Kiedy warto wybrać się do urologa?
Urologia to specjalizacja medyczna zajmująca się schorzeniami układu moczowo-płciowego u mężczyzn, a także układu moczowego u kobiet. W przypadku mężczyzn do wizyty u urologa powinny skłonić przede wszystkim niepokojące objawy związane z układem moczowym, takie jak: częste oddawanie moczu, oddawanie moczu małymi porcjami, pilne parcie na mocz, pieczenie lub ból przy oddawaniu moczu, ból okolicy lędźwiowej czy krew obecna w moczu.
Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Urologicznego regularne wizyty u lekarza tej specjalizacji dotyczą także zdrowych mężczyzn po 50 roku życia. W tym wieku zwiększa się ryzyko wystąpienia chorób gruczołu krokowego, dlatego warto wykonać profilaktyczne badania, zanim choroba doprowadzi do znacznego dyskomfortu.
Jakie badania wykonywane są w gabinecie urologicznym?
Podstawą każdej wizyty u lekarza jest badanie fizykalne. W tym przypadku urolog powinien ocenić zewnętrzne narządy płciowe, wykonać badanie objawu wstrząsania okolicy lędźwiowej, które pozwala wykryć obecność złogów w nerkach, ocenić palpacyjnie jądra oraz wykonać badanie palcem przez odbytnicę, czyli per rectum. Ostatnie z tych badań może być nieprzyjemne, nie powinniśmy go jednak unikać, gdyż jest bardzo istotne w wykrywaniu dwóch najczęstszych nowotworów u mężczyzn. Po pierwsze, podczas badania per rectum lekarz ocenia gruczoł krokowy i może zdiagnozować jego rozrost lub ewentualne guzy na jego powierzchni.
Po drugie, badanie to jest pierwszym wykonywanym w profilaktyce raka jelita grubego, gdyż to właśnie w okolicy dostępnej badaniu lokalizuje się aż 1/3 nowotwórów odbytnicy. Urolog zleca także badania laboratoryjne, które uzupełniają diagnostykę: badanie ogólne moczu, poziom PSA czy poziom męskich hormonów płciowych. Jeżeli zachodzi potrzeba, może także rozszerzyć diagnostykę o badania obrazowe (np. USG jamy brzusznej) czy inwazyjne (np. cystoskopia, biopsja gruczołu krokowego).
Jakie choroby wykrywa urolog?
Jak już wiemy, urolog zajmuje się chorobami układu moczowego, zatem zakres jego zainteresowań obejmuje takie choroby, jak kamica układu moczowego, nowotwory dróg moczowych czy choroby gruczołu krokowego. U mężczyzn najczęstszą dolegliwością jest łagodny przerost prostaty. To schorzenie dotyka aż 80% mężczyzn po 75 roku życia i objawia się problemami z oddawaniem moczu. Najbardziej niebezpiecznym schorzeniem jest rak prostaty – to właśnie ze względu na ryzyko nowotworu regularne badanie u specjalisty jest tak istotne dla mężczyzn po 50 roku życia.
Jak leczymy najczęstsze choroby występujące u mężczyzn?
Łagodny przerost prostaty nie zawsze wymaga leczenia. Czasami urolog proponuje strategię „czujnego wyczekiwania”, czyli po prostu obserwację objawów i regularne wykonywanie badań. Aż u 30% pacjentów symptomy ustępują samoistnie i nie wymagają dalszych interwencji.
Leczenie farmakologiczne zależy od indywidualnych potrzeb i może obejmować podanie blokerów alfa-adrenergicznych, inhibitorów 5-alfa-reduktazy lub fitoterapię, na przykład przy użyciu wyciągu z boczni piłkowanej, zawartego w preparacie Prostamol UNO.
Czasami potrzebne jest natomiast leczenie zabiegowe, takie jak specjalne stenty do cewki moczowej czy nawet operacyjne usunięcie prostaty. Pamiętajmy, że urologia jest specjalizacją zabiegową, dlatego to właśnie te metody są najskuteczniejsze w leczeniu zaawansowanych przypadków choroby. Leczenie chirurgiczne często jest także stosowane w usuwaniu złogów w przypadku kamicy nerkowej, jest także podstawową metodą leczenia raka prostaty.