W konferencji wzięło udział około 140 uczestników, w tym osoby powyżej 60 roku życia, pracownicy socjalni, pracownicy placówek pomocy społecznej, organizatorzy aktywności senioralnych, studenci kierunków medycznych i inne osoby zainteresowane tematyką i przeciwdziałaniem upadków u osób starszych. Konferencja stanowiła jedno z działań realizowanych w ramach projektu „Edukacja zdrowotna w profilaktyce urazów i w promocji bezpieczeństwa” finansowanego ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020, w ramach celu operacyjnego nr 5: „Promocja zdrowego i aktywnego starzenia się̨”. Po zakończeniu konferencji uczestnicy otrzymali certyfikaty Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny.
Profilaktyka urazów i upadków wśród seniorów
Celem konferencji była edukacja w zakresie profilaktyki upadków skierowana do osób starszych oraz ich opiekunów, a także organizatorów i działaczy na rzecz społeczności senioralnych.
Wydarzenie rozpoczęło wystąpienie gospodarza, Dyrektora Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, dr Grzegorza Juszczyka. W swoim wystąpieniu Dyrektor Instytutu zwrócił szczególną uwagę na nadużywanie w debacie publicznej negatywnie brzmiącego sformułowania „starzejące się społeczeństwo”. Wydłużająca się średnia długość życia Polaków jest sukcesem systematycznych, wielosektorowych i holistycznych działań na rzecz poprawy zdrowia społeczeństwa. Stajemy się społeczeństwem długowiecznym, jednakże nie sama długość życia, a liczba lat przeżytych w zdrowiu ma szczególne znaczenie. W tym kontekście bardzo ważna jest profilaktyka upadków wśród seniorów. Upadki stanowią bardzo duże zagrożenie dla zdrowia i życia osób starszych, dlatego należy podejmować wszelkie możliwe działania prewencyjne. Na zdrowie i długowieczność pracuje się przez całe życie.
W pierwszym wykładzie Pani Magdalena Krysińska – Pisarek z NIZP-PZH omówiła przebieg realizowanego projektu, jego cele i efektywność podejmowanych działań edukacyjnych, jak również zaprezentowała pozostałe działania, w których uczestnicy konferencji mogliby wziąć udział.
Drugie wystąpienie zaprezentowała Pani Monika Carmen Przygucka ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Dotyczyło potrzeb zdrowotnych i znaczenia aktywności fizycznej seniorów w profilaktyce upadków. Efekty aktywności fizycznej podzielono na trzy filary: zdrowie psychiczne, zdrowie fizyczne, zdrowie społeczne.
Kolejny referat wygłoszony został przez Pana Rafała Halika z NIZP-PZH i dotyczył przyczyn i konsekwencji urazów w ujęciu statystycznym. Jedną z groźniejszych konsekwencji wypadków seniorów jest złamanie szyjki kości udowej i uszkodzenie stawu biodrowego. Rekonwalescencja skutkuje długotrwałym przebywaniem w bezruchu, co w przypadku osób starszych przeważnie wiąże się z nieodwracalnym upośledzeniem sprawności, zaniechaniem aktywności życiowej, a w konsekwencji m.in. problemami układu krążenia. Niemal 30% wskazanych urazów powstaje na skutek upadku, dlatego tak ważna jest profilaktyka upadków i edukacja.
Podczas konferencji omówione zostały także zagadnienia związane z dietą i wartościami odżywczymi przyjmowanych pokarmów, które nie są obojętne dla stanu zdrowia seniorów. Pani prof. dr hab. Jadwiga Charzewska z Instytutu Żywności i Żywienia przedstawiła żywieniowy kontekst w zapobieganiu konsekwencjom upadków zaznaczając istotę diety bogatej w wapń i poszczególne witaminy. Omówiona została szczegółowo piramida żywieniowa, która u podstaw ma wpisaną aktywność fizyczną dostosowaną do stanu zdrowia seniora.
Podczas konferencji przedstawione zostały również projekty innych instytucji i organizacji działających na rzecz profilaktyki upadków i aktywizacji osób w wieku senioralnym, w tym założenia do programu polityki zdrowotnej Samorządu Województwa Mazowieckiego w zakresie poprawy sprawności fizycznej osób po 60 roku życia, przedstawione przez Panią Elizę Śniegocką-Walkiewicz i Panią Gabrielę Pyzik z Departamentu Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego.
Wykorzystanie wirtualnej rzeczywistości w profilaktyce upadków seniorów zaprezentowała Pani dr n. o zdr. Anna Mosiołek z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, który realizuje nowoczesny projekt z wykorzystaniem narzędzia Kinect. Przedstawione zostały możliwości jakie dostarcza obecnie wirtualna rzeczywistość oraz związany z nią ogromny potencjał aktywizujący i rehabilitacyjny dla działań dedykowanych dla seniorów. Uczestnicy zostali zachęceniu do wzięcia udziału w realizowanym obecnie na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym projekcie wykorzystującym zaawansowane technologie VR.
Kolejny wykład pozostający w tematyce nowoczesnych technologii mających na celu przeciwdziałanie upadkom zaprezentował Pan Tadeusz Sułkowski ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem, a uczestnicy zadawali wiele pytań o funkcjonalność i możliwości wdrożeniowe prezentowanej podczas wykładu aplikacji mobilnej. Aplikacja dostarcza wiele ciekawych i przyszłościowych rozwiązań np. „zawieszoną kawę” zachęcającą seniorów do wspólnego spędzania czasu.
W ostatnim wystąpieniu Pan dr inż. arch. Jan Cieśla przybliżył uczestnikom jak ważne jest odpowiednie umeblowanie i organizacja przestrzenna mieszkania, aby było ono bezpieczne dla seniora. Zwrócił uwagę na zagrożenia znajdujące się w mieszkaniu, jak również na elementy wyposażenia (np. nocne oświetlenie najważniejszych ciągów komunikacyjnych, w tym szczególnie ważnego sypialnia-łazienka), które warto zastosować lub zmienić
w mieszkaniu seniora dla poprawy jego bezpieczeństwa i komfortu użytkowania. Podkreślono, że wszelkie składowe warunków zamieszkania osoby starszej mają bezpośredni wpływ na jej kondycję zdrowotną.
W programie konferencji zaplanowano również debatę ekspercką „Przeciw upadkom dla zdrowia seniorów – rekomendacje”, której moderatorem była Pani Monika Carmen Przygucka. W dyskusji udział wzięli: Pani prof. dr hab. Jadwiga Charzewska z Instytutu Żywności i Żywienia; Pani dr n. zdr. Teresa Sadura-Sieklucka z Kliniki Rehabilitacji Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie; Pani dr n. med. Ewa Kądalska Krajowy Konsultant w dziedzinie pielęgniarstwa geriatrycznego z Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji; Pani dr Marta Podhorecka z Zakładu Terapii Zajęciowej i Aktywizacji Społeczno-Zawodowej Katedry Geriatrii UMK w Toruniu oraz Pani Mgr Marta Biegas, absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, Wydział Rehabilitacji.
W trakcie debaty omawiano konieczność zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych i opiekuńczych seniorów, jak również nauki wykonywania codziennych czynności, aby były one dla tej grupy osób bezpieczne. Zwrócono szczególną uwagę na aktywizację osób starszych poprzez uczestnictwo w dedykowanych spotkaniach z innymi osobami oraz odpowiednią dietę i aktywność fizyczną dostosowaną do możliwości, po to aby długo cieszyć się zdrowiem i dobrą kondycją.
Wszystkie wystąpienia zostały bardzo wysoko ocenione przez uczestników. Osoby biorące udział w konferencji chętnie nawiązywały dyskusję korzystając z możliwości zabrania głosu na koniec i w trakcie poszczególnych wystąpień.