Niedziele niehandlowe 2020. Kiedy sklepy są otwarte?

Spis treści

• Niedziela handlowa 
• Niedziele handlowe w 2020 roku 
• W jakich godzinach są otwarte sklepy w niedziele handlowe? 
• Kogo nie obowiązuje niedziela niehandlowa? 
• Co robić w niedzielę niehandlową? 

Niedziela handlowa 

Niedziela handlowa w 2020 praktycznie znika z kalendarza, jeśli nie liczyć kilku wyjątków. Od początku stycznia do końca grudnia pracujących niedziel będzie zaledwie 7 – między innymi przed ważnymi świętami spędzanymi w rodzinnym gronie (Wielkanoc, Boże Narodzenie), a także w związku z innymi istotnymi datami w kalendarzu. Uchwalona z inicjatywy NSZZ „Solidarność” ustawa o ograniczeniu handlu w niedzielę obowiązuje w Polsce od marca 2018 roku. Wedle rozpisanego w niej harmonogramu: 

• w 2018 roku zakupy robiliśmy w pierwszą i ostatnią niedzielę miesiąca; 
• w 2019 roku niedziela handlowa wypadała 1 raz w miesiącu, poza okresem świąteczno-noworocznym w grudniu (sklepy były wówczas otwarte przez 3 pełne weekendy); 
• w 2020 roku wprowadzony został całkowity zakaz handlu w niedzielę, poza kilkoma wskazanymi datami. 

Zobaczmy teraz, kiedy konkretnie wypadają niedziele handlowe w 2020 roku. 

Niedziele handlowe w 2020 roku 

Niedziele handlowe w 2020 roku rozsiane są wyjątkowo nieregularnie. Pierwsza już była – 26 stycznia, w czasie ferii zimowych. Kolejne – dopiero w kwietniu, a więc po upływie niemalże pełnego kwartału. Dokładny kalendarz niedziel handlowych w roku 2020 wygląda następująco: 

• 26 stycznia – ferie zimowe; 
• 5 kwietnia – tydzień przed świętami Wielkiej Nocy; 
• 26 kwietnia – ostania niedziela przed długim weekendem majowym; 
• 28 czerwca – początek wakacji; 
• 30 sierpnia – koniec wakacji; 
• 13 grudnia – czas przedświątecznych zakupów; 
• 20 grudnia – ostatnia niedziela przed Bożym Narodzeniem. 

Daty te wprost wynikają z zapisów ustawy. Poluzowanie rygorów jest w tym przypadku kompromisem między prawem pracowników do wypoczynku w niedzielę, a wzmożonymi potrzebami zakupowymi w określonych momentach roku. 

W jakich godzinach są otwarte sklepy w niedziele handlowe? 

W niedziele handlowe sklepy otwarte są zazwyczaj nieco krócej, niż w dni robocze i soboty, nie jest to jednak narzucone odgórnie i ustawowo, lecz wynika z polityki sieci handlowych i wiąże się z takimi czynnikami, jak wyższe koszty pracy w dzień wolny oraz odmienne preferencje zakupowe klientów. Zwyczajowo sklepy w niedzielę otwiera się o godzinie 10.00, a więc w przypadku niektórych placówek nawet 3 godziny później, niż na co dzień. Godzina zamknięcia zaś to maksymalnie 18-19 w przypadku dużych sieci i centrów handlowych. Ustawa o wolnych niedzielach precyzuje za to kwestie godzin pracy w inne dni, a mianowicie w Wigilię oraz sobotę przypadającą tuż przed świętami Wielkiej Nocy. W te dni wprowadzony został zakaz powierzania pracownikom handlu obowiązków służbowych po godzinie 14. Intencją autorów ustawy było w tym przypadku umożliwienie osobom zatrudnionym w sklepach rozpoczęcia przygotowań do świąt. 

Kogo nie obowiązuje niedziela niehandlowa? 

Pamiętać należy, że niedziela niehandlowa nie dla każdego jest dniem wolnym od pracy. Zakaz dotyczy przede wszystkim dużych sieci hipermarketów i dyskontów spożywczych, budowlanych i sportowych, a także salonów z odzieżą. Wyjęte spod niego są natomiast takie placówki, jak: 

• stacje benzynowe, 
• kwiaciarnie lub sklepy, w których dominującym asortymentem są kwiaty, 
• apteki i sklepy szpitalne, 
• placówki pocztowe, w myśl prawa pocztowego, 
• kioski (punkty, w których dominuje sprzedaż gazet, biletów, papierosów i kuponów gier losowych), 
• sklepy w hotelach, na stadionach, w domach kultury etc. , 
• stoiska zlokalizowane na różnego typu jarmarkach, 
• sklepy znajdujące się na dworcach kolejowych, 
• punkty sprzedaży odłowionych ryb, 
• sklepy wolnocłowe, 
• wszystkie sklepy, w których obwiązki w niedzielę osobiście wykonuje właściciel. 

Praktyka pokazała, że ustawa o zakazie pracy w niedzielę niehandlową jest przez niektóre podmioty obchodzona. Aby otworzyć duży sklep spożywczy, wystarczy bowiem zacząć świadczyć w nim usługi pocztowe. Przewagę mają też np. sklepy i galerie handlowe zlokalizowane na terenie dworców kolejowych. 

Co robić w niedzielę niehandlową? 

Socjologowie zauważyli już, że zakaz handlu zmienił weekendowe zwyczaje Polaków, zwłaszcza w dużych miastach. Do niedawna ulubionym sposobem spędzania ostatniego dnia tygodnia były wizyty w galeriach handlowych (zakupy połączone z obiadem, wizytą w kinie itd.). Po zamknięciu sklepów w 2018 roku wiele osób narzekało, że nie wie, co robić z wolnym czasem. Siła przyzwyczajeń nie okazała się jednak zbyt duża. Obecnie większość obserwatorów zgodna jest, że Polacy potrafią dobrze zagospodarować wolną niedzielę niehandlową. Dobrze widać to w restauracjach, kinach, teatrach, parkach, na placach zabaw. Wyraźnie wzrasta też liczna spotkań towarzyskich w gronie rodziny i znajomych. Tym samym początkowa niechęć do wolnych niedziel zamienia się w akceptację, a dzień ten faktycznie coraz pełniej wykorzystywany jest w celu poprawy relacji międzyludzkich, prawdziwego wypoczynku oraz rekreacji.