Jak wyliczyć urlop?
Urlop wypoczynkowy jest jednym z podstawowych praw należnych każdej pracującej osobie, którego gwarancja została zapisana w artykule 14 Kodeksu Pracy. Urlop ten ma charakter:
- coroczny – przysługuje w każdym roku kalendarzowym w określonym wymiarze czasu,
- odpłatny – mimo absencji w pracy, osoba zatrudniona musi otrzymać pełne wynagrodzenie za czas spędzony na urlopie,
- niezbywalny – z urlopu nie można zrezygnować. Jeśli nie zostanie wykorzystany w związku z ustaniem stosunku pracy, pracodawca zobowiązany jest wypłacić ekwiwalent pieniężny.
Zobaczmy w związku z tym, jak wyliczyć urlop? Ile wolnych dni nam przysługuje? W jaki sposób należy traktować dni wolne wypadające w trakcie wypoczynku? Co z urlopem w razie niepełnego etatu? Jak duży ekwiwalent należy się za niewykorzystany urlop?
Jak obliczyć urlop – liczba należnych dni?
Polskie prawo stanowi, że pracownikowi należy się 26 lub 20 pełnych dni roboczych urlopu w zależności od stażu pracy. Przywilej dłuższego wypoczynku nabywa się po 10 latach pracy, przy czym liczy się w tym przypadku łączny czas zatrudnienia, nie tylko u obecnego pracodawcy, ale też wszystkich poprzednich. Druga kluczowa informacja to taka, że do stażu pracy wlicza się też okresy nauki w szkole. Jak obliczyć urlopw takiej sytuacji?
- Ukończenie szkoły wyższej oznacza automatyczne zaliczenie stażu pracy na poziomie 8 lat. W takiej sytuacji wystarczy pracować przez 2 lata po studiach, by dostać prawo do 26-dniowego urlopu.
- Skończona szkoła policealna to 6 lat stażu pracy.
- Liceum ogólnokształcące – 4 lata.
- Średnia szkoła zawodowa – do 5 lat.
- Zasadnicza szkoła zawodowa – do 3 lat.
Pamiętać jedynie należy, że okresy te nie sumują się, przy wyliczaniu prawa do dłuższego urlopu zawsze przyjmujemy szkołę najwyższego typu ze wszystkich, które skończyliśmy.
Jak wyliczyć dni urlopu przy niepełnym etacie?
A jak wyliczyć dni urlopu, który jest należny osobom zatrudnionym na jedynie część etatu? Długość wypoczynku jest w takiej sytuacji proporcjonalna do wymiaru zatrudnienia. Najłatwiej jest dokonać wyliczenia w przypadku ½ etatu – przysługuje wówczas 13 lub 10 dni wolnego w zależności od stażu pracy. Nieco bardziej skomplikowana jest sprawa w przypadku innych wymiarów niepełnego zatrudnienia. Przykładowo, w odniesieniu do urlopu 26-dniowego:
- ¼ z 26 to 6,5,
- ¾ to 19,5,
- 1/3 to 8,66,
- 2/3 to 17,33.
Są to ułamki, które z powodów praktycznych wymagają zaokrąglenia, przy czym zawsze robi się to w górę na korzyść pracownika. I tak, osoba zatrudniona na ¼ etatu otrzymuje nie 6,6 lecz 7 dni wolnego, przy 2/3 etatu urlop wynosi nie 17,33 lecz 18 dni itd.
Jak liczyć urlop – co z dniami wolnymi?
Urlop można wykorzystywać w dowolny sposób – ciągiem w całości, albo dzieląc na pojedyncze dni. Należy jednak pamiętać, że każdy pracownik przynajmniej raz w roku musi odpoczywać w sposób nieprzerwany przez minimum 14 dni. W tym miejscu dochodzimy do rozróżnienia między pojęciem dni roboczych i kalendarzowych. Aby wyjechać na wakacje na 14 dni, zazwyczaj wystarczy wziąć 10 dni wolnego. Jeśli przykładowo zamierzamy wyjechać w sobotę 4 lipca i wrócić w niedzielę 19 lipca (łącznie aż 16 dni kalendarzowych), w podaniu o urlop wypisujemy te właśnie daty. W tym czasie przypada jednak tylko 10 dni roboczych (dwa razy od poniedziałku do piątku) i właśnie taka liczba zostanie odjęta z ogólnej puli przysługującego nam urlopu. A jak liczyć urlop w sytuacji, gdy w jego trakcie wypadają święta? Dokładnie tak samo – każdy dzień ustawowo wolny od pracy nie wlicza się do puli dostępnego nam urlopu.
Jak się liczy urlop, gdy zaczynamy pracę?
Wyliczanie urlopu jest proste w sytuacji osób od dłuższego czasu zatrudnionych u jednego pracodawcy. Jak natomiast wyglądają prawa osób, które dopiero rozpoczynają zawodową karierę, lub zmieniają miejsce pracy w ciągu roku kalendarzowego? Jak się liczy urlopw takiej sytuacji? Prawo do urlopu nabywa się 1 stycznia. Osoby rozpoczynające karierę zawodową z każdym miesiącem nabierają uprawnień do 1/12 pełnego wymiaru należnego wypoczynku. Oznacza to, że planując pierwszy w życiu urlop na początku lata, osoba która rozpoczęła pracę w styczniu, może wnioskować o 10 lub 13 dni wolnego. Jeszcze inaczej wygląda sytuacja osób, które zmieniły pracę w ciągu roku kalendarzowego. Zmieniając pracę na przykład w połowie roku mamy prawo wykorzystania urlopu po równo w obu miejscach pracy, a więc po 13 dni w przypadku osób legitymujących się większym stażem i po 10 dni u młodych pracowników. Możliwe jest też, że cały urlop wykorzystaliśmy będąc na etacie u pierwszego pracodawcy. Wówczas w nowym miejscu nie należy nam się nic aż do końca roku kalendarzowego.
Wyliczenie ekwiwalentu za urlop niewykorzystany
W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, osobie zatrudnionej może pozostać niewykorzystany urlop. W takiej sytuacji powinien on otrzymać rekompensatę. Wyliczenie ekwiwalentu za urlop wymaga znajomości dwóch parametrów – tak zwanego współczynnika ekwiwalentu oraz wysokości naszego miesięcznego wynagrodzenia. Krok po kroku należy w takiej sytuacji wykonać następujące czynności:
- obliczamy współczynnik ekwiwalentu – od łącznej liczby dni w roku (365 lub 366) odejmuje się wszystkie dni wolne przy założeniu 5-dniowego tygodnia pracy (a więc święta, niedziele oraz soboty), a następnie dzieli przez 12. W 2020 roku wyliczenie to wygląda następująco: 366 dni minus 113 (52 soboty, 52 niedziele oraz 9 dni świątecznych), podzielić przez 12 – wynik to 21,08;
- obliczamy ekwiwalent, dzieląc kwotę naszego miesięcznego wynagrodzenia przez ustalony współczynnik. W ten sposób ustala się wysokość ekwiwalentu za każdy niewykorzystany dzień. Przykładowo więc osoba zarabiająca 3 tysiące złotych brutto, która nie wykorzystała 15 dni urlopu, otrzymuje łącznie:
3 000 zł / 21,08 = 142,31 zł (stawka dzienna), 142,31 zł x 15 dni = 2 134,72 zł (wysokość należnego ekwiwalentu).