od innych schorzeń, takich jak cukrzyca czy miażdżyca, nie opracowano dotąd takiej diety na reumatoidalne zapalenie stawów, która miałaby charakter kanoniczny. Nie ma więc konkretnego zestawu produktów składających się na żelazny, dzienny jadłospis. Nie mniej, wyszczególnia się pewne substancje, które zawarte są w określonych pokarmach i które warto włączyć do menu. Kluczową rolę przypisuje się w tym kontekście między innymi kwasom omega-3, które mają silne działanie przeciwzapalne i biorą udział w budowie tkanek. Bogatym ich źródłem są:
- olej rzepakowy i słonecznikowy, oliwa z oliwek, miękkie margaryny;
- orzechy włoskie, migdały, siemię lniane;
- ryby morskie: śledź, halibut, makrela;
- owoce morza.
Oprócz tego, w diecie RZS warto uwzględnić duże ilości warzyw i owoców, będących źródłem cennych witamin i minerałów (zwłaszcza witaminy C), które mają duże znaczenie dla budowy i funkcjonowania chrząstki stawowej. Wśród nich wymienia się przede wszystkim takie produkty, jak:
- zielona sałata, zielony ogórek, marchew, burak, por, seler, por, fasola;
- jagody, borówki, truskawki, czarne porzeczki.
Jeśli chodzi o pozostałe produkty, dieta przy reumatoidalnym zapaleniu stawów powinna się składać z:
- chudego mięsa z niską zawartością tłuszczów,
- chudego mleka i jego wyrobów,
- pieczywa i innych produktów zbożowych pełnoziarnistych, takich jak chleb razowy, czy kasza gryczana,
- naturalnych składników o działaniu przeciwzapalnym, takich jak imbir,
- dużych ilości wody.
Najczęściej komponując jadłospis dla osoby cierpiącej na reumatoidalne zapalenie stawów, korzysta się z gotowych kanonów, jakie stanowią:
- dieta śródziemnomorska,
- dieta wegetariańska,
- dieta wegańska.
Czego nie może zawierać dieta przy RZS?
Wśród substancji, których nie może zawierać dieta przy RZS, wymienić należy przede wszystkim kwas arachidonowy. Jest to wielonasycony kwas tłuszczowy, ω-6, którego nadmierne stężenie w organizmie wprost prowadzi do powstawania stanów zapalnych, co dla osób cierpiących na reumatyzm ma zgubne konsekwencje. W jaki sposób można unikać wspomnianego kwasu w diecie? Po pierwsze, spożywając wymienione wyżej produkty, w tym tłuszcze roślinne, chude mięso i mleko o niskiej zawartości tłuszczu. Po drugie starannie unikać należy takich pokarmów, jak:
- tłuste mięsa (wieprzowina, wołowina, gęś, dziczyzna etc.),
- tłuszcze zwierzęce: smalec, słonina, masło, tran,
- tłuste mleko, sery i inne tego typu wyroby,
- orzechy ziemne (arachidowe).
Oprócz tego, nie zaleca się picia dużych ilości soków owocowych i napojów gazowanych, mocnej herbaty i kawy. Mocno niewskazane są wszelkiego rodzaju fast foody, a wiec frytki, hot dogi, hamburgery.
Suplementy diety przy reumatyzmie
Dodatkowo osobom cierpiącym na RZS można polecić stosowanie suplementów diety. Warto stosować preparaty na stawy, które zawierają unikalne połączenie substancji budulcowych i wspomagających stawy, takich jak:
Wśród nich znajdują się takie komponenty, jak:
- hydrolizat kolagenu – źródło białka i aminokwasów;
- siarczan chondroityny – wspólnie z białkami tworzy tzw. proteoglikany, uczestniczące w mechanice działania chrząstki stawowej;
- glukozamina – aminocukier biorący udział syntezie proteoglikanów;
- witamina C – wspomaga proces wytwarzania kolagenu w organizmie;
- kadzidłowiec indyjski i kurkuma – stosowane wspomagająco;
- wyciąg z imbiru – stosowany z uwagi na tradycyjnie przypisywane działanie przeciwzapalne;
- kwas hialuronowy -istotny składnik płynu maziowego w stawach.
Dostępne są w tabletkach i wygodnych saszetkach do rozpuszczania.
Czytaj też:
- Ból stawów - przyczyny, leczenie, domowe sposoby
- Jak rozpoznać i leczyć choroby stawu biodrowego?
- Ból nóg - jakie są najczęstsze przyczyny?
Artykuł zawiera lokowanie produktu