Jesteś seniorem? Sprawdź, jakie masz prawa

15 czerwca jest Światowy Dzień Praw Osób Starszych. Dlaczego powstał i jakie prawa przysługują seniorom?
grupa ludzi trzymająca się za ręce
Źródło: 123rf
Spis treści

Światowy Dzień Praw Osób Starszych

15 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Praw Osób Starszych, zainicjowany w 2006 roku przez Międzynarodową Organizację Zapobiegania Przemocy wobec Osób Starszych (ang. International Network for the Prevention of Elder Abuse, INPEA) i Światową Organizację Zdrowia.

Jego celem jest skierowanie uwagi na problemy, z którymi muszą się mierzyć osoby starsze – brakiem szacunku, pozbawieniem godności, wyobcowaniem społecznym, samotnością a także przemocą.

Prawa człowieka

Prawa człowieka są podstawowymi prawami, które należą się każdemu, bez względu na płeć, wiek czy status społeczny. Prawa człowieka opierają się na takich wartościach jak:

  • godność,
  • równość,
  • szacunek dla każdego człowieka.

Ich istotą jest zapobieganie dyskryminacji i złemu traktowaniu. To podstawowe środki obrony godności ludzkiej. Prawa człowieka nakładają na władzę publiczną oraz instytucje świadczące usługi obywatelom, takie jak szpitale oraz ośrodki pomocy społecznej, obowiązek traktowania wszystkich sprawiedliwie, w poszanowaniu równości, godności, szacunku i autonomii. Prawa człowieka zobowiązują też władze publiczne do podejmowania określonych działań, np. w celu ochrony naszego życia i zdrowia.

Europejska Konwencja Praw Człowieka

Według Europejskiej Konwencji Praw Człowieka podstawowe prawa człowieka to:

Prawo do życia,

Prawo do godnego traktowania; zakaz tortur oraz poniżającego lub nieludzkiego traktowania albo karania,

Zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej,

Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego,

Prawo do rzetelnego procesu sądowego,

Zakaz karania bez podstawy prawnej,

Poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego,

Wolność myśli, sumienia i wyznania,

Wolność słowa,

Wolność zgromadzania się i stowarzyszania,

Prawo do zawarcia małżeństwa,

Prawo do skutecznego środka odwoławczego,

Zakaz dyskryminacji przy korzystaniu z praw i wolności.

Prawa osób starszych

W Polsce podstawowym dokumentem chroniącym prawa człowieka jest Konstytucja RP z 1997 roku. Oba dokumenty dotyczą także osób starszych, te najistotniejsze z nich to m.in.:

Prawo do zabezpieczenia społecznego,

Prawo do opieki zdrowotnej,

Prawo zakazujące tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania,

Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, domu i korespondencji.

Dzień obchodów Światowego Dnia Praw Osób Starszych, jest dobrym momentem do poruszenia problematycznych kwestii pojawiających się w życiu seniorów. Celem akcji jest propagowanie wiedzy na temat dostępnych form pomocy w sytuacjach kryzysowych oraz specjalne opracowanie praw ochrony osób starszych, aby i ta grupa społeczna mogła czuć się bezpieczniej. Każda osoba niezależnie od wieku powinna być traktowana z szacunkiem.

Czytaj także: 

Emeryci ratują polską służbę zdrowia i edukację

Ile wynosi najniższa renta w Polsce (chorobowa, rodzinna, inwalidzka)?

Emerytury tak niskie, że seniorzy muszą dorabiać

Ulgi i zniżki dla seniorów, sprawdź co Ci się należy