Ból kręgosłupa lędźwiowego plagą XXI wieku
Ból kręgosłupa nazywany jest jedną z plag XXI wieku. Pacjenci uskarżają się w szczególności na dolegliwości dolnego odcinka, zwanego lędźwiowym. Badania wykazują, że na ból kręgosłupa lędźwiowego cierpi od 30 do nawet 70 procent populacji osób dorosłych. To efekt zmian cywilizacyjnych – nieaktywnego trybu życia przy jednoczesnym statystycznym starzeniu się społeczeństw. Specjaliści nie mają wątpliwości, że gros dolegliwości bólowych w obrębie lędźwi jest wynikiem niewłaściwej postawy i zbyt długiego czasu spędzanego w pozycji siedzącej. Fizjoterapeuci używają zwrotu „praca w przeciążeniu” i bynajmniej nie chodzi w tym przypadku o podnoszenie ciężarów, lecz siedzenie lub leżenie w niefizjologicznych pozycjach, obciążających kręgosłup i otaczające go mięśnie.
Skąd się bierze ból kręgosłupa lędźwiowego?
Ból kręgosłupa lędźwiowego niemal zawsze związany jest z poważnym schorzeniem, przeciążeniem, zwyrodnieniem lub wadą anatomiczną. Tego typu dolegliwości mogą być konsekwencją takich dysfunkcji, jak:
- zmiany zwyrodnieniowe,
- dyskopatia (pierwsze stadium choroby zwyrodnieniowej),
- przepuklina kręgosłupa,
- skolioza i inne wady postawy,
- osłabienie lub przeciążenie mięśni przykręgosłupowych,
- urazy kręgosłupa,
- zmiany nowotworowe.
Zdarza się, że ból w okolicach lędźwi ma źródło w schorzeniach innych organów i wówczas jest bólem na kręgosłup jedynie promieniującym. Do tego typu przypadków należą choroby nerek, a także m.in. endometrioza, rwa kulszowa czy nowotwory.
Objawy przy bólu kręgosłupa lędźwiowego
W zależności od schorzenia, jego dokładnego umiejscowienia oraz stopnia zaawansowania, ból może współwystępować także z innymi objawami. Do najczęściej spotykanych należą:
- silne napięcie mięśni przykręgosłupowych, a także okalających tułów na wysokości lędźwi;
- uczucie niestabilności tułowia;
- neuralgia międzyżebrowa – silne nerwobóle obejmujące przestrzenie pomiędzy najniżej zlokalizowanymi żebrami;
- kłujący ból w jądrach i pachwinach;
- mrowienie i drętwienie kończyn dolnych oraz bocznych sektorów tułowia;
- lekki niedowład kończyn.
Ćwiczenia na ból kręgosłupa lędźwiowego
Niezależnie od tego, czy pacjent poddawany jest profesjonalnej rehabilitacji, czy z bólem kręgosłupa walczy na własną rękę, w domu należy wykonywać odpowiednie ćwiczenia, które pomogą przywrócić sprawność zarówno samemu kręgosłupowi, jak też okalającym go mięśniom, które z powodu występującej dysfunkcji mogą być bardzo silnie napięte. Jak złagodzić ból kręgosłupa lędźwiowego? Podajemy kilka przykładów takich ćwiczeń (szczegółowych instrukcji powinien udzielić fizjoterapeuta).
- Połóż się na plecach z nogami zgiętymi w kolanach. Wykonaj głęboki ale spokojny wdech klatką piersiową, a następnie wydech za pomocą przepony. Pamiętaj, że wyrobienie właściwych nawyków oddechowych jest kluczowe w leczeniu wielu schorzeń kręgosłupa.
- Leżąc na wznak unieś lekko głowę, jednocześnie przylegając dolnym odcinkiem pleców ściśle do podłoża. Wytrzymaj w tej pozycji 7-8 sekund, po czym wróć do swobodnego ułożenia. Ćwiczenie można wykonać w kilku wariantach, m.in. z rękoma leżącymi wzdłuż tułowia, podłożonymi pod odcinek lędźwiowy kręgosłupa lub trzymanymi poziomo około 5-10 centymetrów nad podłożem.
- Leżąc w podobnej pozycji, unieś głowę, dociśnij plecy do podłoża, a następnie wykonaj nogami tzw. rowerek w powietrzu.
- Leżąc na wznak, umieść między nogami (tuż przy kroczu) owalny przedmiot o średnicy około 10 cm. Spróbuj delikatnie go ścisnąć, wykonując minimalny tylko ruch za pomocą mięśni zlokalizowanych w rejonie odbytu. Nie ściskaj jednak pośladków i nie ruszaj nogami.
- Stojąc, wystaw prawą nogę do przodu. Unieś lekko ręką i napnij prawy pośladek. Zrób krok do przodu. Stojąc teraz z lewą nogą wysuniętą w przód, unieś i napnij lewy pośladek, wykonaj kolejny krok. W ten sposób przejdź 10 metrów.
Leki na ból kręgosłupa lędźwiowego
Fizjoterapię można wspomóc leczeniem farmakologicznym. Co pomaga na ból kręgosłupa? W większości przypadków zastosowanie znajdą dostępne bez recepty niesteroidowe leki przeciwzapalne. Zazwyczaj wybiera się środki przeznaczone do użytku zewnętrznego, a więc w postaci maści. Rzadziej stosowane są tego typu leki w tabletkach. W przypadku bardzo silnego bólu, lekarz może przepisać zastrzyki sterydowe. Pamiętać jednak należy, że jest to leczenie jedynie objawowe. Leczenie przyczynowe zasadza się przede wszystkim profilaktyce (aktywny tryb życia, siedzenie i leżenie w pozycjach fizjologicznych) oraz rehabilitacji fizjoterapeutycznej. W bardzo zaawansowanych stadiach chorób kręgosłupa (np. przy przepuklinach), wykonuje się zabiegi operacyjne.
Czytaj też:
