Rwa udowa – czym jest i jak ją leczyć?

Słowem „rwa” określa się ból wywołany uciskiem nerwów rdzeniowych lub ich korzeni spowodowany najczęściej przez zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa. Źródłem dolegliwości może być nie tylko uszkodzenie krążków międzykręgowych, zwanych powszechnie „dyskami”, ale także degradacja samych stawów międzykręgowych, a nawet trzonów kręgów. Do przyczyn choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa zalicza się siedzący tryb życia (nasz kręgosłup jest lepiej przystosowany do stania lub chodzenia niż siedzenia), nadmierną masę ciała czy też pracę wymagającą przyjmowania nienaturalnej pozycji ciała lub częstego dźwigania ciężkich przedmiotów.
Rwa udowa
Źródło: 123RF
Spis treści

Rwa udowa a rwa kulszowa

To, z jaką rwą mamy do czynienia, zależy od tego, na jakim poziomie rozwinęły się zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Najczęściej zlokalizowane są one na poziomie L4/L5 i L5/S1, czyli w dolnej części odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Chory cierpi wtedy na rwę kulszową, gdyż ten odcinek daje początek nerwowi kulszowemu. W przypadku ucisku na wyższym poziomie: L3/L4 lub L2/L3 mamy do czynienia z rwą udową – tam bowiem znajdują się korzenie nerwu udowego. Zasadniczą różnicą jest lokalizacja dolegliwości bólowych. Rwa kulszowa objawia się bólem w okolicy pośladka i tylnej części kończyny dolnej. Tymczasem rwa udowa powoduje analogiczne dolegliwości w przedniej części uda, mogącego rzutować także na inne okolice. Poza bólem chory może też doświadczać osłabienia siły mięśnia czworogłowego uda, najsilniejszego prostownika w obrębie kończyny dolnej.

Jak radzić sobie z rwą udową?

Rwa jest chorobą o charakterze przewlekłym i nawracającym. Niekiedy zaczyna się w sposób ostry, innym razem dolegliwości mogą narastać stopniowo. Podobnie jak w przypadku innych chorób związanych z kręgosłupem bardzo ważne dla profilaktyki choroby jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała i zachowanie podstawowej aktywności fizycznej. Bardzo istotnym aspektem leczenia już zaistniałego schorzenia jest fizjoterapia i aktywna rehabilitacja. Należy wiedzieć, iż zabiegi fizykoterapeutyczne stanowią jedynie uzupełnienie dla ćwiczeń wzmacniających mięśnie grzbietu i odciążających odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Ćwiczenia powinny być indywidualnie dobrane dla pacjenta przez rehabilitanta. Ostre dolegliwości bólowe można łagodzić za pomocą niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak np. żel DIP RILIF. W przypadku nawracającego, przewlekłego bólu należy jednak udać się do lekarza, który po niezbędnej diagnostyce (między innymi wykonaniu zdjęcia RTG kręgosłupa) wyśle nas do wspomnianego już rehabilitanta lub zaleci…

…leczenie operacyjne

W niektórych sytuacjach rwa udowa musi być leczona chirurgicznie. W przypadku przepukliny jądra miażdżystego (czyli tzw. wypadnięcia dysku) przeprowadza się mikrodiscektomię – zabieg polegający na usunięciu fragmentów jądra miażdżystego powodujących ucisk na nerwy. Jest to zabieg stosunkowo krótki i najczęściej już po kilku dniach możliwe jest opuszczenie szpitala po operacji. Bardziej skomplikowany zabieg – laminektomię – wykonuje się w przypadku uszkodzenia elementów kostno-stawowych kręgosłupa. Zabieg ten polega na poszerzeniu kanału kręgowego poprzez usunięcie łuku kręgu. Przy takim zabiegu konieczne może być stosowanie dodatkowej wewnętrznej stabilizacji operowanych kręgów. Leczenie operacyjne najczęściej pozwala na całkowite wyeliminowanie dolegliwości bólowych bezpośrednio po zabiegu.