Jasna Góra
Jasna Góra jest największym polskim i jednym z największych na świecie ośrodków pielgrzymkowych. Rocznie odwiedza ją około 4 milionów wiernych (dla porównania – do słynnej portugalskiej Fatimy pielgrzymuje 7 mln osób rocznie). Jasna Góra to zwarty kompleks architektoniczny, którego integralną część stanowi sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej oraz zespół klasztorny ojców Paulinów. Dla katolików jest Jasna Góra miejscem kultu maryjnego, lecz nie ze względu na miejscowe objawienia (tak jak w przypadku wielu innych tego typu sanktuariów, żeby przywołać wspomnianą Fatimę, a także francuskie La Salette czy bośniackie Medziugorie), lecz obecność obrazu Czarnej Madonny, uznanego za cudowny (nie tylko przez Kościół katolicki, ale też prawosławny). Ze świeckiego zaś punktu widzenia Jasna Góra jest natomiast zabytkiem wysokiej klasy i świadkiem historii Polski, w tym osławionych wydarzeń w czasie szwedzkiego najazdu na Polskę w XVII wieku, zwanego Potopem.
Historia klasztoru na Jasnej Górze
Historia klasztoru na Jasnej Górze liczy blisko 650 lat. W 1382 roku na wzgórzu rozpościerającym się ponad wsią Częstochowa, osiedlili się ojcowie Paulini, sprowadzeni do Polski z Węgier. Objęli we władanie kościół Najświętszej Panny Maryi Dziewicy i Rodzicielki. Niedługo potem książę Władysław Opolczyk powierzył zakonnikom obraz Matki Boskiej, od tamtego momentu – Częstochowskiej (zwanej też Czarną Madonną). Dziś historycy nie są w stanie ustalić ponad wszelką wątpliwość jego autorstwa, ani drogi, którą przebył do Częstochowy. Legenda jednak głosi, iż autorem jego jest św. Łukasz, jeden z ewangelistów, dzieło zaś powstać miało w domu Maryi w Jerozolimie. Obraz szybko zasłynął cudami, co już w XV wieku zaowocowało rozwojem ruchu pielgrzymkowego. W 1655 roku, klasztor na Jasnej górze stał się symbolem heroicznej, a w dodatku udanej obrony przed oblegającymi go 30-krotnie liczniejszymi wojskami szwedzkimi. W roku 1717 na Jasnej Górze miejsce miało z kolei doniosłe wydarzenia religijne – koronacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Później klasztor był jeszcze wielokrotnie świadkiem burzliwych dziejów polski, od konfederacji barskiej, przez rozbiory i dwie wojny światowe. W 1956 roku złożone zostały Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego - modlitwa do Najświętszej Maryi Panny, napisana przez uwięzionego wówczas kardynała Stefana Wyszyńskiego. W wydarzeniu udział wzięło około miliona wiernych.
Zwiedzanie Jasnej Góry
Na zwiedzanie Jasnej Góry warto zarezerwować przynajmniej pół dnia, a nawet więcej. Usytuowany na wzgórzu kompleks de facto jest fortecą, otoczoną murami, wewnątrz której znajdują się obiekty sakralne i klasztorne. Wierni i turyści, którzy chcą zwiedzić Jasną Górę, powinni uwzględnić w swoich planach takie miejsca, jak:
- Sanktuarium Jasnogórskie:
- Bazylika, której najstarsza część (prezbiterium) powstała w XV wieku w stylu gotyckim. Dziś świątynia ma charakter przede wszystkim barokowy – w takim stylu została odbudowana po pożarze, który strawił ją pod koniec wieku XVII;
- Kaplica Cudownego Obrazu (Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej), w której mieści się słynne przedstawienie Czarnej Madonny;
- Fortyfikacje, które okalają cały kompleks. Ich budowa rozpoczęła się w 1620 roku i utrzymana jest w charakterystycznym dla owych czasów stylu. Stanowi czworobok z narożnymi bastionami;
- Bramy wejściowe, w tym: Lubomirskich, Matki Boskiej Zwycięskiej, Matki Boskiej Bolesnej, wałowa oraz Jana Pawła II;
- Sala rycerska;
- Wieża;
- Sala im. o. Kordeckiego;
- Pokoje królewskie;
- Domy muzykantów.
- Klasztor Jasnogórski:
- Gmach klasztoru – okazały budynek zbudowany w stylu barokowym, znajdujący się na północ od Kaplicy Matki Boskiej;
- Biblioteka – barokowa sala, w której pierwsze książki pojawiły się w latach trzydziestych XVIII wieku. Obecnie w zbiorach znajduje się około 13 tysięcy pozycji, w tym wiele starodruków;
- Archiwum jasnogórskie, w którym dokumenty zbierane są już od XIV wieku, czyli od początku bytności ojców Paulinów w Częstochowie.
- Muzea:
- Skarbiec;
- Skarbiec Pamięci Narodu;
- Arsenał;
- Muzeum 600-lecia.
Msze na Jasnej Górze
Najważniejszy od wieków jednak na Jasnej Górze jest wymiar religijny. Msze na Jasnej Górze oraz innego rodzaju nabożeństwa odbywają się od rana do wieczora w czterech miejscach, przy czym zdecydowane najwięcej w Kaplicy Cudownego Obrazu. Szczegółowy plan mszy na Jasnej Górze wygląda następująco:
- Kaplica Cudownego Obrazu Matki Bożej:
- Msze św. w dni powszednie: 6:00, 7:00, 7:30, 8:00 (j. łaciński), 9:30, 11:00, 15:30, 18:30;
- Msze św. w niedziele i uroczystości: 6:00, 7:00, 8:00 (j. łaciński), 9:30, 11:00, 12:30, 14:00, 15:30, 17:00, 18:30, 20:00;
- Odsłonięcie Cudownego Obrazu: 6:00 codziennie, 13:30 w dni powszednie, 14:00 w niedziele i uroczystości;
- Zasłonięcie Cudownego Obrazu: 12:00 w dni powszednie, 13:30 w niedziele i uroczystości;
- Godzinki ku czci Niepokalanego Poczęcia NMP: 5:30 codziennie;
- Różaniec: 16:00 w dni powszednie, 16:15 w niedziele i uroczystości;
- Apel Jasnogórski: 21:00 codziennie;
- Nowenna do Matki Bożej Jasnogórskiej: 18:00 w każdą sobotę;
- Akatyst z modlitwą o pokój dla świata: 20:00 w każdą sobotę;
- Nabożeństwo ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa: po Mszy św. o 18:30 w każdy pierwszy piątek miesiąca;
- Nabożeństwa okresowe: 19:00 w maju, czerwcu i październiku;
- Droga Krzyżowa: 16:45 w Wielkim Poście;
- Bazylika – Wielki Ołtarz:
- Msze św. w dni powszednie: 5:30, 6:00, 6:30, 7:00, 7:30, 8:00;
- Msze św. w niedziele i uroczystości: 5:30, 6:30, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 13:00, 17:00, 19:00;
- Nieszpory: 18:00 w niedziele i uroczystości;
- Gorzkie Żale z kazaniem pasyjnym: 16:15 w Wielkim Poście;
- Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa:
- Msza św. w dni powszednie: 9:00;
- Kaplica św. Józefa na Halach:
- Msza św. w niedziele i święta nakazane: 11:00.
Jasna Góra – parking
Dziś Jasna Góra jest częścią Częstochowy, miasta średniej wielkości (225 tysięcy ludności), które rocznie musi przyjąć wielomilionową rzeszę pielgrzymów. Część z nich przybywa pieszo, inni przyjeżdżają pociągami. Jednak znaczny odsetek osób na Jasną Górę przyjeżdża na czterech kółkach – autokarem lub własnym samochodem. Dla wielu pielgrzymów przybywających na Jasną Górę parking staje się więc kluczowy. Warto wiedzieć, że w sąsiedztwie klasztoru przygotowano 3 duże parkingi. Wjazdy na nie znajdują się:
- od ul. kardynała Stefana Wyszyńskiego,
- od ul. Klasztornej,
- od ul. 7 kamienic.
Wszystkie są bezpłatne, wierni mogą jednak dobrowolnie złożyć ofiarę pieniężną na renowację Jasnej Góry. Łącznie pod klasztorem znajduje się około 1000 miejsc dla samochodów osobowych i autokarów.
Dom pielgrzyma na Jasnej Górze
Kolejną niezwykle istotną kwestią praktyczną są noclegi. Jednym z miejsc, gdzie można się zatrzymać na noc, jest dom pielgrzyma na Jasnej Górze. Obiekt znajduje się przy ulicy kardynała Stefana Wyszyńskiego 1/31. Oferuje ponad 200 miejsc noclegowych, w cenie kilkudziesięciu złotych za 1 osobę. Minusem placówki jest niewielka dostępność informacji na jej temat dostępnych w Internecie. Drugim miejscem, które Jasna Góra oferuje pielgrzymom, są tzw. hale noclegowe, które znajdują się przy ul. Klasztornej 1 i czynne są od maja do października. Poza tym, liczne noclegi oferują częstochowskie hotele oraz właściciele prywatnych pensjonatów, mieszkań i pokoi. Ceny zazwyczaj rosną w sierpniu, w szczycie sezonu pielgrzymkowego. Z oczywistych względów wtedy też najtrudniej jest o nocleg.
Czytaj też: