Niedobory witamin i minerałów częściej występują u seniorów, niż ludzi młodszych, z wiekiem wiele osób traci apetyt, dieta staje się monotonna, a problemy z uzębieniem sprawiają, że osoby starsze unikają surowych twardych owoców i warzyw (np. jabłek, marchwi, orzechów) oraz owoców z drobnymi pestkami (np. malin, jagód, porzeczek). Z czasem dostarczają coraz mniej cennych składników do swojego organizmu osłabiając jego funkcje.
Dodatkowo w starszym wieku gorzej wchłaniają się wszystkie składniki odżywcze, dlatego o niedobory bardzo łatwo. Tymczasem, żeby utrzymać jak najdłużej sprawne ciało i umysł trzeba zadbać o zbilansowaną dietę, albo uzupełnić ją suplementami, o które warto zapytać lekarza. Konsultacja lekarska jest bardzo ważna, bo nadmiar witamin może szkodzić. Okazuje się bowiem, że w diecie wielu seniorów, którzy często jedzą wątróbkę i zawierającą ją pasztety, witaminy A jest pod dostatkiem. Przyjmowanie więc suplementów diety z tą witaminą może doprowadzić do tego, że będzie ona osłabiała wchłanianie się witaminy D, a tej brakuje prawie wszystkim.
Witaminy dla seniorów: witamina D
Szacuje się, że ponad 70 procent populacji w Polsce ma niedobory witaminy D. Dzieje się tak dlatego, że mamy mało dni słonecznych w roku, a witamina D3 (kalcyferol) powstaje w skórze pod wpływem promieniowania ultrafioletowego. Największy niedobór tej witaminy mają osoby starsze, ponieważ rzadko wychodzą na słońce. Dobroczynne działanie witaminy D polega nie tylko na wzmacnianiu kości, co u starszych osób zagrożonych osteoporozą jest szczególnie ważne, ale także wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego, a nawet wpływa na sprawniejszą pracę mózgu. Wraz z potasem witamina D pomaga w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania mięśni, a wraz z witaminą C współdziała w procesie przyswajania żelaza, zapobiegając powstawaniu anemii.
Witaminy dla seniorów: witamina C
Witamina C nie uchroni nas przed starością, ale na pewno spowolni procesy utleniania się składników komórek. Witamina C uczestniczy w syntezie kolagenu, sprawiając, że prawidłowo funkcjonują naczynia krwionośne. Dodatkowo jest niezwykle ważna dla seniorów, u których częstą dolegliwością są bóle w stawach.
Niedobory witaminy C są szczególnie widoczne w sezonie zimowych, kiedy mniej jemy świeżych warzyw i owoców. U seniora może pojawić się wtedy spadek odporności, osłabienie, ciągłe zmęczenie, a nawet stany depresyjne. Witamina C jest ważna także dlatego, że pomaga w prawidłowym przebiegu wielu procesów metabolicznych. Dobrze wpływa też na chrząstki, kości, zęby i dziąsła.
Witaminy dla seniorów: witaminy B
Osłabiona koncentracja, brak energii i ciągłe zmęczenie – takie mogą być symptomy niedoboru witamin z grupy B. Witaminy B są niezwykle ważne dla sprawnego funkcjonowania układu nerwowego seniorów. Brak witaminy (wit. B1) powoduje kłopoty z pamięcią i koncentracją, zaburzenia w motoryce przewodu pokarmowego i gorsze przyswajanie składników pokarmowych. Źle wpływa też na układ krążenia, powoduje brak apetytu i obrzęki. Niedobory ryboflawiny (wit. B2) prowadzą do uszkodzenia rogówki oka, biegunek, pleśniawek, stanów zapalnych jamy ustnej, co dla osób noszących protezy zębowe jest bardzo uciążliwe. Częstym objawem niedoborów witaminy B6 jest anemia, kłopoty ze snem, osłabienie, wypadanie włosów.
Witamina B3 reguluje poziom cholesterolu we krwi, z którym seniorzy mają problemy, a witamina B5 usprawnia metabolizm i regenerację tkanek. Foliany wzmacniają układ krążenia, poprawiają nastrój, pomagają utrzymać kości w dobrym stanie, a witamina B4 (cholina) pełni ważne funkcje w procesach zapamiętywania i kierowania pracą mięśni, wspomaga pracę wątroby i woreczka żółciowego, wspomaga trawienie, zwiększa też wytrzymałość na wysiłek fizyczny.
Witaminy dla seniorów: witamina E
To ważna witamina dla seniorów. Witamina E ma silne działanie przeciwutleniające, chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, zapobiega miażdżycy i chorobom nowotworowym. Wzmacnia też ściany naczyń krwionośnych i uczestniczy w dostarczaniu składników odżywczych do komórek, poprawia działanie układu odpornościowego u osób starszych, minimalizuje skutki działania toksyn, chroni wzrok, przyspiesza regenerację.
Dieta seniora pełna witamin i mikroelementów
Żeby dostarczyć wraz z pożywieniem tych wszystkich witamin dieta seniora powinna być jak najbardziej zróżnicowana. W diecie seniora nie może zabraknąć:
- świeżych warzyw i owoców
- tłustych ryby i tranu
- ciemnego pełnoziarnistego pieczywa
- brązowego ryżu
- płatków owsianych
- siemienia lnianego
- orzechów
- pestek dyni i słonecznika
- produktów sojowych
- świeżych soków (zwłaszcza s marchwi, pomidorów, aronii)
- chudego nabiału
- grubych kasz
Zioła na pamięć i nie tylko
Warto zasięgnąć opinii lekarza czy diety seniora nie trzeba uzupełnić suplementami. W sprzedaży pojawia się coraz więcej preparatów np. poprawiających pamięć i koncentrację, które mają w swoim składzie zioła i wyciągi roślinne. Stosowane regularnie przez kilka miesięcy przynoszą rezultaty. Farmaceuci polecają szczególnie leki na pamięć dla starszych osób, które zawierają:
- lecytynę - buduje włókna nerwowe i zapobiega osłabieniu pamięci (najlepsze źródło to produkty sojowe, w tym kiełki, (np. kiełki), jajka, mięso wołowe, orzeszki ziemne.
- żeń-szeń - polecany w stanach zmęczenia i osłabienia koncentracji oraz poprawia sprawność intelektualną
- miłorząb japoński - poprawia krążenie obwodowe oraz zaopatrzenie mózgu w krew. Poprawia pamięć, ma działanie antydepresyjne, przeciwlękowe i przeciwmigrenowe
- guarana - ma właściwości podobne do kawy - działa stymulująco, znosi zmęczenie fizyczne i psychiczne, zwiększa umiejętność koncentracji i zapamiętywania. Jednak ze względu na nieco wolniejsze wchłanianie kofeiny z guarany przez organizm, jej działanie jest dłuższe od działania kawy, a przy tym łagodniejsze i mniej intensywne
- kwasy omega-3 – wspomagają pracę układu nerwowego, biorą udział w przekaźnictwie nerwowym w mózgu.
Wiele suplementów diety dla seniorów zawiera wyciąg ze skórek winogron, który neutralizuje wolne rodniki i poprawia funkcjonowanie układ sercowo-naczyniowy, wyciąg z czerwonego wina poprawiający krążenie i pomagający w ochronie przed wolnymi rodnikami, wyciąg z owocu głogu działający dobroczynnie na pracę serca, wyciąg z rozmarynu, który ma właściwości przeciwmiażdżycowe. Uspokajającą działają suplementy z walerianą i liśćmi melisy. Warto szukać także preparatów zawierających koenzym Q10, który zapobiega spadkom energii u starszych osób.
Preparaty wzmacniające dla starszych osób mają różne formy, jedni mogą wybrać tabletki, inni płynne witaminy dla seniora. Witaminy do picia dla osób starszych są szczególnie polecane osobom chorym, leżącym, mającym problemy z przełykaniem stałych pokarmów.
Czytaj też:
- Pyszne pomysły na wiosenne bomby witaminowe
- Superfood: co to jest spirulina chlorella i jak ją jeść?
- Dieta kardiologiczna - co jeść by mieć zdrowe serce?