15 kobiet, których odkrycia zmieniły bieg historii. Cz. 2

Kobiety od stuleci miały istotny wkład w rozwój nauki. Tym razem zdradzamy kulisy największych odkryć dokonanych przez kobiety w dziedzinie medycyny, genetyki i ochrony przyrody!
Spis treści

Gerty Cori (1896 – 1957)

Gerty Cori przyszła na świat w czeskiej Pradze, wiedziała, że szanse kobiet na karierę naukową były dość niewielkie, ale wspierana przez rodzinę, zaczęła studiować medycynę. W 1922 roku wraz z mężem, Carlem Cori,  wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych i zaczęła pracę badawczą w naukowym duecie z mężem. Razem odkryli tzw. Cykl Corich, nazywany cyklem kwasu mlekowego. Jest to cykl przemian metabolicznych, w których mleczan wytwarzany w procesie glikolizy, transportowany jest przez krew do wątroby i wykorzystywany do syntezy glukozy.

Przez niemal 25 lat Gerty Cori zatrudniona była jako asystentka, zdarzało się, że nie wypłacano jej wynagrodzenia za wykonaną pracę. Jej dostęp do wyposażenia laboratoriów uniwersyteckich był ograniczony. Pomimo tego, że miała wykształcenie i doświadczenie równorzędne ze swoim równoletnim mężem, została profesorem 16 lat później niż on. Na własną rękę badała i odkrywała tajniki magazynowania glikogenu i związane z tym procesem choroby. Odkrycie Cyklu Corich przyniosło parze Nagrodę Nobla w 1947 roku. Gerty Cori została pierwszą na świecie kobietą, która otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny.

taussig

Helen Taussig (1898 – 1986)

Droga Helen Taussig do zgłębiania wiedzy w dziedzinie medycyny była pełna przeszkód: problemy z dysleksją i utrata słuchu po chorobie przebytej w dzieciństwie. Bycie kobietą także nie ułatwiało sprawy, mimo to Helen ukończyła studia medyczne i odebrała dyplom w 1927 roku. Całe szczęście! To właśnie Helen Taussig zawdzięczamy powstanie i rozwój kardiologii dziecięcej i procedury ratowania dzieci w przypadkach sinienia spowodowanego problemami z sercem. Helen wraz dwoma jeszcze naukowcami opracowała metodę naprawiania wady serca u dzieci, nazywaną metodą Blalock-Taussig-Thomas. Prowadziła naukowe badania kardiologiczne aż do 87 roku życia! 

mcclintock

Barbara McClintock (1902 - 1992)

Gdy Barbara McClintock rozpoczęła pierwsze zajęcia z genetyki na Uniwersytecie Cornella, wiedziała już, że genetyka będzie jej życiową pasją. I tak się stało! W 1951 roku ogłosiła wyniki swych badań nad cytogenetyką kukurydzy, które były dowodem istnienia ruchomych elementów genomu, nazwanych później transpozonami. Odkrycia McClintock, wyprzedzające ówczesną naukę, zostały potwierdzone dopiero w latach 70., odkryto wtedy geny wędrujące u bakterii. Ale w latach 50. genetycy uważali, że geny mogą zmieniać się jedynie w procesie mutacji. Odkrycie Barbary spotkało się z niedowierzaniem, a nawet z wrogim przyjęciem. Genetyczka kontynuowała badania, ale od 1953 roku przestała publikować artykuły w naukowych czasopismach. Dopiero w latach 70. genetycy zrozumieli skalę odkrycia Barbary, potwierdzili badania i zaakceptowali wyniki, czyli istnienie transpozonów. Dokonania naukowe Barbary zostały docenione Nagrodą Nobla. Barbara McClintock jest do dziś jedyną na świecie kobietą, która otrzymała (nie współdzieloną z nikim) Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny. Pytana o swój największy sukces i satysfakcję, odpowiada, że cieszyła ją znajomość sekretu, w który nikt nie wierzył: „Jeśli wiesz, że jesteś na dobrym tropie, masz wewnętrzne przekonanie o słuszności swojego odkrycia, to nikt nie może Ci tego odebrać. Nie ważne, co mówią inni.”


Rachel Carson

Rachel Carson (1907 - 1964)

Publikując książkę „Cicha wiosna”, amerykańska biolog zajmująca się poznawaniem morskiego życia, chciała nie tylko zwrócić uwagę na zagrożenia związane ze stosowaniem sztucznych pestycydów. Chciała pokazać, że jeśli nie zaczniemy dbać o Ziemię, nasz wspólny dom, to niedługo może dojść do katastrofy ekologicznej na wielką skalę. I udało się. Rachel Carson uznawana jest dziś za prekursorkę współczesnych ruchów ekologicznych i promotorkę działań na rzecz ochrony przyrody.

Po publikacji „Cichej wiosny” w 1962 roku Rachel spotkała się z atakiem ze strony koncernów chemicznych. Tytułowa cisza spowodowana była przez katastrofę ekologiczną, związaną z użyciem pestycydów (wybicie owadów i zatrucie środowiska oznaczało brak pożywienia i miejsca do życia dla ptaków, stąd też nie było słychać ich wiosennego śpiewu). Poruszenie wywołane książką było tak głębokie, że w kilka lat po śmierci Rachel, administracja rządowa Nixona powołała Agencję Ochrony Środowiska. Książka „Cicha wiosna” jest uważana za najbardziej wpływową pozycję literatury popularnonaukowej w XX wieku.


Rita Levi-Montalcini

Rita Levi-Montalcini (1909 - 2012)

Zanim Rita ukończyła naukę na wydziale medycznym Uniwersytetu Turyńskiego, dostęp do wiedzy, jako osobie pochodzenia żydowskiego, zamknęły jej ustawy faszystowskie (Manifesto della razza). W 1947 wyjechała do USA na zaproszenie Washington University w St. Louis, gdzie rozpoczęła badania nad wzrostem komórek nerwowych. Później zajęła się wzrostem unerwienia czuciowego w zarodkach kury. Odkryła tzw. czynnik wzrostu nerwu (NGF), pobudzający wzrost komórek nerwowych. Za odkrycia o istotnym znaczeniu dla zrozumienia mechanizmów regulujących wzrost komórek i narządów zarówno zwierząt, jak i ludzi, otrzymała w 1986 Nagrodę Nobla (wspólnie ze Stanleyem Cohenem). Rita Levi-Montalcini była pierwszą noblistką, która dożyła 100 lat i najdłużej żyjącym laureatem Nagrody Nobla na świecie!

Czytaj również
Więcej z kategorii Ludzie
Coraz więcej stulatków w Polsce
Senior na końcu świata - Brazylia
Byli niemal 90 lat małżeństwem. Jakie mieli rady dla innych?
Powiązane artykuły
Tej 90-latki życie nie oszczędzało. Ale ostatnio spotkało ją coś cudownego!
Piosenki Hanki Ordonówny
W czym tkwi sekret udanego związku?
Niesamowici Seniorzy-biegacze i ich rekordy
84-letnia Polka podbija świat autostopem!