Sam termin „alergia” to połączenie dwóch greckich wyrazów – alos (inny) i ergos (reakcja). Alergia jest pewnego rodzaju nadwrażliwością. To nieadekwatna reakcja organizmu na czynnik, który nie jest aż tak groźny dla organizmu, ale w tych przypadkach układ odpornościowy alergika traktuje niegroźne substancje jako ogromne zagrożenie dla organizmu i reaguje w taki sposób, aby je zneutralizować. Dochodzi wtedy do różnego rodzaju uczuleń. Jednym z głównych alergenów są pyłki roślin.
Czym jest kalendarz pylenia?
Kalendarz pylenia to informacja dla alergików, kiedy pylą poszczególne rośliny, których pyłki doprowadzają do reakcji alergicznych u konkretnych osób. Taki kalendarz to bardzo szczegółowo opracowane narzędzie do walki z uczuleniami. Stanowi on wynik pomiarów, przeprowadzanych w Polsce.
Dane te są tworzone na podstawie informacji o stężeniu ziaren pyłku danej rośliny w objętości 1 mᶾ powietrza na dobę. Jest to średnia, wyliczana na podstawie badań, na przełomie kilkunastu lat. Lekarze często podkreślają, iż kalendarz pylenia należy głównie traktować jako wskazówkę o charakterze jakościowym. Nawet wieloletnie badania nie są w stanie określić ilości możliwych alergenów w danym momencie, ale z pewnością mapa pylenia precyzyjnie wskazuje, których alergenów można się spodziewać w poszczególnych miesiącach.
Korzystając z kalendarza pylenia należy zawsze pamiętać, iż ma charakter czysto informacyjny. Alergię trzeba głównie wspierać farmakoterapią pod nadzorem lekarza. Pyłki roślin to jeden z największych alergenów dla człowieka. Niestety krążą w powietrzu, wywołując kaszel, katar, swędzenie oczu i nosa. Kalendarz pyleń daje możliwości do przygotowania się na pylenia. Dzięki temu każdy alergik może wdrożyć odpowiednie postępowanie lecznicze, które pozwala uniknąć alergii lub ją mocno złagodzić.
Kalendarz pyleń, czyli co kiedy pyli?
Kalendarz pyleń jest szczegółowo opracowywany na każdy rok, ale można także zapoznawać się na bieżąco z aktualnie pylącymi alergenami.
Oto jak przedstawia się kalendarz pylenia roślinw Polsce:
- trawy- pylą od końca kwietnia do końca września. Najsilniej jednak w czerwcu i w pierwszej połowie lipca;
- brzoza - rozpoczyna pylenie z końcem marca, w kwietniu jest najsilniejsze i z reguły kończy się na początku maja;
- bylica-okres pyleniato3 miesięce– lipca, sierpnia i września. Najsilniejsze pylenie przypada na przełom lipca/sierpnia;
- leszczyna-pyli z reguły w średnim i niskim natężeniu. Najbardziej aktywna jest w lutym i marcu;
- olsza- najsilniejsze pylenie występuje już we wczesnych miesiącach, lutym i marcu;
- topola- jest najbardziej aktywna w kwietniu, ale niskie i średnie pylenie zaczyna się już w marcu;
- jesion- osoby uczulone na pylenie tej rośliny muszą się szczególnie zabezpieczać w kwietniu;
- dąb -również najsilniej pyli w kwietniu, ale także i dość silnie na początku maja. Od połowy do końca maja pylenie tego drzewa jest już określane jako średnie;
- babka-jest rośliną o niskim stopniu pylenia od początku maja do końca września,
- pokrzywa- bardzo silnie pyli przez cały czerwiec, lipiec i sierpień. Maj i wrzesień traktowane są jako miesiące o słabym negatywnym oddziaływaniu pokrzywy;
- wierzba- szczyt pylenia wierzby przypada na okres od marca do połowy maja;
- szczaw- pyli raczej w niskim i średnim natężeniu przez cztery miesiące – maj, czerwiec, lipiec i sierpień.
Jak wykorzystać kalendarz alergiczny?
Kalendarz pyleń dla poszczególnych regionów Polski ustala na bieżąco Ośrodek Badania Alergenów Środowiskowych. Alergia na pyłki roślin to rodzaj alergii sezonowej. Komunikaty o tym, co pyli w danym czasie są opracowywane systematycznie od prawie 30 lat. Wiele serwisów internetowych informuje również na bieżąco o aktualnym i prognozowanym stężeniu pyłków roślin w Polsce. Można także pobierać aplikacje na urządzenia mobilne z tak zwanymi danymi pyłkowymi. Są one w większości bezpłatne.
Dla każdego alergika odpowiedź na pytanie, co pyli w danym momencie jest bardzo istotna. Można śledzić zarówno kalendarz alergika, jak i bieżące informacje. Serwisy internetowe podają aktualnie pylące alergeny i stopień ich stężenia w danym momencie. Bardzo często podawane są także tendencje wzrostu, dużego wzrostu, spadku czy też dużego spadku konkretnego pylenia. Alergicy, oprócz podejmowanego leczenia farmakologicznego, powinni także podejmować określone działania.
Do działań wspomagających ochronę w okresie pylenia należą:
- ograniczanie kontaktu z pyłkami,
- w miarę możliwości jak najkrótsze przebywanie „na powietrzu”,
- redukowanie wycieczek na tereny zielone,
- dokładne mycie rąk i ciała po powrocie do domu,
- częste pranie ubrań,
- zamykanie w nocy okien w czasie pylenia określonych roślin,
- oczyszczanie i nawilżanie oczu i nosa w ciągu dnia (na przykład roztworem z wody morskiej lub soli fizjologicznej),
- zamontowanie w samochodzie filtru antyalergicznego.
Prognozy dla alergików
Wiedza na temat, co pyli i kiedy, daje ogromne szanse na zmniejszenie i złagodzenie dolegliwości alergicznych. Prognozy dla alergików pozwalają zaplanować indywidualne działania i zapobiegać reakcjom alergicznym. Informacja na temat, kiedy konkretnego alergenu jest najwięcej ułatwia działania prewencyjne i rozpoczęcie szybkiego leczenia.
Prognozy pylenia, podawane przy okazji tradycyjnych prognoz pogody, a także w wielu serwisach internetowych, szczegółowo określają ilość alergenów w określonych dniach, miesiącach, na poszczególnych obszarach kraju. A takie wiadomości są bardzo istotne. Informacje alergologiczne dla konkretnych regionów, szczegółowo określają rodzaje pylenia i jego tendencje (wzrostu lub obniżenia). To pozwala chorym na podjęcie takich działań, które znacznie eliminują skutki alergii.
Kalendarz pylenia często przybiera formę komunikatów pyłkowych, które zawierają informacje o stężeniach ziaren pyłku roślin w powietrzu dla poszczególnych miast i obszarów. Korzystanie z prognoz dla alergików to bardzo istotny element leczenia alergii. Takie prognozy zdecydowanie ułatwiają diagnostykę oraz są wsparciem leczenia dla lekarzy-alergologów. Warto o tym pamiętać.
