Dług zamiast spadku
Dług zamiast spadku może przydarzyć każdemu. Długi są dziedziczne, dlatego po śmierci członka rodziny może okazać się, że mamy dług zamiast spadku.
Skład spadku
W skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, które należały do spadkodawcy w chwili jego śmierci oraz które są dziedziczne – przykładowo dziedziczeniu nie podlega prawo do alimentów.
Stanowisko spadkobiercy
Nabycie spadku następuje w chwili śmierci spadkodawcy. Nie jest ono jednak nabyciem definitywnym, ponieważ w ciągu 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o spadku, spadkobierca może:
- przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (tzw. przyjęcie proste),
- przyjąć spadek z ograniczaniem odpowiedzialności za długi (tzw. przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza) lub
- odrzucić spadek.
Oświadczenie spadkobiercy
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku należy złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule powołania do spadku. Co do zasady będzie to moment śmierci spadkodawcy. Oświadczenie może zostać złożone przed sądem rejonowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania składającego oświadczenie lub u notariusza w formie aktu notarialnego.
Treść oświadczenia
Oświadczenie o stanowisku spadkobiercy wobec spadku powinno zawierać:
- imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci oraz miejsce ostatniego zamieszkania,
- tytuł powołania do spadku (na podstawie ustawy czy testamentu),
- treść oświadczenia (przyjęcie spadku z ograniczeniem, bez ograniczenia lub odrzucenie spadku),
- dane wszelkich znanych spadkobiercy osób, które należą do kręgu spadkobierców ustawowych,
- wskazanie wszelkich testamentów spadkodawcy, ich treści oraz miejsca przechowania (nawet jeżeli uważamy, że będę uznane za nieważne).
Do oświadczenia należy dołączyć wypis aktu zgonu spadkodawcy.
Skutek niezłożenia oświadczenia
Niezłożenie oświadczenia w ustawowym terminie będzie jednoznaczne z prostym przyjęciem spadku, tj. bez ograniczenia odpowiedzialności za długi.
Odpowiedzialność spadkobiercy
Do czasu przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe wyłącznie ze spadku.
Od chwili prostego przyjęcia spadku (na skutek złożenia oświadczenia o prostym przyjęciu spadku czy wskutek niezłożenia jakiegokolwiek oświadczenia w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o spadkobraniu) spadkobierca ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku, bez ograniczenia (nawet jeżeli wartość długów przewyższa wartość majątku spadkowego).
W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku, tj. do wartości aktywów spadku (a więc nie ma możliwości, że spadkobierca będzie musiał zapłacić wierzycielom spadkodawcy więcej niż po zmarłym odziedziczył).
Natomiast przy odrzuceniu spadku spadkobierca jest traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku.
Zmiana przepisów
W najbliższym czasie przepisy prawa spadkowego ulegną zmianie. Nowelizacja ustawy przewiduje traktowanie „milczenia” spadkobiercy jako przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. A więc brak oświadczenia spadkobiercy w przedmiocie przyjęcia bądź odrzucenia spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się on o tytule swego powołania, będzie jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Przeczytaj także:
- Jak uzyskać zasiłek pogrzebowy po zmarłym bliskim?
- Dziedziczenie - jak to wygląda?
- Alimenty od dziadków - czy dziadkowie ponoszą odpowiedzialność za wnuka?
- Wydziedziczenie - na czym polega?