Trufle w Polsce: cena grzybów i przepisy. Gdzie rosną?

Trufle to najdroższe grzyby świata, jeśli nie liczyć rosnących wysoko w Himalajach, leczniczych Yartsa Gunbu. W przypadku najsmaczniejszych białych trufli cena waha się w przedziale 1-4 tysięcy euro za kilogram, ale zdarzają się okazy, których wartość sięga nawet kilkuset tysięcy euro. Kojarzone są z Francją i Włochami, jednak rosną też trufle w Polsce. Dlaczego są tak cenne, gdzie i jak można je znaleźć i co można z nich przyrządzić?
Grzyby trufle
Źródło:123RF
Spis treści

Trufle

Trufle – nazywane „czosnkiem dla bogaczy”, „dziećmi diabła”, „złotem ziemi” i na wiele innych sposobów. Rzadkie, poszukiwane, pożądane. Najdroższe jadalne grzyby świata. A przy tym wybitnie smaczne. Trufle należą do grzybów workowych. Rosną pod ziemią, zanurzone w glebie na głębokości od 10 do 30 centymetrów. Jako takie są odporne na działanie warunków atmosferycznych, z drugiej jednak strony „podziemny tryb życia” znacznie utrudnia rozsiewanie zarodników. Co sprawia, że są trufle tak rzadkie. Z oczywistych względów niezwykle trudno jest je też znaleźć – dla amatorów to zadanie praktycznie niewykonalne. Dlatego do „polowań na trufle” wykorzystywane są psy, zazwyczaj myśliwskie, o niezwykle wyczulonym węchu, jak chociażby wyżły. Poszukiwacze trufli sugerują niekiedy, iż można rozpoznać miejsca ich występowania po charakterystycznych spękaniach w ziemi, jest to jednak teoria mocno naciągana. W rzeczywistości obszar poszukiwań jesteśmy w stanie zawęzić jedynie na pewnym poziomie ogólności, do miejsc w lasach o określonym charakterze. Wiadomo, że trufle tworzą mikoryzę z dębami, bukami, lipami, grabami oraz leszczyną i w pobliżu tych właśnie drzew należy koncentrować poszukiwania.

Ile kosztują trufle – cena za kilogram

Ile kosztują trufleCena może szokować. Przeciętnej klasy trufle białe, które uchodzą za najdroższe, kosztują na rynku od 1 do 4 tysięcy euro, czyli nawet kilkanaście tysięcy złotych. Już te kwoty mogą robić wrażenie, ale wiedzieć trzeba, że najbardziej imponujące okazy trufli osiągają ceny nawet kilkaset razy wyższe. Dość powiedzieć, że w ostatnich latach, na specjalnie organizowanych aukcjach sprzedawano trufle w cenach 400 tysięcy dolarów (za jeden grzyb o masie 1,3 kg), a nawet 1 000 000 dolarów (jeden okaz ważący 1,9 kg). Innymi słowy, są na świecie ludzie gotowi zapłacić za kilogram grzybów kwoty, za które można kupić okazałą rezydencję lub luksusowy samochód. 

Trufle w Polsce

W Europie występuje 25 gatunków trufli, z czego najbardziej cenione są odmiany:

  • biała (Tuber magnatum Pico), 
  • czarna (T. melanosporum Vitt.),
  • letnia (T. aestivum Vitt.),
  • letnia owocnikująca jesienią (T. aestivum var. uncinatum Chatin),
  • biaława (T. borchii Vitt.),
  • zimowa (T. brumale Vitt.),
  • wielkozarodnikowa (T. macrosporum Vitt.) 
  • wgłębiona (T. mesentericum Vitt.).

Ojczyzną trufli grzybów jest Francja, drugim krajem powszechnie kojarzonym z ich zbiorem są Włochy. Relatywnie mało osób ma świadomość, że występują też trufle w Polsce. Odnotowuje się przypadki odnajdywania trufli letnich, wgłębionych, wielozarodnikowych, zimowych i białawych, choć nie tych dwóch najcenniejszych, czyli białych i czarnych. Spotykane są też w Polsce trufle, których nie spożywa się ze względu na brak walorów smakowych (rude, pstre i jaskrawe).

Jak smakują trufle?

Jak smakują trufle? Przede wszystkim – niezwykle intensywnie. Tak bardzo, że praktycznie nie spożywa się ich w charakterze osobnych, autonomicznych potraw, stanowią natomiast dodatek do innych dań. Ich smak określany bywa jako ziemisty, ale też piżmowy, cierpki. Niezwykle silny jest też aromat, który w znacznym stopniu wpływa na doznania w czasie konsumpcji. Zapach ten najłatwiej jest określić jako czosnkowy (stąd też nazwa „czosnek dla bogaczy”), wyczuć można jednak także inne nuty, w tym ziemi, czy sera pleśniowego. Niewątpliwie, wszystko to stanowi bardzo mocną, charakterystyczną i wyrafinowaną mieszankę, której nie sposób pomylić z czymkolwiek innym. Aczkolwiek należy pamiętać, że ze względu na cenę, która dla większości osób stanowi barierę nie do przejścia, smak trufli na zawsze pozostanie abstrakcyjnym jedynie wyobrażeniem. 

Przepis na trufle grzyby

Trufle dla przeciętnego zjadacza chleba w Polsce pozostają tak abstrakcyjne, że pod zapytaniem przepis na trufle, które króluje w internetowych wyszukiwarkach, rzadko kryje się chęć przyrządzenia najdroższych grzybów świata, a jedynie czekoladek o tej samej nazwie. Jeśli zaś chodzi o trufle grzyby, najlepsze przepisy zazwyczaj są pilnie strzeżonym sekretem szefów kuchni drogich, wykwintnych restauracji. Najczęściej trufle podaje się w niewielkich ilościach, przygotowane po uprzednim starciu na tarce lub pokrojeniu na drobne plasterki, jako dodatek do makaronów, mięs (kurczak) i ryb (łosoś, pstrąg). Można też z truflami przyrządzić omlet. Przygotowanie makaronu z truflami, prawdopodobnie najłatwiejszego z truflowych dań, zajmuje dosłownie kilkanaście minut. Jeśli więc dysponujemy większą gotówką, którą jesteśmy w stanie przejeść w jedne wieczór, możemy bez trudu przyrządzić owo danie. 

  • W garnku z wodą gotujemy makaron. Może to być penne lub na przykład tagiatelle. Czas gotowania – wedle instrukcji producenta.
  • W miedzy czasie na tarce ścieramy ząbek czosnku oraz jedną niewielką truflę.  
  • Na patelni rozgrzewamy masło. Minutę przez zakończeniem gotowania się makaronu, podsmażamy starty czosnek.
  • Dorzucamy na patelnię makaron wyjęty z wody. Doprawiamy solą i pieprzem.
  • Makaron wykładamy na talerze i posypujemy startą truflą. Danie gotowe.

Uwaga. Zamiast inwestować kilkaset złotych na zakup jednej niewielkiej trufli, nabyć możemy też w sklepie pastę truflową. Samych trufli będzie w niej jak na lekarstwo, nie mniej namiastka przynajmniej ich smaku powinna być wyczuwalna, za słoiczek zapłacimy zaś nie więcej, niż 30-70 złotych.  

Czytaj też: 

Bibliografia

  • Dorota Hilszczańska, Polskie trufle, skarb odzyskany, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych
  • Małgorzata Wilkowska¸ Trufle – fakty i ciekawostki, https://dietetycy.org.pl
  • Trufle na wiele sposobów , http://www.alejakobiet.pl
  • Z. Zdrojewicz, K, Pawlus, M. Horochowska, Sekretne życie trufli, Medycyna Rodzinna, 2016; 19 (3)