Szumy uszne
Szumy uszne to nieprzyjemne doznania dźwiękowe mające źródło w zaburzeniach pracy organizmu ludzkiego. Szumy uszne nie są zatem faktycznymi dźwiękami odbieranym przez narząd słuchu z zewnątrz, lecz wytworem endogennym odczuwanym w uszach lub w głowie (ze względu na umiejscowienie i podłoże wyróżnia się szumy uszne, czaszkowe a także nerwowe). Zazwyczaj szumy uszne powodują silny dyskomfort i rozdrażnienie u osoby je odczuwającej a w większym natężeniu i przy dłuższym występowaniu mogą być nawet przyczyną nerwic i stanów depresyjnych. Szacuje się, że na szumy uszne cierpi około 7 milionów osób w Polsce. W grupie wiekowej 65+, odsetek osób zmagających się z tym problemem przekracza 30 procent!
- Czytaj też: Problem ze słuchem - problem społeczny
Co powoduje szumy uszne?
Przyczyny w około 2/3 przypadków nie są związane z konkretną chorobą czy wadą i jako takie pozostają nieznane – w tej materii nauka wciąż pozostaje na poziomie hipotez. Starsze teorie zakładały, że szumy uszne są wynikiem zanikania komórek słuchowych w uchu wewnętrznym, obecnie coraz częściej podejrzewa się, że odpowiedzialne są zaburzenia pracy mózgu, w tym w szczególności nieprawidłowe przetwarzanie dźwięków na poziomie centralnym.
Poza tym uważa się, że za szumy uszne mogą odpowiadać: długotrwały stres, uraz głowy, szyi i ucha, stany zapalne i zaleganie wydzieliny w uchu środkowym, uszkodzenie słuchu spowodowane nadmiernym hałasem, podrażnienia nerwów, nieleczone nadciśnienie, niedoczynność i nadczynność tarczycy, zwyrodnienia kręgosłupa, borelioza, stwardnienie rozsiane, tętniak, guz kąta móżdżkowo-mostkowego.
- Czytaj też: Audiometria tonalna
Jak leczyć szumy uszne?
Za najskuteczniejszą metodę leczenia szumów usznych uznaje się opracowaną przez amerykańskiego audiologa Pawła Jasterboffa metodę habiutuacji– w skrócie TRT (od angielskiego Tinnitus Retraining Therapy). Podstawą terapii jest założenie, że człowiek ma zdolność nieświadomej wstępnej selekcji dźwięków uznawanych za istotne i nieistotne, w taki sposób że do mózgu docierają wyłącznie te pierwsze. Jeśli proces ten zostanie zaburzony, pacjent może zacząć odczuwać między innymi właśnie szumy uszne. Terapia metodą TRT wykorzystuje specjalny generator szumów po to, by niejako nauczyć mózg pacjenta, że szum jest czymś obojętnym i jako taki nie powinien być uświadamiany, nawet jeśli fizycznie nadal występuje. W leczeniu szumów usznych tą metodą udział zazwyczaj biorą audiolog, protetyk słuchu a także psycholog.
Leki bez recepty na szumy uszne
O ile uda się wykryć konkretny powód, dla którego nękają nasz szumy uszne, leczenie może mieć także charakter przyczynowy – związane będzie z konkretnym schorzeniem, wadą lub zaburzeniem. W tym przypadku paleta możliwości jest przeogromna. Czy można stosować na szumy uszne leki bez recepty? Można, jeśli przyczyną jest np. zapalenie ucha środkowego. W łagodnej postaci choroby wystarczające mogą się okazać rutynowe leki przeciwzapalne. W sytuacji nerwic lub lekkich stanów depresyjnych wyjściem będą łagodne, dostępne bez recepty, środki uspokajające i wyciszające, zarówno w tabletkach i kroplach, jak też w postaci ziołowych naparów (np. ziele dziurawca, kozłek lekarski). Może się jednak okazać, że za szumy uszne odpowiadają poważniejsze schorzenia, w leczeniu których niezbędne są leki na receptę (nadciśnienie, zaburzenia pracy tarczycy), albo wręcz zabiegi operacyjne – wszczepienie implantu, korekcja błony bębenkowej czy kosteczek słuchowych, usunięcie nowotworu i wiele innych.
Rady na szumy uszne
Na szumy uszne w wielu sytuacjach może pomóc stosowanie się do prostych zasad.
- Unikaj długotrwałej ekspozycji na stres. Jeśli praca lub inne środowisko, w którym przebywasz, nie pozwalają ukoić nerwów, być może nadszedł czas na zmiany.
- Spaceruj, dostarczaj tlenu do mózgu, stosuj techniki relaksacyjne, pij zioła łagodzące stany nerwicowe i depresyjne.
- Nie używaj słuchawek dokanałowych – niszczą słuch.
- Nie śpij w stoperach. Idealna izolacja od bodźców zewnętrznych wzmaga wsłuchiwanie się w odgłosy płynące z wewnątrz.
- Z tego samego powodu nie zasypiaj w kompletnej ciszy. Lepiej jest otworzyć lub rozszczelnić okno lub zostawić na noc włączone radio.
Piotr Brzózka
Czytaj też:
- Szum w uszach - jakie są przyczyny?
- Niedosłuch przewodzeniowy, odbiorczy i centralny
- Choroby ucha wewnętrznego, zewnętrznego i środkowego
- Rodzaje implantów słuchowych