Co to jest pęcherz neurogenny?
Pęcherz neurogenny to pojęcie określające zespół dysfunkcji upośledzających działanie dróg moczowych, związanych z nieprawidłowym unerwieniem mięśni wypieracza i zwieracza. Konsekwencją tego jest zaburzenie procesów wypełniania oraz opróżniania pęcherza, w tym nietrzymanie moczu (inkontynencja, NTM). Problem ten występuje w przebiegu licznych schorzeń. Do głównych przyczyn pęcherza neurogennego zaliczają się:
- stwardnienie rozsiane;
- Choroba Parkinsona;
- Choroba Alzheimera i pozostałe choroby otępienne;
- wady wrodzone, w tym mózgowe porażenie dziecięce oraz przepukliny oponowo-rdzeniowe;
- uszkodzenie rdzenia kręgowego;
- cukrzyca;
- nowotwory narządów wewnętrznych znajdujących się w obrębie miednicy.
Pęcherz neurogenny w klasyfikacji ICD-10 nie stanowi odrębnej jednostki chorobowej, częściej definiowany jest jako objaw. Niemniej jednak określenie to można odnaleźć w międzynarodowej klasyfikacji chorób i zaburzeń. Oznaczone jest kodem N31.
Objawy pęcherza neurogennego
Objawy pęcherza neurogennego są zróżnicowane i zależą przede wszystkim od typu występującej dysfunkcji. W ogólnie przyjętej klasyfikacji wyróżnia się obecnie 4 rodzaje tego zaburzenia, a kryterium różnicującym jest aktywność wypieracza i zwieracza pęcherza oraz ich wzajemna relacja. Na podstawie badania urodynamicznego, zgodnie z nazewnictwem Komitetu Standaryzacji ICS można wyróżnić:
- typ I – arefleksja wypieracza z przeszkodą podpęcherzową (wiotki wypieracz, spastyczny zwieracz) – to oznacza, że w tym samym czasie następuje skurcz wypieracza oraz zwieracza zewnętrznego cewki, który w powinien się w tym momencie rozluźniać. Prowadzi to do częstego oddawania moczu, ale w niewielkich ilościach z niemożnością całkowitego wypróżnienia. Następuje również wzrost ciśnienia w pęcherzu w trakcie mikcji. Schorzenie może prowadzić do cofania się moczu, co skutkuje powikłaniami, m.in. niewydolnością nerek;
- typ II – arefleksja wypieracza bez przeszkody podpęcherzowej (wiotki wypieracz, wiotki zwieracz – ten typ polega na tym, że jednocześnie następuje wzmożone parcie na mocz oraz niemożność jego utrzymania. Zdarza się częstomocz, natomiast całkowite wypełnienie pęcherza jest rzadkością. Schorzenie nie stanowi zagrożenia dla czynności dróg moczowych, jednak konieczne jest wykonywanie badań kontrolnych, aby dostrzec ewentualne zmiany na inny typ choroby;
- typ III – hiperrefleksja wypieracza z przeszkodą podpęcherzową (spastyczny wypieracz, spastyczny zwieracz) – ten typ schorzenia niesie za sobą największe ryzyko powikłań o obrębie górnych dróg moczowych, dlatego niezbędne jest szybkie wdrożenie leczenia. Następuje zwiększenie ciśnienia w pęcherzu oraz parcie, przy jednoczesnym braku możliwości opróżnienia go. Skutkiem tego jest nadmierne rozciąganie ścian pęcherza i zaleganie moczu. Może pojawić się wyciekanie uryny;
- typ IV - hiperrefleksja wypieracza bez przeszkody podpęcherzowej (spastyczny wypieracz, wiotki zwieracz) – ten typ schorzenia polega na zwiększonym ciśnieniu i obniżeniu zdolności do utrzymania moczu. Objawia się to inkontynencją oraz niemożnością całkowitego opróżnienia pęcherza. Pacjenci kwalifikowani są do leczenia operacyjnego.
Najcięższą i najbardziej uciążliwą odmianą jest ostatnia z wymienionych. W tym właśnie przypadku dochodzi do niekontrolowanego wycieku moczu, najczęściej utrzymującego się w sposób stały. Inkontynencji może (choć nie musi) towarzyszyć uczucie parcia. Dla odmiany, osłabienie aktywności wypieracza może powodować zaleganie uryny w drogach moczowych.
Leczenie pęcherza neurogennego
Leczenie pęcherza neurogennego także zależne jest od postaci zaburzenia oraz stopnia jego zaawansowania i indywidualnych reakcji pacjenta. W zastosowaniu są środki, takie jak:
- leczenie farmakologiczne z użyciem substancji czynnych modyfikujących aktywność mięśni odpowiedzialnych za mikcję;
- terapia behawioralna (modyfikacja nawyków, nauka kontroli mikcji, zwiększanie pojemności pęcherza, a nawet działania psychologiczne mające na celu zwiększenie pewności siebie pacjenta);
- cewnikowanie;
- elektrostymulacja przezodbytnicza, przezpochwowa, przezskórna.
Czy pęcherz neurogenny da się wyleczyć?
Czy pęcherz neurogenny da się wyleczyć? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest złożona. Wymienione wyżej metody terapii, zarówno farmakologiczne, jak też zabiegowe, przynoszą efekty, niemniej jednak skuteczność leczenia nie zawsze jest wysoka.
W przypadku omawianego schorzenia całkowita eliminacja niepożądanych objawów może być niemożliwa, zwłaszcza w obliczu znacznego zaawansowania schorzeń stanowiących praprzyczynę problemu. Oznacza to, że pacjenci oraz ich opiekunowie wielokrotnie muszą się pogodzić z dożywotnią perspektywą niepełnej sprawności układu moczowego i związanej z tym inkontynencji. Co robić w takiej sytuacji?
Życie z niesprawnym zwieraczem pęcherza moczowego
Pełnowartościowe życie z zaburzeniami działania wypieracza i zwieracza pęcherza moczowego jest możliwe. Występujące w związku z tym niedogodności, takie jak nietrzymanie moczu, w dużej mierze można neutralizować, używając przeznaczonych do tego celu produktów chłonnych. Wymienić w tym kontekście warto:
- pieluchomajtki – z wkładem chłonnym o anatomicznej budowie, zabezpieczają przed przeciekaniem oraz mają wysoką zdolność wchłaniania. Przeznaczone są dla osób ze średnim, ciężkim i najcięższym stopniem NTM;
- majtki chłonne – zachowują komfort i dyskrecję tradycyjnej bielizny, pochłaniają mocz zapewniając suchą skórę. Dedykowane są osobom, które prowadzą aktywny tryb życia, nawet przy wysokim poziomie inkontynencji;
- pieluchy anatomiczne – mocowane do majtek siatkowych zamiast bielizny;
- wkłady chłonne do bielizny – wygodne rozwiązanie dla osób z lekkim i średnim nietrzymaniem moczu.
Niezależnie od formy i przeznaczenia, produkty tego typu:
- zapewniają szybką dystrybucję moczu do wnętrza wkładu, dzięki czemu skóra pozostaje sucha;
- neutralizują nieprzyjemny zapach;
- mają właściwości antybakteryjne;
- mają przyjazne dla skóry pH na poziomie 5,5;
- są wykonane z hipoalergicznych materiałów;
- zapewniają właściwą cyrkulację powietrza.
Wszystko to pozwala zachować komfort i wysoki poziom bezpieczeństw nawet przy znacznym stopniu inkontynencji związanej z nadreaktywnością pęcherza.
Artykuł zawiera lokowanie produktu
Czytaj też: