Darowizna i ulgi podatkowe
Darowizny opodatkowane są podatkiem od spadków i darowizn, który w przypadku mieszkań czy domów, potrafi być naprawdę pokaźny. Obowiązek zapłaty podatku spoczywa na obdarowanym, bowiem art. 1 Ustawy o podatku od spadku i darowizn z 1983 r. wyraźnie stwierdza, iż nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w formie darowizny podlega opodatkowaniu. Pamiętajmy jednak o ulgach podatkowych dla najbliższej rodziny. Dzięki nim darowizna dla dziecka, czy wnuka w łatwy sposób może być zwolniona z podatku. Wystarczy nie zaniedbać pewnych procedur.
Wszystko wskazuje na to, że w roku 2020 (ze względu na brak oficjalnego komunikatu o zmianie wysokości kwoty wolnej oraz wysokości podatku), najprawdopodobniej wartości pozostaną bez zmian, czyli będą takie same jak w roku 2019.
Zobacz więcej: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-podatek-od-spadkow-i-darowizn
Darowizna dla dziecka i wnuka
Prawo dotyczące podatku od spadków i darowizn wyróżnia kilka grup podatkowych, w zależności od stopnia pokrewieństwa miedzy darczyńcą, a obdarowanym:
- Grupa 0: zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie pradziadkowie), małżonek, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, zięć; grupa zerowa wyodrębniona z grupy pierwszej;
- Grupa I: zstępni, wstępni, małżonek, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha (a więc osoby z grupy 0, które nie spełniły warunków uprawniających do zwolnienia z podatku) + teściowie, zięć i synowa;
- Grupa II: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
- Grupa III: pozostali spadkobiercy
Osoby z grupy 0 tak naprawdę należą do grupy I. Stworzenie dla nich pojęcia „grupy 0” ma znaczenie tylko dla celów podatkowych. Do grupy 0 nie zalicza się tylko teściów, zięcia i synowej (czyli tzw. powinowatych). Szczegółowo grupy podatkowe określa art. 14 Ustawy o podatku od spadku i darowizn.
Szykując darowiznę dla dziecka lub wnuka, możemy mieć pewność, że sytuacja zamknie się w ramach grupy 0 (wyłonionej z grupy I).
Która to grupa podatkowa?
Członkowie najbliższej rodziny, a więc m.in. dzieci i wnukowie należą z założenia do grupy zerowej. W tym przypadku kwota wolna od podatku wynosi 9637 złotych. Oznacza to, że z automatu jesteśmy zwolnieni z podatku w przypadku, jeśli nie przekroczyła ona pułapu 9637 złotych. Ale uważajmy, jeśli nie jest to pierwsza tego typu darowizna. Pułap 9637 złotych obowiązuje bowiem sumę wszystkich darowizn na przestrzeni ostatnich 5 lat.
Jeżeli wartość darowizny dla dziecka czy wnuka przekracza kwotę wolną od podatku, nie należy się martwić. Wciąż można liczyć na całkowite zwolnienie z podatku. Wystarczy spełnić warunki określone w art. 16 Ustawy o podatku od darowizn i spadku (omówionym poniżej) i zgłosić darowiznę do Urzędu Skarbowego, wykorzystując do tego celu druk SD-Z2. Obdarowany ma na to 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny.
Jak przekazać darowiznę pieniężną dziecku?
W Polsce pokutuje potoczne przekonanie, że darowizna dla dziecka i wnuka są wolne od podatku tak po prostu. Dlatego, z powodu nieznajomości prawa, wiele osób nie dopełnia obowiązku zgłoszenia darowizny do Urzędu Skarbowego. Kiedy w takiej sytuacji urzędnicy się zorientują, że doszło do przekazania darowizny, trzeba będzie zapłacić podatek, wedle stawek obowiązujących w I grupie podatkowej. Ile wyniesie w takiej sytuacji podatek od darowizny?
Ustawa o podatku od spadków i darowizn określa w art. 9 ust.1 kwoty wolne od podatku.
Pamiętajmy, że w pierwszej grupie podatkowej kwota wolna od podatku wynosi 9637 złotych. Jeśli zostanie ona przekroczona, ale nie więcej, niż o 10 278 zł (a więc do 19 915 zł), podatek wyniesie 3 procent od kwoty nadwyżki.
Jeśli przekroczenie zamknie się w przedziale od 10 278 do 20 556 (a więc wartość darowizny wyniesie od 19 915 do 30 193 zł), podatek wyniesie 308,30 zł + 5 procent od nadwyżki ponad kwotę 10 278 zł.
Jeśli przekroczenie kwoty wolnej od podatku będzie wyższe, niż 20 556 zł (a więc wartość darowizny wyniesie ponad 30 193 zł), do zapłacenia będzie 822,20 zł + 7 procent nadwyżki ponad kwotę 20 556 zł.
Podatek od darowizny dla dziecka albo wnuka wartej przykładowo 300 tysięcy (to przybliżona wartość dwupokojowego mieszkania w Warszawie), wyniesie prawie 20 tysięcy złotych.
Przepisanie mieszkania na dziecko
Przepisanie mieszkania na dziecko lub wnuka w taki sposób, aby uniknąć zapłacenia podatku od darowizny, jest obwarowane dodatkowymi wymogami. Szczegółowo podaje je art. 16 wymienionej wcześniej ustawy o podatkach, który wyraźnie określa warunki skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej (czyli możliwości niepłacenia podatku od takiej darowizny). I tak:
- powierzchnia użytkowa nieruchomości (mieszkania, domu) nie może przekraczać 110 metrów kwadratowych; jeśli przekracza – podatek jest naliczany w stosunku do metrażu przekraczającego wielkość 110 mkw;
- obdarowany musi być obywatelem polskim lub mieć w Polsce miejsce stałego pobytu;
- obdarowany nie może być właścicielem innego mieszkania lub domu, chyba że przed przyjęciem darowizny przeniesie własność na swoje potomstwo (zstępnych), Skarb Państwa lub gminę; ma na to 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego lub podpisania umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
- obdarowany nie może mieć spółdzielczego prawa lokatorskiego lub własnościowego do innego lokalu, nie może też być najemcą żadnego budynku ani lokalu, chyba że przekaże spółdzielcze prawa zstępnym lub spółdzielni, rozwiąże umowę najmu, na to również ma 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego lub podpisania umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
- będzie zamieszkiwać (dla ustawodawcy zamieszkiwane oznacza zameldowanie na pobyt stały) w nieruchomości, która jest przedmiotem darowizny i nie dokona jej zbycia w ciągu 5 lat.
Koszt darowizny domu
Aby darowizna prawa do lokalu mieszkalnego lub nieruchomości była skuteczna (czyli ważna), musi mieć formę aktu notarialnego. Dlatego zawsze konieczna jest wizyta u notariusza w celu zawarcia takiej umowy. Koszt opłat notarialnych darowizny domu albo mieszkania zależny jest od wartości nieruchomości. Stosowane są następujące stawki:
- do 3 000 zł: 100 zł,
- 3 000 – 10 000zł: 100 zł + 3 procent od nadwyżki powyżej 3 000 zł,
- 10 000 – 30 000 zł: 310 zł + 2 procent od nadwyżki powyżej 10 000,
- 30 000 – 60 000 zł: 710 zł + 1 procent od nadwyżki powyżej 30 000,
- 60 000 – 100 000 zł: 1010 zł + 0,4 procent od nadwyżki powyżej 60 000,
- 100 000 – 2 000 000 zł: 4770 zł + 0,2 procent od nadwyżki powyżej 100 000
Konsultacja merytoryczna prawnik Jolanta Woźniak
Czytaj też:
Kosztowne prezenty-z podatkiem czy bez
Dziedziczenie mieszkania – komunalne, spółdzielczo-własnościowe
Darowizna mieszkania – informacje i zasady. Podatek