Opiekun osoby starszej – jak nim zostać lub gdzie go znaleźć?

Opiekun osoby starszej zapewnia jej pomoc w codziennych czynnościach życiowych, zarówno w warunkach domowych, jak i w ośrodkach pomocy społecznej oraz na oddziałach szpitalnych.
Opieka nad osobą starszą
Źródło: 123RF
Spis treści

Kim jest opiekun osoby starszej?

Opiekun osoby starszej to zawód klasyfikowany oficjalnie, do którego uprawiania w sposób profesjonalnych niezbędne jest zdobycie uprawnień zgodnych z rozporządzeniami Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Dodać warto, że z uwagi na proces gwałtownego starzenia się populacji Polski i innych krajów europejskich, jest to zawód potrzebny już teraz, a w jeszcze większym stopniu przyszłościowy. W jaki sposób zostać opiekunem osoby starszej i jak taką osobę znaleźć, jeśli sami potrzebujemy pomocy? Jakie są wymagania stawiane opiekunom, jakie kursy muszą skończyć, jakie mają obowiązki i na jakie wynagrodzenie mogą liczyć?

Opiekun osoby starszej - zakres obowiązków

W sytuacji zatrudnienia przez DPS lub szpital, zakres obowiązków ustalany jest z pracodawcą, najczęściej jednak ogranicza się do zleconych czynności pielęgnacyjnych. Znacznie większe pole do działania mają osoby prowadzące własną działalność i świadczące usługi w domach prywatnych. W praktyce na co dzień wykonują one takie czynności, jak:

  • pielęgnacja, w tym mycie lub pomoc w myciu, zmiana środków chłonnych. Szczególnie istotna jest pomoc w przypadku osób przykutych na stałe do łóżka, cierpiących na dolegliwości wymagające szczególnych środków zapobiegawczych, takie jaj nietrzymanie moczu lub kału (inkontynencja);
  • utrzymywanie czystości w domu, zakupy i inne obowiązki, takie jak opłacenie rachunków czy załatwienie spraw urzędowych (za upoważnieniem);
  • rozpoznawanie zagrożeń dla życia i zdrowia podopiecznego (np. zawał, udar), podejmowanie podstawowych działań ratunkowych;
  • opieka psychologiczna, aktywizacja społeczna, zapewnianie towarzystwa i podstawowej rozrywki.

Jakie musi mieć opiekun osoby starszej kwalifikacje?

W przypadku specjalisty, jakim jest opiekun osoby starszej, kwalifikacje niezbędne do wykonywania zawodu wyraźnie należy podzielić na te formalne i te, które związane są życiowym i profesjonalnym doświadczeniem, a także poziomem empatii, wyczucia i wyczulenia na specyficzne potrzeby podopiecznych, a także wytrzymałością na niedogodności tego typu pracy. Dobrym przykładem są trudności związane z opieką nad osobami niesamodzielnymi, cierpiącymi na takie zaburzenia jak nietrzymanie moczu, aczkolwiek należy podkreślić, że obecnie pielęgnacja w tym zakresie jest mniej wymagająca, niż w przeszłości. To zasługa nowoczesnych środków chłonnych, takich jak pieluchomajtki, wkładki i bielizna chłonna, a także podkłady chłonne zabezpieczające przed zabrudzeniem pościeli. Ze względu na wysokie możliwości absorpcyjne, tego typu asortyment znacznie ułatwia pielęgnację osób starszych i schorowanych.

Opiekun osoby starszej – kurs

Jeśli chodzi natomiast o kwalifikacje formalne, do profesjonalnego wykonywania zawodu niezbędne jest świadectwo sygnowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Dyplom można uzyskać w czasie dwuletnich kursów policealnych, ale na rynku funkcjonują też inne rozwiązania, takie jak możliwość uzyskania certyfikatu po odbyciu 240 godzin zajęć, dowolnie rozłożonych w czasie, a także skrócone szkolenia (np. 30 godzin lekcyjnych, 24 godziny etc.) Szkolenia oferowane są zarówno przez placówki edukacyjne jak i prywatne firmy. Ze względu na ogromne zróżnicowanie oferty i czasu poświęconego na naukę, różny jest też realny poziom zdobywanych kwalifikacji – wybór ścieżki edukacji zależy od samego kursanta i jego aspiracji.

Zarobki opiekuna osoby starszej

W Polsce opiekun osoby starszej jest zawodem tyleż poszukiwanym, co bardzo słabo płatnym. Z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń wynika, że mediana zarobków osób opiekujących się seniorami wynosi około 2,3 tysiąca złotych brutto, czyli 1,7 tys. zł netto. To niewiele więcej poniżej poziomu płacy minimalnej i dwa razy mniej, niż wynosi przeciętne wynagrodzenie w kraju.

Nie dziwi zatem, że wiele osób zdobywających kwalifikacje w tym kierunku wybiera pracę za granicą. W Niemczech zawód ten można wykonywać za 1500-2000 euro na rękę, co daje kwoty dwu- a nawet trzykrotnie wyższe, niż w Polsce. Jeśli zaś dobrze poszukać, jak opiekun osób starszych w którymś z krajów zachodnich można pracować ze stawką nawet 2,5 tysiąca euro netto. Nie dziwi tym samym, że trudno jest niekiedy znaleźć odpowiednio wykwalifikowaną osobę do tego typu pracy w Polsce.

Jak znaleźć opiekuna starszej osoby?

Brak kadr to nie jedyny problem. Niezwykle istotne jest też to, że w większości przypadków praca opiekuna starszej osoby świadczona jest w Polsce w szarej strefie, bez jakiejkolwiek kontroli, zazwyczaj też bez wymaganych certyfikatów. Osoby, które mają wykonywać kluczowe zadania i od których może zależeć życie podopiecznych, często zatrudniane są „z ogłoszenia”, bez sprawdzania kwalifikacji. Do rzadkości należy zatrudnianie na umowę o pracę lub zlecenie, tudzież korzystanie z oferty firm profesjonalnie się opieką trudniących. Warto w tej kwestii zwrócić się do fundacji lub organizacji zajmujących się opieką nad osobami starszymi.

Artykuł zawiera lokowanie produktu